چیستی هنر

جهان نمایش مجموعه‌ای است از متن‌هایی که برای صحنه‌ی نمایش یا درباره‌ی آن نوشته شده‌اند. انواع نمایش‌نامه، چه برای اجرا و چه صرفاً برای خوانده شدن، از جمله نمایش‌نامه‌هایی با اقتباس از آثار ادبی یا سینمایی، و نیز متن‌های نظری در حوزه‌ی درام و نقد آثار نمایشی، در این مجموعه جای می‌گیرند.

دلگیر نیستم ازش، ببینین، دلگیر نیستم ازش. ولی خب، اگه خوشگل بود، از دیدنش کیف می‌کردم. وقتی خسته از زشتی‌های زندگی شب می‌رسم خونه، دوست دارم یه صورت خوشگل ببینم، یه تصویر قشنگ… دوست عزیزم، من توی زندگی‌م فقط اونو دارم. اون زشته. ص ۲۱

---

  معرفی کتاب یونسکو با بن‏‌مایه قراردادن خلأ هستی و اضمحلال وجود آدمی و با نمایش گسیختگی کلام در آثار نمایشی‏‌اش چهره‌ی نویسنده‏‌ای آبسورد به خود گرفت و به یکی از نمایش‌‏نامه‌‏نویسان سرآمد تئاتر آوانگارد فرانسه در قرن بیستم بدل شد. تابلو نمایش‏نامه‌‏ای تک‌‏پرده‌‏ای است که در آن نقاش می‏‌خواهد تابلویش را به مرد چاق که تاجری رند و نابکار است بفروشد. شخصیت‏‌ها عمق روان‌شناختی ندارند و بُعد اجتماعی که یونسکو به آن‏ها می‏‌دهد کاملاً تصادفی است. آدم‏‌های این نمایش اراده‏‌ای از خود ندارند و صحبت و رفتار و احساسات‏‌شان برای تحقق آرمان مرد چاق است. از این رو، مدام عقایدشان سرکوب می‏‌شود. مرد چاق نماد تنهایی انسان است، که بین دو حد نهایی ــ نهایت و بی‏نهایت ــ به دام افتاده است و نه التیام می‏‌یابد و نه تسکین. او در پی ارزش مطلق در زندگی خویش می‏‌گردد و ناخودآگاه دنبال بُعد گمشده‌‏ای است که هرچقدر پیش می‏‌رود بیشتر از آن دور می‏‌شود. برای رهایی از بُعد محدود و ناخواسته‌‏ای که در خود سراغ دارد دست به دگرگونی در جهان اطراف خود می زند ولی این جست‏‌وجوی خوشبختی به هیچ می‏‌انجامد و بهشت گمشده‌ی او همیشه باقی می‏‌ماند. تنها چیزی که می‏‌تواند نارضایتی را از او دور کند جست‌‏وجوی آرمانی برتر در زندگی است: زیبایی. اما همیشه در حاشیه‌ی جهان به بیگانه‌‏ای می‏‌ماند و دستش به زیبایی آرمانی‏‌اش نمی‏رسد. از متن کتاب: نقاش: اول یه نگاهی به این تابلو بندازین، اون‏وقت به من بگین نظر شما رو جلب می‌‏کنه یا نمی‏‌کنه، این‏طور نیست… اول باید به دل شما بشینه. مرد چاق: فقط تو چارچوب یه سری محدوده‌‏های مالی می‏‌تونه نظر منو جلب کنه. این یه اصله دوست من، باور کنین یه اصله. تابلو ۲۸ (نمایش‌نامه) - انتشارات نی

دلوز طی سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۱ سلسله درس‌هایی را در دانشگاه پاریس ۸ درباره‌ی اسپینوزا ارائه کرد. متن حاضر ترجمه‌ی این درس‌گفتارهاست. دلوز در این دوره‌ی دانشگاهی خوانش خود را از نظام فکری اسپینوزا تشریح کرد و به مباحثی چون فردیت، توان، آزادی، ایده و حال‌مایه، خدای درون‌ماندگار، حق طبیعی کلاسیک، هستی‌شناسی و اخلاق، دیرند، ابدیت و مرگ پرداخت. این مباحث اهمیت زیادی برای شناخت اسپینوزای دلوز دارند، چرا که همچون راهنمایی مسیرِ فهمِ آثار دلوز در باب اسپینوزا و همچنین نقش اسپینوزا را در پروژه‌ی فلسفی دلوز هموارتر می‌کنند.