کتاب خاطرات سیاسی محمد علی شوشتری

جامعه‌‌شناسي هنر ژان دو وينيو اثري جدلي در دفاع از اصالت كاركرد تخيل در مقابله با برداشت جزمي و بيش از اندازه علم‌گراي جامعه‌شناسي سنتي هنر است. آنچه او در اين كتاب كوچك و موجز اما بسيار عميق و پربار مطرح مي‌كند در واقع پيشنهادي براي نگرش تازه به كل جامعه‌شناسي هنر، و به تعبيري صريح‌تر دعوت به پايه‌گذاري اين جامعه‌شناسي براساس نگرشي زنده و پويا نسبت به جامعه و آفرينش هنري است. نگرشي كه رابطه‌ي تنگاتنگ تجربه‌ي اجتماعي و كاركرد تخيل را براساس نظريات ناقدان بزرگي چون والتر بنيامين، اوكاچ، فوكو، رولان بارت... به بررسي مي‌كشد. ژان دو وينيو استاد دانشگاه اورلئان فرانسه،‌ نظريه‌‌پردازي معتبر و نويسنده‌اي پركار است. آنچه بدون شك در دقت و موشكافي نظريات او تاثير مي‌گذارد دستي است كه خود از نزديك در كار آفرينش هنري، به ويژن تئاتر ونمايش دارد.

نویسنده در کتاب مهمترین مقوله های مربوط به نظریه را مطرح و بررسی کرده همچنین دیدگاه های گوناگون درباره هر یک را معرفی می کند. او از نقش نظریه در اندیشه درباره ادبیات، هویت انسانی، و قدرت زبان سخن می گوید و از این رهگذر، خواننده را با اندیشه های مربوط به دو دهه گذشته آشنا می کند. نویسنده یادآور می شود: نظریه میل به سلطه را در شما برمی انگیزد: امیدوار می شوید که با خواندن نظریه مفاهیمی را فراچنگ آورید که بتوانید به مدد آنها پدیده هایی را که به شما مربوط میشوند نظم دهید و درک کنید. اما نظریه سلطه را امکان ناپذیر میسازد، علتش هم فقط این نیست که همیشه چیزهای بیشتری هست که باید دانست. علت دیگرش، که دقیق تر... است این است که نظریه خود یعنی چون و چرا کردن در نتایج حاصله و فرضهایی که نتایج بر آنها بنا شده اند. ذات نظریه پنبه کردن رشته هاست، چون در مقدمات و مفروضات تردید میکند، در چیزهایی که فکر می کردید می دانید، بنابراین تاثیرات نظریه قابل پیش بینی نیستند. سلطه پیدا نکرده اید، اما همان جایی هم که قبلا بودید نیستید. در خوانده های خود به طرقی جدید تامل می کنید. پرسشهای متفاوتی دارید که بپرسید، و مفهوم ضمنی پرسشهایی را که در مورد خوانده هایتان مطرح می کنید بهتر درک می کنید. مباحث اصلی کتاب ذیل این موضوعات طرح شده است: نظریه چیستŒ، ادبیات چیست و آیا اهمیت داردŒ، ادبیات و مطالعات فرهنگی، زبان، معنا، تفسیر، فن بیان، بوطیقا، و شعر، روایت، زبان کنشی و هویت، هم ذات پنداری، و سوژه. پیوست کتاب نیز درباره مکتبها و جنبشهای نظری است. واژه نامه فارسی به انگلیسی و نمایه متن در انتهای کتاب آمده است.