پیاده‌روی در ماه

معرفی کتاب دل‌مردگی

ژان پل سارتر در کتاب دل‌مردگی به مسأله‌ی آزادی که یکی از مهم‌ترین اصول فلسفه‌ی اگزیستانسیال است پرداخته و دل‌مشغولی کسانی را سوژه‌ی تفکر خود قرار می‌دهد که باوجود بی‌اعتنایی به جنگ در ابتدای امر، به هم‌بستگی و هم‌دلی با ستم‌دیدگان پرداخته‌اند و در مقابل اشغال‌گری نازی‌ها احساس مسئولیت می‌کنند. این کتاب آخرین اثر از سه‌گانه‌ی «راه‌های آزادی»‌ است که دو جلد دیگر آن با نام‌ها سن عقل و تعلیق پیش‌تر منتشر شده‌اند.

درباره کتاب دل‌مردگی:

«کودکی سربه‌زیرم که تا دم مرگ فرمان خواهم برد. ولی از خودم.» جمله‌ی بالا از فیلسوف برجسته‌ی فرانسوی، ژان پل سارتر، گویای آن چیزی‌ست که او در رمان دل‌مردگی (Iron in the Soul) مفصلاً‌ به آن پرداخته است: مفهوم آزادی... حقیقت این است که استخوان‌بندی جهان امروز به صورت علمی درآمده و زیستن در عصری که همه‌چیز در آن قابل تقلیل به زبان علمی و ریاضیاتی‌ست، امری تکراری‌ است. این الگو بی‌وقفه و چه‌بسا بی‌رحمانه بر میلیون‌ها تن از مردم زمانه‌ی ما تحمیل شده است. صداهای اضطراب‌آمیز از گوشه و کنار برمی‌خیزد و آدمیزاد برای حفظ زندگی خویش به تلاش و تقلا می‌افتد. این‌گونه است که روزبه‌روز عناوین گوناگون کتاب‌های خودیاری و انگیزشی به فهرست ناشران اضافه می‌گردد؛ آثاری که اغلب به هیچ طریقی مغاک بی‌انتهای تنهایی و اضطراب آدمی را پر نخواهند کرد. کتاب‌هایی با توصیه‌های تصنعی و تکراری که نمی‌توانند برای اوضاع و احوالی که بر انسان مسلط می‌شود و روح او را تباه می‌سازد، کاری کنند. در این میان، فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم یکی از بزرگ‌ترین کوشش‌ها برای درهم‌شکستن قیود خفقان‌آور است. فلسفه‌ای که ژان پل سارتر را یکی از سردمداران آن به‌ویژه در اروپای قاره‌ای می‌دانند. بنا بر تعریفی که سارتر از این فلسفه ارائه می‌دهد و در رمان شاهکار خود، دل‌مردگی نیز به آن اشاره می‌کند، انسان موجودی آزاد است. و یا به عبارت دقیق‌تر،‌ محکوم است که آزاد باشد. نوعی آزادی که او را بر دیگر موجودات برتری می‌دهد و درعین‌حال، زمینه‌ساز اضطراب‌های وجودی دیگری نیز است. ژوئن سال 1940 است. سربازان فرانسوی در حالی که روحیه‌ی خود را به طور کامل از دست داده‌اند، آتش‌بس را به انتظار نشسته‌اند. آن‌ها روزبه‌روز، ساعت‌به‌ساعت، لحظه‌به‌لحظه در حال رنج کشیدن و غرقِ در عذاب روح هستند. تجربه‌ای نزدیک به دل‌مردگی... سارتر در این اثر پرتره‌ای دلهره‌آور، تأمل‌برانگیز و البته تأثیرگذار از جنگ، معنای آزادی و فقدان را پیش روی مخاطب خود قرار می‌دهد. گفتنی‌ست این اثر نخستین بار در سال 1949 منتشر شد و همان‌طور که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم، آخرین جلد از سه‌گانه‌ی سارتر به نام راه‌های آزادی «Les Chemins de la Liberté» است و دو جلد دیگر آن تعلیق و سن عقل نام دارند. او در این رمان که دنباله‌ای بر دو اثر پیشین است، به تبیین اصول فلسفه‌ی خود می‌پردازد. سارتر در این کتاب، همچون دو مجلد قبلی، هنرمندانه می‌کوشد تا آن گوهر رازناکی که آزادی می‌نامندش را از هر گزندی به دور و در امان نگه دارد. آزادی همانطور که همه‌ی پیروان اگزیستانسیال بر سر آن اتفاق نظر دارند، تنها به معنای توانایی آری یا نه گفتن نیست. بلکه آزادی آن‌چنان است که انسان را به آفرینش چیزهای خوب و نو نیز قادر کند. سارتر فیلسوفی بود که قصد داشت کلیات فلسفی را از آسمان به روی زمین بیاورد. از همین روی به نوشتن داستان، رمان و نمایشنامه پرداخت. و عجیب نیست که در کتاب دل‌مردگی (هم‌چنان که در تعلیق، سن عقل، تهوع و سایر آثار او مشاهده می‌کنیم) همان شیوه‌ی منجز بیان را وارد داستانش کرده است.

