پرسش از انحطاط ایران (اندیشه های ایرانی2)

"آشغالدونی" داستانی است به قلم "غلامحسین ساعدی" که از دریچه ی نگاه اول شخص بیان می شود. این شخص علی است که پسری نوجوان و شهرستانی بوده و همراه پدرش به تکدی گری می پردازد. شخصیت دیگر داستان یک دلال خون فروش است که علی و پدرش حین گدایی به طور اتفاقی با او برخورد می کنند. او خون فقرا را در ازای پول دریافت می کند و حالا علی که حدودا هفده سال دارد، به همراه پدر بیمارش به محل خونگیری می رود تا خونشان را بفروشند. علی خون می دهد اما پدرش به دلیل بیماری نمی تواند و به پیشنهاد همان دلال به بیمارستانی می روند که همه چیز را برایشان تغییر خواهد داد. علی پس از ورود به محیط بیمارستان و آشنایی با پرسنل آنجا، کارهایی برای خودش دست و پا می کند که هر روز بیشتر او را از آن نوجوان فقیر و ساده به فردی تبهکار تبدیل می کند. او به دختری به نام زهرا دل می بازد و کم کم با فروش غذای دزدیده شده از بیمارستان، بردن فقرا برای فروختن خون و خبرچینی برای مامورهای امنیتی، روز به روز بیشتر در این منجلاب که نامش "آشغالدونی" است فرو می رود. علی تا اواخر داستان که دیگر از شخصیت گیج و ساده اش فاصله گرفته و برای خودش جایگاهی یافته، اسمی ندارد. او ذاتا شخصیت شروری ندارد اما قرار گرفتن در محیطی که استعاره ی "آشغالدونی" برای آن به کار رفته، سبب رشد سرطان وار خصوصیات منفی در او می شود. بیمارستان در این قصه ، در واقع نماد یک شهر و اوضاع فرهنگی حاکم بر اجتماع آن روزهای ایران است؛ فرهنگی که بقا و بدست آوردن پول در آن باید به هر قیمتی صورت بگیرد.

رمان بارون درخت نشین، اثر ایتالو کالوینو، به داستان پسری ایتالیایی به نام کوزیمو می پردازد که خانه ی اشرافی خانواده اش را به منظور زندگی در درختان انبوه احاطه کننده ی شهر ترک گفته و باقی عمرش را در دنیای درختان سپری می کند. کوزیمو، نبوغ و فکر باز و درخشانش را به کار می گیرد تا آموختن را ادامه دهد، زندگی خودش و مردم پایین درخت ها را با راه های خلاقانه بهبود بخشد و زندگی عاشقانه ی پرشور و منحصربه فردی داشته باشد. داستان کوزیمو توسط برادر کوچکتر و همراه همیشگی دوران کودکی او در اکتشاف و شیطنت، بیاجیو، روایت می شود. بیاجیو، اتفاقات را هم به شکلی که در خاطرش مانده و هم به صورتی که کوزیمو برایش تعریف کرده نقل می کند. داستان زیبای رمان بارون درخت نشین، خیلی زود مخاطب را وادار می کند که خواسته یا ناخواسته، عاشق قهرمان این قصه ی جذاب شود.