کتاب انقلاب بدون انقلابیون

معرفی کتاب قصه های بهرنگ صمد بهرنگی (2 تیر 1318 9 شهریور 1347)، معروف به بهرنگ، داستان نویس، محقق، مترجم، و شاعر ایرانی بود. معروف ترین اثر او داستان «ماهی سیاه کوچولو» است. بهرنگی در 1339 نخستین داستان منتشر شده اش را با عنوان «عادت» نوشت. که با «تلخون» در سال 1340، «بی نام» در 1342، و داستان های دیگر ادامه یافت. او ترجمه هایی نیز از انگلیسی و ترکی استانبولی به فارسی و از فارسی به ترکی آذربایجانی (از جمله ترجمه شعرهایی از «مهدی اخوان ثالث»، «احمد شاملو»، «فروغ فرخزاد»، و «نیما یوشیج») انجام داد. تحقیقاتی نیز در جمع آوری فولکلور آذربایجان و نیز در مسائل تربیتی از ایشان منتشر شده ، برخی از آثار «صمد بهرنگی» با نام مستعار چاپ شده است. از جمله نامهای مستعار ایشان می توان به: «ص. قارانقوش»، «چنگیز مرآتی»، «صاد»، «داریوش نواب مراغی»، «بهرنگ»، «بابک بهرامی»، «ص. آدام»، و «آدی باتمیش» اشاره کرد. صمد در سال 1318 در محله چرنداب شهر تبریز به دنیا آمد. پدرش زهتاب بود. پس از تحصیلات ابتدایی و دبیرستان، در مهر 1334 به دانشسرای مقدماتی پسران تبریز رفت، که در خرداد 1336 از آنجا فارغ التحصیل شد. از مهر همان سال آموزگار بود، و تا پایان عمر در «آذرشهر»، «ممقان»، «قاضی جهان»، «گوگان»، و «آخی جهان» در استان آذربایجان شرقی، تدریس کرد. در مهر 1337 برای ادامه تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسی، به دوره ی شبانه «دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز» رفت، و هم زمان با آموزگاری، تحصیلش را تا خرداد 1341 و دریافت گواهی نامه پایان تحصیلات ادامه داد. وی در کتاب «کندوکاو در مسائل تربیتی ایران» کلمات عربی به عاریت گرفته شده از عربی را، بخش بزرگی از اشتراک زبان های رایج ایرانی از جمله ترکی آذری با فارسی دانسته است مثل قارچ زاده نشدم بی پدر و مادر، اما مثل قارچ نمو کردم، هر جا نمی بود به خود کشیدم و شدم معلم روستاهای آذربایجان،پدرم می گوید اگر ایران را بین ایرانیان قسمت کنند، از این بیشتر سهم تو نمی شود. ” این سخن صمد است، معلم کودکان، قصه نویس بچه ها، انسانی که غمخوار کودکان برهنه پا بود و دغدغه اش آموختن به آنها و بالنده تر کردنشان، صمد دیر نپائید، جوان بود که ارس همان رودخانه ای که به آن عشق می ورزید، جانش را ستاند و دغدغه هایش ماند برای بازماندگان. اما دریغا که کسی همانند صمد بهرنگی نه آمد و نه شد…

کتاب حاضر شامل مجموعه ای از شش درس گفتار است که در مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی در ترم های بهار و تابستان 2004 ایراد شده است. این درس گفتارها به طور کلی مسئله پیچیده ایران و هویت ملی آن را از چشم اندازی تاریخی بررسی می کنند. در نخستین مقاله از این کتاب «دانیل پاتز» به نقش و سهم عیلامی ها در تشکیل هویتی قومی و فرهنگی می پردازد. که به طور معمول با بنیان گذاری امپراتوری ایران در عصر کوروش کبیر در 550 پیش از میلاد پیوستگی دارد. در مقاله دوم «فرانتس گرنت» جغرافیای اوستا را با اشاره ای خاص به فهرست کشورهای ذکر شده در «وی دیوداد» (قانون ضد دیو) بررسی می کند. گرنت این موضوع را از دیدگاه دیرین شناختی و زبان شناختی تاریخی می نگرد. «اکتوراسکی یرو» و «آلبرت دی یونگ» ایده ایران را از دیدگاهی دینی در مقاله های بعدی جست و جو می کنند. این مسئله که «پادشاهان اولیه هخامنشی زرتشتی بوده اند یا نبوده اند»، سوال اصلی این مقاله هاست. در پایان معنای آیین زرتشتی در دوران هخامنشیان نخستین با شرح چگونگی پیدایش مفهوم «مغ» و «مگوس» بررسی می گردد و مسئله تنوع فرهنگی در تشکیل فرهنگ و تمدن ایرانی تحلیل می شود.

مسئلۀ پناهجویی و آوارگی قدمتی به درازای تاریخ بشر دارد؛ از زمان رانده شدن آدم و حوا از بهشت و آوارگی قابیل پس از کشتن برادرش هابیل تا به امروز، ، پدیده‌ای که همواره با زندگی بشر همراه بوده است. پناهجویی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد: آزار و اذیت به خاطر نژاد، دین، قومیت، عقاید سیاسی یا عضویت در گروه اجتماعی خاص، یا بر اثر جنگ‌های داخلی، خشونت و فقر. در دو قرن اخیر به دنبال جنگ‌های جهانی در اروپا، و جنگ‌های اخیر در خاورمیانه و آفریقا آوارگی و پناهجویی به مسئله‌ای بحرانی تبدیل شده است، از این رو، از میانۀ قرن بیستم سازمان‌هایی بین‌المللی به منظور ساماندهی مسئلۀ آوارگان و پناهجویان کمک به آن‌ها شکل گرفته که تا به امروز فعالیتشان ادامه دارد. اما در این باره همواره اختلاف‌نظرهایی وجود دارد؛ عده‌ای خواهان کمک به پناهجویان و پذیرش آن‌ها در کشورشان هستند و عده‌ای پناهجویان را به چشم تهدید نگاه می‌کنند و خواهان اتخاذ سیاست‌های سفت و سخت در مواجهه با این مسئله هستند، و در این میان پناهجویان در تلاطم این تصمیمات سیاسی چشم به آینده‌ای نامعلوم دوخته‌اند.