هوای تازه

معرفی کتاب انقلاب های اروپايی 1492-1992 اثر چارلز تیلی: چارلز تیلی جامعه شناس و مورخ برجسته آمریکایی و یکی از محققین تاریخ انقلاب ها در جوامع بشری به شمار می آید .وی در این کتاب که اولین بار به سال 1993 منتشر گردید به بررسی جامعه شناسانه تاریخ انقلاب های اروپایی از اوایل عصر جدید تا به امروز می پردازد.رویدادهای انقلابی و به یاد ماندنی قاره اروپا انقلاب شکوهمند 1688 انگلستان،انقلاب 1798 فرانسه و انقلاب اکتبر 1917 روسیه- در کانون توجهات این نویسنده قرار گرفته است و به انقلاب در سایر کشورهای این قاره و از جمله تحولات دهه اخیر در اروپای شرقی و مرکز نیز اشاراتی رفته است.کتاب انقلاب های اروپایی که در سال 1995 جایزه اروپایی جامعه شناسی و علوم اجتماعی را به خود اختصاص داد، بازگویی صرفا ساده از رویدادهای تاریخی نیست. بلکه نویسنده در این کتاب، تاریخ انقلاب های بزرگ و کوچک در اروپا را از منظری جامعه شناسانه و علمی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و آنها را از زوایای مختلف با یکدیگر مقایسه کرده است.

کنشگران سیاسی در دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت در شیراز شامل روسای ایلات قشقایی و خمسه و خاندان های اداری- سیاسی پر نفوذ چون نمازی و حکنت بوده اند. علاوه بر آن دو خانواده دیر پای مذهبی یعنی خاندان محلاتی و فال اسیری در بسیج مردم و ایفای نقش سیاسی کوشا بودند. سید نور الدین الحسینی الهاشمی دیگر رهبر مذهبی است که در عرصه فعالیت سیاسی آن زمان نقش موثری داشته است.احزاب سیاسی و تشکل های صنفی و همچنین روزنامه نیز در سال های میانه اردیبهشت 133 تا کئدتای 28 مرداد 1332 در شیراز بسیار فعال ظاهر شدند.علاوه بر تشکل های صنفی و دو تشکل مطبوعاتی در کنار احزاب سراسری که شعب آنها در شیراز فعال بوده است به تلاش سیاسی مبادرت می ورزیدند.دو قطبی جدی در شیراز در این ایام شکل گرفته بود و منویات آنها را نشریاتی که تعداد آنها به عدد باور نکردنی 104 می رسیدبازتاب می دادند. ایمن در حالی است که شیراز آن زمان کمتر از ده درصد جمعیت کنونی یعنی 150000 نفر را شامل می شد و جز دانشکده پزشکی که دو سال از عمر ان می گذشت فاقد هر نوع موسسه آموزش عالی بود و فقط چهار چاپخانه در شهر بود.کتاب پیش رو به فعالیت های رقابت آمیز مجموعه های یاد شده در دوران حکومت دکتر مصدق می پردازد و نوع فعالیت موافقان و مخالفان آن دولت را در حوادث مهم منطقه و کشور از جمله کودتای 28 مرداد به تصویر می کشد مخالفانی که در میان آنها شخصیت های کشوری چون سردار فاخر حکمت به عنوان نماینده شیراز در مجلس شورای ملی در مقام ریاست مجلس دوره شانزدهم قرار داشته است.