نظریه‌ها و نظامهای روان‌شناسی: تاریخ و مکتبهای روان‌شناسی

اگر حتي نيمي از آن لذتي را در خواندن‌اش داشته باشي که من در نوشتن‌اش داشته‌ام تو همان قدر پول‌ات را هدر رفته خواهي يافت که من زحمات‌ام را" از رقعه به خواننده جستاري در خصوص فاهمه‌ي بشري اولين و مفصّل‌ترين متن نظام‌مند در سنّت تجربه‌گرايي است جان لاک (1704-1632) کار در مورد جستار را از حوالي سال 1671 شروع کرد و اولين ويراست‌اش را در 1689 منتشر کرده که به سرعت مورد اقبال جوامع فلسفي قرار گرفت و در همان سال‌هاي باقي مانده از حيات لاک بارها منتشر و به زبان‌هاي ديگر ترجمه شد بعضي از مشهورترين و پرنفوذترين مباحث جستار که لاک با تفصيل زياد به آن‌ها مي پردازد. - عبارت اند از: برهان‌هاي متعدد براي اينکه انسان‌ها فاقد ايده‌هاي فطري‌اند (و بحث در اينکه اين فقدان، اخلالي در دين و اخلاق ايجاد نمي‌کند)، کيفيات اوليه و ثانويه، حافظه امر نامتناهي، ضرورت و اختيار، هويت شخصي، نام‌هاي جوهرها، ذات واقعي و ذات نامي، نقص‌هاي زبان، دانش شهودي و برهاني، دانش بشر درباره‌ي خدا، نسبت ايمان و خرد. آخرين ويراست جستار در سال 1700 منتشر شد و ترجمه ي فارسي بر اساس چاپ استاندارد 1975 است.

کتاب مقالات شمس نوشته شمس الدین محمد تبریزی ترجمه جعفر مدرس صادقی توسط انتشارات مرکز با موضوع ادبیات، ادبیات فارسی، شعر فارسی به چاپ رسیده  است. مقالات شمس که مجموعه ای ست از گفتارهای شمس در قونیه، تنها اثر مکتوب به جا مانده از این شیخ شوریده و مرموز است. همین گفتارها و همین کلام جادویی بود که آن توفان عظیم را در وجود مولانا به پا کرد و او را از پیله ی خود به در آورد. این متن، در عین حال، شاهکار  بی نظیر ساده نویسی و ایجاز و در صورت فصل بندی شده ی این کتاب، چون داستان بلندی ست اثر یکی از اساتید بزرگ فن. معرفی مباحث کتاب مقالات شمس موسا گفت کهه از من کی باشد عالم تر در جهان تو می گویی یا موشنوی چون خود را به دست آوردی خوش می رو معلمی می کردم بازی می کردیم و کشتی می گرفتیم ماهی است که ماهی را می خورد حیوا باشد پلنگ باشد تو کیستی این چه گونه است که گشایش نمی شود تماشا آن کس را باشد که پیل را تمام دید عقل حجاب است و دل حجاب و سرحجاب هر چه گفتند گویندگان پوست الف خاییدند