کاوشی در خصوص فهم بشری

معرفی کتاب دکتر ژیو اگو رمان دکتر ژیواگو حماسی که به تأثیرات انقلاب روسیه و عواقب آن بر خانواده ای بورژوا و ثروتمند می پردازد، تا سال 1987 در اتحاد جماهیر شوروی اجازه ی چاپ نداشت. یکی از نتایج انتشار رمان دکتر ژیواگو در کشورهای غربی، طرد شدن همه جانبه ی بوریس پاسترناک توسط مقامات شوروی بود. زمانی که پاسترناک در سال 1958 برنده ی جایزه ی نوبل ادبیات شد، به اجبار، از پذیرفتن آن امتناع کرد. گرچه کتاب، خیلی زود به یکی از پرفروش ترین آثار داستانی در سراسر دنیا تبدیل گردید. دکتر یوری ژیواگو، من دیگر خود نویسنده، شاعر، فیلسوف و پزشکی است که زندگی اش به واسطه ی جنگ و البته عشقش به لارا، همسر یک انقلابی، مختل شده است. سرشت ظریف و هنرمندانه ی ژیواگو، از او در برابر بی رحمی و خشونت بلشویک ها، انسانی بسیار آسیب پذیر ساخته است. اشعار این شخصیت به یاد ماندنی، جزء زیباترین قسمت های رمان دکتر ژیواگو جذاب و خاطره ساز است.

هر چند بحث درباره میزان، حوزه و گستره مداخله دولت در اقتصاد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به یک مجادله آیینی در میان اقتصاددانان تبدیل شد و خیل عظیمی از نظریه‌پردازان و اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی را به تلاش برای یافتن پاسخ درخور به پرسش‌های پیرامون آن واداشت، اما تجربه تقریبا سیصدساله این دست مباحث حکایت از آن دارد که همه کشورهای جهان همواره بیشتر براساس نیاز وقت و اقتضای شرایط کشورشان و همچنین تشخیص نخبگان خود به راه‌حل‌هایی روی آوردند که آمیزه‌ای از مداخله‌گری دولت در اقتصاد و رهاسازی امور اقتصادی به دست بازار و بخش خصوصی بوده است. در این میان، دو رساله‌ای که در این کتاب یعنی «دخالت دولت در اقتصاد» از احمد متین‌دفتری که به کوشش حسن رجبی‌فرد گردآوری شده و منتشر می‌شود نیز از قاعده فوق مستثنی نیستند. برهان‌ها و استدلال‌های وی در رساله اوّل برای انتخاب یک مسیر مناسب و سنجیده با وضع وقت و شرایط حاکم بر ایران موید استقلال رأی وی از کلان‌روایت‌های اقتصادی و سیاسی موجود هستند و موضع‌گیری وی به‌نفع واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی در رساله دوّم نیز حاصل تجربه‌ای است بیست‌ساله از چگونگی روند فعالیت اقتصادی و امور تولیدی در ایران دوران حاکمیت رضاشاه. در کنار این مباحث و امور اقتصادی، خاطراتی از تلاش و تکاپوی شخص متین‌دفتری در دوران کوتاه نخست‌وزیری‌اش در فاصله آبان ۱۳۱۸ و تیر ۱۳۱۹ که بخشی از رساله دوّم را تشکیل می‌دهد، بصیرت‌هایی را نیز در باب تاریخ سیاسی کشور در این سال‌ها در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران تاریخ اقتصادی و سیاسی ایران می‌گذارند. مطالعه این کتاب، هم به‌ سبب اهمیت بالای مباحث و مفاهیمی که مطرح شده و مورد بررسی قرار می‌گیرند و هم از جهت انسجام ساختاری و نثر شیوایی که دارد، بسیار سودمند بوده و تجربه‌ای ثمربخش را برای خوانندگان آن به ارمغان می‌آورد.

معرفی کتاب سینوهه پزشک مخصوص فرعون کتاب سینوهه پزشک مخصوص فرعون، رمانی نوشته ی میکا والتاری است که اولین بار در سال 1945 به چاپ رسید. این رمان به هنگام انتشار در سال 1945، به فروشی بیشتر از هر رمان دیگری در آن سال دست یافت و نام خود را به عنوان اثری کلاسیک مطرح کرد. مخاطبین بسیاری در سراسر جهان به قدرت دگرگون کننده ی این کتاب اذعان کرده اند. داستان رمان سینوهه پزشک مخصوص فرعون، به دوره ای تقریباً فراموش شده از تاریخ جهان می پردازد: مصر در قرن چهاردهم قبل از میلاد مسیح، زمانی که فراعنه و خدایان با سقوطِ در شرف وقوعِ بزرگترین امپراتوری تاریخ به نزاع برخاستند. این داستان حماسی، تمامی جهان شناخته شده در آن زمان، از بابیلون و تبای گرفته تا کرِت و اورشلیم، را دربرمی گیرد و شخصیتی فراموش نشدنی را به مخاطبین معرفی می کند: سینوهه، مردی با پیشینه ای اسرارآمیز که از پایین ترین سطوح اجتماع به مقام پزشک مخصوص فرعونی با نام آخناتون می رسد.

معرفی کتاب فرهنگ اصطلاحات و مکتب های سیاسی کتاب “فرهنگ اصطلاحات و مکتب‌های سیاسی” نوشته‌ی پرویز بابایی است. این کتاب به‌طور جامع اصطلاحات، نهادها و مکتب‌های سیاسی را بیان می‌کند و همچنین سعی دارد تا آگاهی‌های لازم را درباره‌ی فیلسوفان و نظریه‌پردازان علوم سیاسی و سیاستمداران نیز ارائه دهد. الگوی انتخاب عناوین و مدخل‌ها در این کتاب بیشتر بر اساس “فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد” است که این فرهنگ در حال حاضر یکی از منابع مهم اهل فن است. اما مولفان این کتاب تأکید می‌کنند که در شیوه‌ی کار خود تنها در انتخاب عناوین از فرهنگ آکسفورد پیروی کرده‌اند و در توضیح و شرح هر مدخل، از منابع و مراجع دیگر نیز استفاده کرده‌اند و سعی کرده‌اند تا به‌روزترین اطلاعات و آگاهی‌ها را تا زمان انتشار این فرهنگ جمع‌آوری کنند.