پروانه های پراکنده

“واروژان” نامی است آشنا در عرصه ی آهنگ سازی و تنظیم آن که به شخصیتی بزرگ در آسمان هنر ایران به نام “واروژ هاخباندیان” اختصاص دارد. ثبت زندگی و فعالیت های حرفه ای این هنرمند ارمنی تبار، در کتابی که عنوانش نام “واروژان” را بر جلد دارد، توسط “حسین عصاران” صورت گرفته و این اثر علاوه بر این یک پژوهش ادبی مهم است، نوعی تاریخ نگاری از موسیقی ایران نیز به حساب می آید. ”واروژان” پس از اتمام تحصیل، به مدرسه ی موسیقی رفت و پس از کسب مهارت لازم، قطعاتی را آهنگسازی و تنظیم کرد که هنوز هم از جایگاه ویژه ای در صنعت موسیقی کشور برخوردارند. با اینکه بسیاری از موسیقی های برجسته از ذهن خلاق “واروژان” نشات گرفته بود، اما او تا مدت ها از نام خود برای ارائه ی آثارش استفاده نکرد. او از معدود آهنگسازانی بود که سبک منحصر به فرد خود را در موسیقی ایرانی حفظ کرد و نه به تاسی از جریان موسیقی روز دنیا و نه بر اساس موسیقی سنتی به تنظیم آهنگ نپرداخت. به این ترتیب امضای واروژان پای ترانه ها و آهنگ های مشهوری همچون “بوی خوب گندم”، “شام آخر”، “شب زده”، “کندو”، “ماه پیشونی”، “برادرجان” و “سلطان صاحبقران” باقی مانده و این ترانه های شنیدنی همچنان شنوندگان خود را به شوق می آورند. ”حسین عصاران” این اثر را از گفت و گو با نزدیک ترین همراهان و دوستان “واروژان” به رشته ی تحریر درآورده که از جمله ی این افراد می توان به “شهیار قنبری”، “حسن شماعی زاده”، “بابک بیات” و “اسفندیار منفرد زاده” اشاره نمود. “حسین عصاران” به منابع تحقیقی خود وفادار بوده و متون برگزیده برای این کتاب، عینا از مجلات و روزنامه ها و برنامه های رادیویی و تلویزیونی وارد کتاب شده اند. اثر همچنین حاوی تصاویر و عکس های مربوط به “واروژان”است که در اختیار دوستداران این هنرمند بزرگ عرصه ی موسیقی قرار گرفته است. .

کتاب « پان ترکیسم و ایران» نوشته کاوه بیات توسط انتشارات شیرازه منتشر شده است.این کتاب در واقع نخستین مواضع و اظهار نظرهای شفاهی و کتبی نظریه‌پردازان و فعالان پان‌ترکیست را علیه ایران که در نشریات و منابع سال‌های نخستین پس از کودتای ۱۲۹۹ درج شده بود، در بر می‌گیرد. واکنش مطبوعات و فعالان فکری و سیاسی‌ و فرهنگی ایران به این‌گونه مواضع ضدّ ایرانی و الحاق‌گرایانه، مطالب اصلی کتاب‌ پان‌ترکیسم و ایران را تشکیل داده است. یکی از پیامدهای مهم انتشار این کتاب در این است که سند محکم و دست اولی به‌ دست می‌دهد که نشان‌دهنده استدلال برخی مبنی بر توهّم پان‌ترکیسم و ادعاهای آن‌ علیه ایران است. گفته‌ها و نوشته‌های نظریه‌پردازان و فعالان جریان پان‌ترکی علیه‌ ایران در نشریات گوناگون ترکیه در آن سال‌ها این مسئله را روشن می‌کند که این‌ تهاجم گفتاری و نوشتاری ضدّ ایرانی روشن‌فکران و فعالان جریان پان‌ترکی علیه ایران و میراث‌ تاریخی و فرهنگی آن به‌ویژه زبان فارسی بوده ‌است.