برنامه ریزی و قدرت در ایران

معرفی کتاب مجموعه آثار شاملو – دفتر سوم آن چه در این مجموعه آمده، قطعات پراکنده یی ست که در طول سالیان دراز و در فرصت های مختلف به فارسی برگردانده شده است. آن گاه که سخن از یک دوره ی سی ساله ی کار مطبوعاتی پیش می آید، جوان کتابخوان امروزی که صفحات هنر و اندیشه ی مطبوعات کنونی را حتا به عنوان یک «حداقل» هم نمی پذیرد، به هیچ روی نمی تواند وضع مطبوعات را در سال های آغاز آن دوره در نظر آورد. در واقع، سی سال پیش از تاریخ این یادداشت به وجود آوردن یک نشریه ی ملی کاری به تمام معنا «ناممکن» بود. این چنین نشریه یی یا می بایست متکی به گروهی خواننده ی علاقه مند باشد تا بتواند با تعادل هزینه و درآمدش، انتشار یابد؛ که چنین «خواننده گانی» وجود نداشت. یا می بایست به سرمایه یی متکی باشد و از زیان مالی نهراسد تا به تدریج بتواند خواننده گانی برای خود دست و پا کند؛ که چنین سرمایه یی در اختیار نبود. به عبارت دیگر: آن را که شور و هدف بود وسیله نبود و آن را که وسیله بود غم فرهنگ و هنر نبود. مسأله ی دیگر این بود که ما جوانان آن روز تجربه یی هم در کار خود نداشتیم؛ که آن را که تجربه یی داشت، سرمایه ها و سیاست ها پیشاپیش به بذل مال خریده بودند. گمنامانی بودیم که سرمایه و پشتیبان مان تلاش خودمان بود. به جایی راه مان نمی دادند و حرف مان را نمی شنیدند یا به ریشخندمان می گرفتند. پس راه چاره منحصر به فرد بود: نخست به وجود آوردن نشریه یی و پس از آن گرد آوردن خواننده گانی. اما نکته این بود که عرضه ی شعر و ادبیات انقلابی ما تنها در نشریه یی امکان داشت که پیشاپیش در جامعه گروهی خواننده بر خود گرد آورده باشد.

معرفی کتاب چاخان عزیز نسین نویسنده ی طنزنویس ترکیه در این کتاب موضوع دروغ گویی و چاخان و تاثیرات آن را دستمایه ی کار خود کرده است و از آن داستانی جذاب و طنزآمیز خلق کرده است. چاخان مانند سایر آثار نسین انتقاد از جامعه و مردم است. داستان کتاب چاخان حول یک فرد می گردد که افراد دیگر درباره ی او حرف می زنند و هر کس او را به گونه ای توصیف می کند. این فرد زبوک زاده نام دارد و آنطور که مشخص است آدم چاخانی است! نسین در این کتاب به به زبوک زاده و زبوک زاده های دیگر می پردازد و معتقد است که خود مردم هستند که امثال این افراد را در جامعه پرورش می دهند. این کتاب از چند فصل تشکیل شده که هر کدام نامی دارند و با در کنار هم قرار گرفتن آنها داستان کامل می شود: «سگک میخوابه سایه ی دیوار، خیال میکنه مرد هنرمندیه!!»، «قصبه که خاک مرده رویش پاشیده اند!..»، «سلام علیکم جناب آقای فرماندار!»، «نخست وزیر دعوتش کرده!..»، «اگر وکیل بشه...»، «سه جوانمرد به راه افتادند...»، «هدیه ای که از جای بزرگی آمده!..»، «سه تا خوشگل یکی از از یکی زیباتر»، «هیئت دولت میهمان زبوک زاده است» و «شهردارش کنید راحت بشیم!».از عزیز نسین به فارسی کتاب های دیگری نیز مانند زنده باد قانون و داستان های دیگر ، مگه تو مملکت شما خر نیس؟ ، حیوان را دست کم نگیر، بیهوده می بارد این باران نیز ترجمه شده است.

معرفی کتاب مادر (گورکی) گورکی رمان نویس ، نمایشنامه نویس و مقاله نویس اتحاد جماهیر شوروی از بنیانگذاران رئالیسم اجتماعی بود. او با دوره انقلابی کشور خود ارتباط نزدیکی داشت. مادر ، یکی از مشهورترین آثار او ، داستان رادیکال شدن یک زن بی سواد است که بعدا به عنوان الگویی برای رمان رئالیست سوسیالیستی برگزیده شد. رمان مادر در روسیه قبل از انقلاب بدون شک شاهکار ماکسیم گورکی به حساب می آید. در این کتاب پرشور و شگفت آور ، روح مبارزات وحشتناک علیه استبداد تزار گردآوری شده است. شاهکار گورکی با الهام از وقایع واقعی و بامحوریت چهره پلاژیا ولاسوا – مادر – و پسرش پاول ، زندگی وحشتناک کارگران عادی کارخانه های روسی را در سالهای منتهی به انقلاب 1905 توصیف می کند و به بررسی ظهور طبقه ی پرولتاریا و نقش زنان در جامعه و مبارزات طبقات پایین می پردازد. کتابی که از نظر لنین بسیار مهم است و نقطه عطفی در ادبیات روسی به حساب می آید. این کتاب همه به دلیل اهمیت تاریخی و هم ارزش ذاتی آن به عنوان یک اثر هنری خوانندگان مدرن را مسحور خود می کند.