پیشگامان شعر فارسی

خولیو كرتاثار در تاریخ ادبیات داستانی معاصر، غولی توصیف شده در کنار گابریل گارسیا مارکز، کارلوس فوئنتس و ماریو بارگاس یوسا. نویسنده‌ای که جهانی تماما شخصی را طراحی و در داستان‌های کوتاه و رمان‌هایش جاودان کرده است. «آگراندیسمان» نمونه‌ی اعلای هدفمندی در طرح داستانی، انسجام و تشکل ذهنی نویسنده و رعایت اصول قصه‌گویی در عین فراروی از آن‌هاست. برای اهل سینما هم خواندن خود داستان آگراندیسمان امکانی برای تطبیق و مطالعه‌ی موردی است با فیلم بزرگ میکل‌آنجلو آنتونیونی، تولید ١٩٦٦ . خواندن این داستان در دل مجموعه‌ای از داستان‌های غریب این نویسنده‌ی تاریخ‌ساز رنگ و وزن دیگری دارد. این‌که بتوانیم با تاخیر زیاد با نگرش سوررئالیستی او که بارها وصفش را خوانده‌ایم روبه‌رو شویم. نویسنده‌ای که حاشیه نرفتن و مستقیم به هدف زدنش می‌تواند برای هر نویسنده‌ای درس‌گرفتنی باشد. كرتاثار بخش عمده‌ای از عمرش را دور از وطن و در فرانسه گذرانده و تجربه‌ی طولانی‌مدتی هم به عنوان مترجم داشته، اما محوریت امر سیاسی و همنشینی ناگزیر شهروند نمونه‌ای آمریکای لاتین با آن را در کارش کم‌رنگ تر از هم‌ترازانش زیر ذره‌بین برده. اتفاقی مبارک که بسیار از بزرگان دیگر آمریکای لاتین متمایزش کرده است. دربخشی از کتاب می‌خوانیم: «آرامش و سکون‌شان بود که باعث شد اولین باری که اَکسولوتی ها را دیدم شیفته و مجذوب به طرف‌شان خم شوم. انگار به شکلی مبهم و نامفهوم خواسته‌ی پنهانی آن‌ها را درک می‌کردم، پایان دادن به زمان و مکان با سکونی توام با بی تفاوتی.»

افضل الدین بدیل بن علی خاقانی از مشاهیر سخنوران زبان و ادبیات فارسی در قرن ششم هجری است. در این دفتر برآنیم تا از منظرهای مختلف این شاعر بزرگ و روزگارش و چندی و چونی زاده قریحه طبع چون دریای موّاجش را در حدّ امکان معرفی کنیم. او سخنوری است با ذهن و قریحه شاعری سرشار، زندگی او را عمّی طبیب و فیلسوف و پسر عمی حکیم و آشنا با اسرار افلاک همراهی می کند. از این رو، در اشعار خاقانی واژه ها و اصطلاحات نجومی، فلسفی و طبی به فراوانی به کار رفته که نشان از تسلط شاعر به علوم زمان خود است. خاقانی شاعری است مسلمان و شافعی مذهب و در اصول پیرو اشاعره، تأثیر این اعتقادات در جای جای سروده های او به وضوح تمام پیداست و ما به نمونه هایی از این قسم اعتقادات اشاره کرده ایم.