چند داستان کوتاه ( همراه با تحلیل – 3 )

نکتۀ جزئی شاید در ابتدا گونه‌ای داستانِ جنایی به‌نظر برسد، اما چیزی عجیب‌تر و تاریک‌تر است؛ روایتی است از درماندگی و تأملی بر تکرارِ تاریخ؛ تاریخ به مثابه جراحتی که دگر بار سر برآورده‌ است.

شبلی در نکتۀ جزئی با طبعِ ظریف و نکته‌سنج، نه بیشتر و نه کمتر، بلکه دقیقاً از آنچه باید می‌گوید: درد، ترس، خشم، مقاومت، انزجار، عوعوی سگ، بوی بنزین و حتی یک آدامسِ ساده که یادمان می‌آورد جهان چگونه می‌بخشد و بازپس می‌گیرد و ما انسان‌ها چه سهمی در این بده‌بستان داریم؛ تهی گشتن از خصایلِ انسانی را گوشزد می‌کند و این که چطور رویدادهای گذشته می‍توانند ناخواسته در آینده تأثیر بگذارند. این اثرِ تکان‌دهنده بازتابِ تجاوز و قتلی است که سزبازانی اسرائیلی در سال ١٩٤٩ مرتکب شده‌اند و قربانی یک زنِ جوانِ فلسطینی است.

این زن «بی‌نام» است، همچون زنانِ بی‌شمارِ دیگری که گمنام‌اند و تا ابد گمنام خواهند ماند و کسی صدایشان را نخواهد شنید»، و همچون همتای بی‌نام که پس از سال‌ها، در جستجوی حقیقتِ شقاوتی از یاد رفته است و ما، با با پیوستن به سفرِ او در بخشِ دم کتاب، درمی‌یابیم بازپس‌گیریِ زندگی و تاریخ، با وجودِ پاکسازیِ مداوم و سیستماتیک، تا چه اندازه دشوار و پرمخاطره است. این روایت، که با ریتمِ فزاینده‌اش در پایان به اوجِ خود می‌رسد، المان‌های اولیۀ زندگیِ به‌یغما رفته را می‌نمایاند که مهم‌ترین آن‌ها تشویشِ مداوم و از خودبیگانگی است.

زرتشت جوان در آغاز علیه کشتار گاوها در معابد میترایی اعتراض می‌کند. پدر و مادرش او را از ترس "کرپن‌ها" به بیرون شهر نزد فرزانه‌ای می‌فرستند. زرتشت که یکی از ارکان آموزشش دانایی است پس از آموختن از آن فرزانه نزد دانایان دیگر و معابد ادیان مختلف می‌رود. پس از سالیانی چند سخن از اهورا مزدا می‌گوید. مردم به تحریک کرپن‌ها قصد جان او را دارند. زرتشت از شهر "شیز" می‌گریزد و در راهی طولانی به سوی باکتریا (بلخ) گرفتار توطئه کسانی می‌شود که با هر اندیشۀ نویی سر ستیز دارند. او سرانجام به سلامت به بلخ می‌رسد و به کاخ گشتاسب می‌رود. در آن‌جا گرفتار توطئۀ کرپن‌ بزرگ می‌شود. او را جادوگر می‌نامند. پس از تحمل سختی‌هایی چند با برملا کردن توطئه‌ها و گذر از آزمون مس، گشتاسب به سخنان زرتشت گوش فرا می‌دهد. پس از پذیرش آئین زرتشت، توطئه‌های پنهان علیه او که پیام‌آور شادمانی، دانایی، سرافرازی، آشتی و کوشش است ادامه می‌یابد.‏ ‏"آخرین سفر زرتشت" اولین رمانی است که دربارۀ زرتشت نوشته شده است. نویسنده با توجه به مطالب بسیار اندکی که در مورد زندگی زرتشت وجود دارد توانسته است با استناد به همان مطالب اندک و بر مبنای تخیل خود رمانی بنویسد جذاب و خواندنی.‏ فرهاد کشوری در سال ١٣٢٨ به دنیا آمد. مدتی معلم بود و هم‌اینک در جنوب ایران مشغول به کار است. از او تاکنون داستان‌های "بچه آهوی شجاع" (کودکان ـ ١٣٥٥)، "بوی خوش آویشن" (١٣٧٢)، "شب طولانی موسا" (١٣٨٢)، "دایره‌ها" (مجموعه داستان ـ ١٣٨٢)، "گره کور" (١٣٨٢)، و "کی ما را داد به باخت" (١٣٨٤) منتشر شده است.‏

در کتاب هیچ چیز یادم نمی آید نورا افرون گذشته، حال و آینده را با سردی، سنگدلی و طنز می‌نگرد. او افسوس فراز و نشیب‌های زندگی مدرن را می‌خورد و با مشخصه خود که روشنی و خرد است، تمام اتفاقاتی را که (هنوز) فراموش نکرده یادآوری می‌کند. این کتاب حاوی مطالب طنزآمیزی است از مقالات شخصی افرون درباره حرفه نویسنده در روزنامه، طلاق، ارثی که سال‌ها در انتظارش بود و ... نورا افرون، زنی آمریکایی، رمان‌نویس، روزنامه‌نگار، فیلم‌ساز و تهیه‌کننده، در این کتاب بی‌پرده وقایع زندگی‌اش را با خوانندگان به اشتراک می‌گذارد و با زبانی جذاب و روایتی دلنشین از شکست‌ها و پیروزی‌هایش می‌نویسد. گاه مجبور است حتی یادداشت‌های کوتاهش را هم برای ما بنویسد و فکرش را بیشتر متمرکز کند چون آلزایمر قرار است نگذارد «چیزی یادش بیاید»... وی، سه بار برای نگارش فیلمنامه‌های سیلک‌وود، بی‌خواب در سیاتل و وقتی هری سالی را دید... نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اصلی شد اما هیچ‌گاه این جایزه را دریافت نکرد. آخرین فیلم او جولی و جولیا نیز نامزد جایزه گلدن‌گلاب شد.

فقط هم از نویسنده‌ای همچون پوئرتُلاس برمی‌آید که در کنار ناپلئونِ بزرگ، ارتشی متشکل از چند مانکن، یک امام جماعت مسجد پاریس، یک رفتگر، یک پزشک و... را قرار دهد تا با «خرس موصل»، رهبر مخوف داعش روبه‌رو شوند. نکته شگفت‌انگیزِ روایتِ پوئرتُلاس از مبارزه ناپلئون و یارانش با داعش، راه‌حلی است که ارائه می‌دهد: او معتقد است برای از بین‌بردن این مردان خونخوار، توسل به جنگ و خشونت راه چاره نیست و تنها چیزی که می‌تواند پایانی مطلق باشد بر انواع داعشی‌های زمان، تغییر شیوه تفکر تروریست‌هاست. آیا ناپلئون که حالا به شکل مردی صلح‌طلب ظهور کرده می‌تواند بدون ریختن قطره‌ای خون، غده سرطانی داعش را از بین ببرد؟