معرفی کتاب رژ قرمز

سیامک گلشیری یکی از داستان‌نویسان پرکار و پرافتخار امروز ایران است. در کتاب رژ قرمز (نامزد دریافت جایزه‌ی احمد محمود) مخاطب بیست و دو داستان کوتاه درخشان از این نویسنده خواهید بود . گفتنی است که کتاب حاضر ذیل مجموعه‌ای موسوم به «جهان تازه‌ی داستان»، از سوی نشر چشمه به انتشار رسیده است.

درباره کتاب رژ قرمز

سیامک گلشیری یکی از نویسندگان برجسته‌ی نسل حاضر است؛ داستان‌نویسی پرکار که در آثار گوناگون خویش به روایت دردها و خوشی‌ها، بیم‌ها و امیدها، و زشتی‌ها و زیبایی‌های مردمِ خویش نشسته است. گلشیری در زمره‌ی نویسندگان رئالیست قرار می‌گیرد. به این معنی که اولاً، بن‌مایه‌های آثار خویش را از واقعیات جاری در جامعه می‌گیرد، و دوماً، در پرداخت و بازنمایی این بن‌مایه‌ها، تا حد ممکن پایبند و وفادار به واقعیت باقی می‌ماند. با این حال، در برخی از بهترین آثار او، از جمله بسیاری از قصه‌های حاضر در مجموعه‌ی رژ قرمز، متوجه شاعرانگی‌ای خاص در زبان و نگاه او می‌گردیم. این شاعرانگی همانا نقطه‌ی اتصال او به نویسندگان مدرنیست در سنت ادبی اروپاست. در کتاب رژ قرمز مخاطب بیست و دو داستان کوتاه از سیامک گلشیری خواهید بود آثاری که هر یک به تنهایی گواهی بر قدرت قلم نویسنده به شمار می‌روند. گلشیری در داستان‌های کوتاه مجموعه‌ی رژ قرمز از همان قواعدی پیروی کرده که در اغلب آثار خویش بدان‌ها وفادار بوده است؛ یعنی: توجه به معضلات اجتماعی، ساخت و پرداختِ شخصیت‌های ملموس و واقع‌نما، و البته، برخورداری از نگرش انتقادی نسبت به مسائل گوناگون. با این حال، او در این اثر، چنان‌که خواهید خواند، مجال بیشتری به قوه‌ی خلاقه‌ی خویش داده و گاه به کلی از رئالیسم صرف و ساده دور شده است. در ادامه نگاهی داشته‌ایم به عناوین داستان‌های مجموعه‌ی پیش رو: «رؤیای باغ»، «مسافری به نام مرگ»، «ضجه‌های پنهان»، «رژ قرمز»، «مهمان هر شب»، «مار»، «بعد از مهمانی»، «ویلاهای آن سوی دریاچه»، «لباس‌های نم‌دار»، «عنکبوت»، «همه‌اش همین‌هاس»، «ابرهای سیاه»، «قهوه ترکِ کافه فیاما»، «بدلکار»، «کاپوچینو»، «شب آخر»، «سنگ سیاه»، «خواب»، «سایه‌ای پشت پنجره»، «بوی خاک»، «خودنویس»، «موزه‌ی مادام توسو».

افتخارات کتاب رژ قرمز

- نامزد دریافت جایزه‌ی احمد محمود برای بهترین مجموعه داستان - نامزد دریافت جایزه‌ی مهرگان ادب برای بهترین مجموعه داستان