وقتی بابام کوچک بود (2)

کتاب « شب پرولتر ها» "بایگانی رویای کارگری" نوشته « سهند بهرنگی» توسط انتشارات شیرازه منتشر شده است.این کتاب به قلم فیلسوف فرانسوی، ژاک رانسیر نشان میدهد که چگونه کارگران قرن نوزدهمی انقلابی زیبایی شناختی را به راه انداختند. این کتاب توان رهایی بخش کارگران در ایجاد اختلال در روال انقیاد آمیز سیاست را نشان میدهد.همه چیز از شب شروع شد، زمانی که، در دهه 1830، تعداد معینی از پرولتاریا تصمیم گرفتند دایره ای را که خواب ترمیمی را بین روزهای دستمزد قرار می داد، بشکنند: دایره ای از وجودی که به طور نامحدود به حفظ نیروهای بندگی اختصاص داشت. با نیروهای سلطه، برای بازتولید تقسیمی که برخی را به خاطر امتیازات فکری و برخی دیگر را برای خدمت به کار مقدر می کند. رویای بیداری رهایی کارگر قبل از هر چیز گسست این نظم زمانی است که نظم اجتماعی را ساختار می دهد، تأیید حق انکار شده بر کیفیت اندیشیدن.این کتاب به دنبال داستان یک نسل، انقلاب فکری منحصر به فردی را که در نام ساده «جنبش کارگری» پنهان شده است، به نمایش می گذارد. او مسیرهای فردی و جمعی خود، رویارویی خود با رویاهای جامعه و آرمان‌شهرهای کار جدید، تداوم خود را در انحراف آرمان‌شهر بازمی‌گرداند.

معرفی کتاب به سوی جامعه ای عقلانی همواره این پرسش پیش روی ما بوده که نظام سرمایه‌داری با این حجم مشکل عدیده‌ای که برای مردم سرتاسر جهان به وجود آورده و با حرکت بی‌وقفه‌اش در راستای گسترش نابرابری در جهان، نابودی محیط زیست و ... چه‌گونه توانسته دوام بیاورد و پایه‌هایش را این‌چنین محکم کند که در اذهان عموم مردم غیرقابل تغییر می‌نماید. سلطه‌ی این نظام پس از جنگ جهانی دوم روز به روز بیشتر و بیشتر و پس از فروپاشی بلوک شرق سیطره‌اش تمام و کمال شد، به‌گونه‌ای که در قرن بیست‌ویکم جز کره‌ی شمالی و شاید کوبا و ونزوئلا، هیچ کشوری وجود ندارد که بخشی از این نظام نباشد. برای رصد کردن این پرسش و پاسخ‌هایی که به درستی همه‌ی جوانب را در نظر بگیرد، کتاب « به سوی جامعه‌ای عقلانی» یورگن هابرماس، منبع بسیار درخوری‌ست. هابرماس در مقام یکی از قله‌های نظریه‌ی انتقادی‌ که قرن بیست و بیست‌ویک را درک کرده و تحولات گونه‌گون جهان را دیده و درباره‌شان نوشته است، در مجموعه مقالات گردآمده در کتاب به سوی جامعه‌ای عقلانی، همه‌ی حفظ ثبات و دوام سرمایه‌داری را نه به دلیل دستاوردهایش در رفع تبعیض و نابرابری، بلکه در شگردهای ویژه‌ای می‌داند که این نظام با تغییر محل منازعات فیصله‌بخش، فرم سیستماتیک تولید دانش را به گونه‌ای تغییر داده که مشروعیت خودش از نتایج انبوه پروژه‌ها و مراکز پژوهشی حاصل می‌شود! هابرماس با پرابلماتیک کردن این ماجرا، پرسش‌ها و طرح بحث‌هایی را پیش روی دانشجویان و محققان گذاشته و با دعوت از آن‌ها، بازخوانی و پرسشگری در خصوص ساختاری که با سیاست‌زدایی از توده‌ها، دانشگاهیان و متخصصان، برای خودش مشروعیت دائمی خریده را، از نو برپا کرده است.