پس از آدورنو (بازاندیشی در پژوهش جامعه‌شناختی موسیقی)

معرفی کتاب بهترین داستان های کوتاه جیمز جویس جیمز آگوستین آلوسیوس جویس (2 فوریه 1882 – 13 ژانویه 1941) داستان نویس ایرلندی ، شاعر ، معلم و منتقد ادبی بود. وی در جنبش آوانگارد مدرنیستی سهیم بود و به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و مهمترین نویسندگان قرن بیستم شناخته می شود. جویس را بیشتر با اولیس (1922) می شناسند ، اثری برجسته که در آن اپیزودهای ادیسه هومر در انواع سبک های ادبی ، پیش می روند. از دیگر آثار شناخته شده می توان به مجموعه داستان کوتاه دوبلینرها (1914) و رمان های “پرتره هنرمند به عنوان یک جوان” (1916) و فینگانس ویک (1939) اشاره کرد. دیگر نوشته های وی شامل سه کتاب شعر ، یک نمایشنامه ، نامه های منتشر شده و روزنامه نگاری گاه به گاه وی است. جویس در دوبلین در خانواده ای از طبقه متوسط به دنیا آمد. او که دانش آموزی درخشان بود ، مدت کوتاهی در مدرسه اوکانل تحت مدیریت برادران مسیحی حضور یافت. وی برای ادامه تحصیل به دانشگاه کالج دوبلین رفت. در سال 1904 ، در اوایل 20 سالگی ، جویس به همراه شریک زندگی خود (و همسر بعدی) نورا بارناکل به قاره اروپا مهاجرت کرد. آنها در تریست ، پاریس و زوریخ زندگی می کردند. اگرچه بیشتر زندگی بزرگسالی وی در خارج از کشور سپری شده است ، جهان داستانی جویس در دوبلین متمرکز شده و عمدتا توسط شخصیت هایی ساخته می شود که شباهت زیادی به اعضای خانواده ، دشمنان و دوستان از زمان حضور در آنجا دارند. به ویژه اولیس در خیابان ها و کوچه های شهر با دقت تنظیم شده است. اندکی پس از انتشار اولیس ، وی این دلمشغولی را تا حدودی روشن کرد و گفت: “برای خودم ، من همیشه در مورد دوبلین می نویسم ، زیرا اگر بتوانم به قلب دوبلین برسم ، می توانم به قلب همه شهرهای جهان برسم. در این کتاب تحت عنوان بهترین داستان های کوتاه جیمز جویس ، احمد گلشیری مجموعه ای از جذاب ترین داستان های کوتاه جیمز جویس را گرداوری کرده و به فارسی برگردانده است.

خواندن این کتاب گاه به اندازه خواندن اثری از پروست بردباری و صبر می‌خواهد . نثر نویسنده این کتاب اگر نگوییم به همان زیبایی پنهان در لایه‌های تودرتوی جملات پروست است ، گاه پیچیدگی قلم پروست را می‌یابد و به راستی چه دشوار است خواندن متن کسی که چون پروست درباره پروست می‌نویسد . « پوله » از آن دسته منتقدان ادبی است که به جای نوشتن متن خشک نقادانه‌ای درباره اثر مورد نظر ، متنی ادبی درباره آن می‌نویسد : ادبیات در باب ادبیات . از سوی دیگر « پوله » منتقدی است که به قلب آگاهی آفرینشگر نویسنده نقب می‌زند ، خود را با تجربه نویسنده در لحظه آفرینش اثر همراه می‌کند و با مخاطب از این تجربه سخن می‌گوید . پس این که در خوانش متن پوله از پروست شاهد جملاتی پیچیده هستیم ، بی‌گمان از یکی‌شدن تجربه او و پروست نشان دارد . کتاب حاضر در گستره روان‌شناسی مستقیم یا غیرمستقیم ، تحلیل زیبایی‌شناسانه ، فلسفه ، اخلاق یا مابعدالطبیعه قرار نمی‌گیرد . گویی نویسنده آن بر فراز قلمرو گسترده جهان مارسل پروست ، مختصات فضایی خاص گسترانده که امکان شناسایی دسته‌ای از نقاط را در دل این قلمرو فراهم می‌سازد .

معرفی کتاب گذشته حیاتی معماری همچون حوزه‌ای دارای همگرایی با توسعه در یک‌سو و میراث در سوی دیگر، می‌تواند حوزه‌ای منتخب باشد برای مطالعهٔ تأثیرات توسعه‌ای بر سنّت و میراث و عکس‌العمل‌هایی هویّتی که این تأثیرات ایجاد می‌کنند. آشکار است که طرح‌های مدرن‌ساز توسعه، محرّک‌هایی اساسی هستند برای تحوّلات تاریخی در تمامی جهان، و ایران سدهٔ اخیر نیز از این قاعده مستثنی نبوده‌است. همزمان تردیدی هم نیست که توسعه باعث تضعیف سنّت‌ها و تغییر چشم‌اندازهای تاریخی می‌شود و بنابراین، واکنش‌‌هایی را نیز در تمامی حوزه‌های اجتماعی و سیاسی برمی‌انگیزد. مدّعای کتاب حاضر آن است که رابطهٔ میان اصالت و هویّت و میراث در یک سو و توسعه در سوی دیگر، به بهترین نحوی به‌واسطهٔ طراحی معماری به موضوع تجربهٔ روزانه و جسمانی، ملموس‌ و نزدیک‌ تبدیل شده و از این رو قابل درک، تحلیل و بررسی است. با تکیه بر چنین مدّعایی، کتاب حاضر با جزئی‌نگری، به مطالعهٔ طرح‌های معماری و گفتمان‌های ناظر بر ساخت بناها و شهرک‌سازی‌ها در دو دههٔ ۱۳۵۰ و ۱۳۷۰ می‌پردازد. یعنی از زمانی که تبعات توسعه، معماران ایرانی را به لزوم توجه به این امر فراخواند تا زمانی که بار دیگر جامعهٔ معماری کشور مشارکت فعّالی را در طرح‌های توسعه‌ای در کشور عهده‌دار گشت.