کتاب انقلاب اجتماعی

معرفی کتاب میرزا (بزرگ علوی) مجموعه ی پیش رو با عنوان “میرزا” اثری است به قلم “بزرگ علوی” که شامل شش داستان کوتاه بوده و علاوه بر داستان “میرزا”، داستان های «آب»، «دربدر»، «یکه»، «احسن القصص»، «وبا» و «یکه و تنها» از دیگر عناوین این مجموعه هستند. “بزرگ علوی” داستان های این مجموعه را در حدفاصل دهه های چهل و پنجاه در سال های اقامت خود در آلمان به رشته ی تحریر درآورد. داستان های “میرزا” کوتاه، شیرین و دلنشین هستند و “بزرگ علوی” آن ها را به زبانی ساده و بی تکلف به نگارش درآورده است. موضوعات داستان های این مجموعه با هم متفاوت هستند و ارتباط پیوسته ای میان قصه ها دیده نمی شود اما دیدگاه ها و سبک نگارش نویسنده در تمام داستان ها مشابه است. قصه ی نخست با عنوان “آب”، داستان مردی است که تلاش می کند برای غریبه ای در حال مرگ، آب بیاورد. “میرزا” که عنوان کتاب نیز از آن برگرفته شده، به داستان زندگی فردی اشاره دارد که در خارج از کشور، یاری رسان پناهندگان سیاسی برای یافتن خانواده هایشان می باشد؛ “بزرگ علوی” در این داستان وضعیت اجتماعی و روحی مهاجرانی را به تصویر می کشد که ظاهرا به میل خود ترک وطن گفته اند اما این انتخاب خیلی هم دل بخواهی نبوده و مراتب اجبار و اضطرار در آن به چشم می خورد. “احسن القصص” همانطور که از نام آن پیداست، درباره ی پشیمانی برادران حضرت یوسف (ع) از کاری است که با او کرده اند و “دربدر” داستان دختری است که بعد از ازدواج با یک فرد ثروتمند، می فهمد که باید مستقل باشد و خودش به کار مشغول شود. داستان “یکه و تنها” قصه ی نامه نگاری های یک زندانی سیاسی با دخترش می باشد و “وبا” داستان فردی است بی رحم که برای سود شخصی هر روز به یک رنگ در می آید. .

معرفی کتاب انقلاب مشروطیت ایران نوشته ی ادوارد براون: انقلاب مشروطیت ایران از جمله آثار مشهوری است که ادوارد براون ایران شناس معروف انگلیسی نگاشته است . این اثر به دلایل متعدد از همان اولین سال های چاپ و نشر ، با اقبال علاقمندان به مطالعات مشروطه ایران مواجه شد و مدت ها مرجع برخی از محققان داخلی و خارجی در مطالعه و پژوهش در موضوع مذکور بود. ادوارد براون به دلیل سال ها توقف در ایران و پیوندهای بسیار نزدیک با بسیاری از شخصیت ها و محافل داخلی، اطلاعات وسیعی از جامعه ایران ، مناسبات درونی ساخت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سرزمین ما داشت و چون مورد اعتماد مقامات وزارت خارجه انگلستان و نیز برخی از شخصیت های موثر در حوادث سیاسی آن زمان نضیر تقی زاده ، علامه قزوینی و ... بود طبعا می توانست اطلاعات وسیعی را در باب رخداد های نهضت مشروطیت و مسائل ایران در آن ایام به دست آورد . انقلاب مشروطیت ایران متنی است که تقربیا همزمان با انقلاب مشروطیت شکل گرفته و بهمین دلیل در شمار آثار دست اول در مطالعات مربوط به نهضت مشروطیت است . در باب ارزش و اهمیت تحقیقی این کتاب کافی است خاطر نشان سازیم که در حال حاضر و پس از قریب به هفتاد سال پس از تالیف این اثر هنوز هم بسیاری از پژوهش های عرصه مطالعات ایران به داده های این کتاب استناد جسته و آن را در طلیعه منابع پژوهشی خود می آورند با عنایت به همین معنا گمان ما این است که عرضه ترجمه کامل این اثر می تواند برای محققان و نویسندگان و علاقمندان پارسی مفید و راه گشا باشد.

بخشی از کتاب اینم شد زندگی اولین خاطره ایی که از دوران بچگی ام به خاطردارم آتش است. مادرم بیدارم کرد و کیسه زر دوز قرآن را به گردنم آویخت. خواهر کوچکم را از گهواره برداشت. او دعا می کرد، ناله می کرد، گیس هایش را می کند. آتش از پنجره ای که پرده هایش پاره پاره بودند می آمد تو و به صورتم می زد، یکدفعه در باز شد آدم های جورواجوری ریختند توی اتاق و هرچه به دستشان می آمد کول می کردند و می بردند بیرون مادرم فکر می کرد این ها آدم های خیر خواهی هستند و برای نجات ما آمدند اما آنها با اثاثیه هایی که غارت کرده بودند چنان با عجله و دستپاچه فرار می کردند که چیزی نمانده بود خواهرم را زیر پا لگد کنند و بکشند. چشمم به مادرم افتاد که در یک دستش ماشین خیاطی و در دست دیگرش یک قرآن بود و داشت فرار می کرد. به نظرم رسید عید است و دارند آتش بازی می کنند! اصلا نترسیدم، بعد از آنکه از آتش نجات یافتیم به یک گورستان رفتیم تمام اهالی محل که مثل ما گدا و گشنه بودند و خانه هایشان سوخته بود آنجا جمع بودند و تو هم می لولیدند. بعدها اسم محله ای که آن شب سوخت فهمیدم (یی چشمه)