ژئوپولتیک

معرفی کتاب امیرکبیر میرزا تقی خان ( آشتیانی) میرزا تقی خان امیرکبیر اهل فراهان است و دست پرورده خاندان قائم مقام فراهانی. فراهان همچون تفرش و آشتیان مجموعا کانون واحد فرهنگ دیوانی و “اهل قلم” بود؛ ناحیه ای مستوفی پرور. چه بسیار دبیران و مستوفیان و وزیران از آن دیار برخاستند که در آن میان چند تنی به بزرگی شناخته شده، در تاریخ اثر برجسته گذارده اند. از این نظر میرزا تقی خان نماینده فرهنگ سیاسی همان سامان است. اسم او در اسناد معتبر (از جمله مقدمه پیمان ارزنةالروم، و قباله نکاح زنش عزت الدوله) “میرزا محمد تقی خان” آمده است. رقم مهر و امضای او نیز تردیدی در نام حقیقیش باقی نمی گذارد؛ بی گمان اسم “محمد” رفته رفته حذف گردیده و به “میرزا تقی خان” شهرت یافته است. فهرست: – اصل و نسب و ابتدای کار امیر – جلوس ناصرالدین شاه و صدارت امیرکبیر – فتنه سالار – روزنامه وقایع اتفاقیه – امیرکبیر و علمای دین و مسائل مذهبی – نظام دید لشکری و… نویسنده پیش از ۵۹ درگذشته است.

کتاب «روشنفکران فرانسه علیه چپ» با زیرعنوان «برهۀ ضد توتالیتر دهه‌ی 1970» نوشته‌ی مایکل اسکات کریستوفرسن، یک بررسی و تحقیق انتقادی از تغییرات ایدئولوژیک روشنفکران فرانسوی در نیمه‌ی دوم دهه 1970 است. این کتاب با هدف بررسی این موضوع نوشته شده است که چگونه بخش قابل توجهی از روشنفکران چپ فرانسوی، که قبلا با کمونیسم، مارکسیسم و سیاست‌های انقلابی همسو و موافق بودند، از طریق نقد توتالیتاریسمی که نحله های چپ منجر به آن شده بودند، شروع به محکوم کردن این ایدئولوژی‌ها کردند. در باب این تحول، نویسندۀ کتاب، کریستوفرسن این روایت غالب را نمی‌پذیرد که این تغییر یک گسست ناگهانی بود که صرفا با انتشار «مجمع‌الجزایر گولاگ» الکساندر سولژنیتسین ایجاد شد. در عوض، او نشان می‌دهد که جنبش ضد توتالیتر فرانسه نقطه اوج یک سری انتقادات دموکراتیک مستقیم از کمونیسم و تجدیدنظر در پروژه انقلابی بود که از سال 1956 درحال توسعه بود. این دیدگاه کریستوفرسن جایگزین مهمی برای تاریخ‌های نوشته شدۀ اخیر محسوب می‌شود که با اشاره به فقدان آشکار فرانسه در حوزۀ سنت لیبرال تلاش کرده‌اند مسیر سیاست روشنفکری فرانسه را توضیح دهند. از طرف دیگر، کتاب «روشنفکران فرانسه علیه چپ»، فقط یک روایت تاریخی نیست. این کتاب همچنین به‌عنوان یک مطالعه‌ی جامعه‌شناختی محسوب می‌گردد که بینش‌هایی را در‌مورد جامعه‌شناسی سیاسی روشنفکران چپ ارائه می‌دهد. با تمام این اوصاف، این کتاب همچون منبعی ضروری برای مورخان قرن بیستم فرانسه می‌باشد و همچنین هر کسی که علاقه‌مند به مطالعۀ دگرگونی‌های سیاسی است که چپ معاصر فرانسه را شکل و تغییر داده می‌تواند بهرۀ خود را از این کتاب ببرد. به عبارت دقیق‌تر، این کتاب کمک‌های ارزشمندی به مخاطبان در درک تحولات فکری فرانسویان و جهت گیری مجدد سیاسی آن‌ها می‌کند که در دهه 1970 رخ داد که گزارشی دقیق از بخشی کلیدی در تاریخ فرانسه را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.