پژوهشهای فلسفی

کتاب دو مسئله بنیادین اخلاق نوشته آرتور شوپنهاور ترجمه رضا ولی یاری توسط انتشارات مرکز با موضوع فلسفه، فلسفه غرب، ایدئالیسم آلمانی به چاپ رسیده است. در باب آزادی اراده و در باب بنیان اخلاق در واقع شروح جداگانه‌ی دو آموزه‌‌ای هستند که اساساً در دفتر چهارم کتاب اصلی شوپنهاور، یعنی جهان همچون اراده و تصور، آمده‌اند ولی در آنجا به‌طور ترکیبی و پیشینی از متافیزیک او استنتاج شده‌اند و در اینجا، که قاعدتـاً پیش‌فرض گرفتن جـایز نبوده، به‌طور تحلیلی و پسینی بنیان گذاشته شده‌اند. به همین دلیل آنچه در آن کتاب ابتدای کار بوده در این دو رساله انتهای کار قرار می‌گیرد. با این حال هر دو آموزه، به دلیل آغاز کردن از نقطه‌نظری که میان همه مشترک است، و نیز به دلیل شرح جداگانه‌‌شان، در اینجا از حیث درک‌پذیری و قدرت اقناع و آشکار کردن معنایشان بسیار پربار شده‌اند. لذا باید دو مسئله‌ی بنیادین اخلاق را مکمل دفتر چهارم جهان همچون اراده و تصور قلمداد کرد. معرفی مباحث کتاب دو مسئله بنیادین اخلاق تعریف مفاهیم آزادی یعنی چه خوداگاهی یعنی چه اراده پیش از خودآگاهی اراده پیش از آگاهی از دیگر چیزها

موضوع اين کتاب، احترام و آبروست: مفهومي در بادي امر بسيار عيني و به ظاهر روشن که به‌نظر مي‌رسد در زير مجموعه‌ي اخلاق همگاني، اصول زندگي و رفتارشناسي فردي و اجتماعي جاي مي‌گيرد، تا ذيل يکي از مقولات فلسفي. اما چون نيک بنگريم، در مي‌يابيم که تعريف دقيق آن نه تنها به آن سادگي که مي‌پنداريم نيست، بلکه هم مسئله‌آفرين است و هم شناخت دقيق مرز آن با مفاهيم مشابه يا حتي مترادف خود آن مفهوم، در يک زبان و فرهنگ چه مايه دشوار است. آبرو يا احترام مفهومي بسيار گسترده است و در پيوند با سنت‌هاي جامعه، و تعامل فرد با خود و ديگري و جامعه، در نهايت، با جوامع و ملل ديگر، معنا مي‌يابد. اين مفهوم در زبان فارسي هم مانند زبان آلماني مترادفات زيادي- شايد حتي بيشتر از زبان آلماني- دارد، از قبيل پاس، حرمت، اعتبار، اکرام، بزرگداشت، تکريم، اعزاز، ارج، ملاحظه و...