کتاب داستان شناخت ایران-سیمین دانشور

معرفی کتاب شعر زمان ما هوشنگ ابتهاج «هوشنگ ابتهاج»، بیستمین عنوان از مجموعه‌ی «شعر زمان ما» است. در این عنوان، به شاعر نامی، هوشنگ ابتهاج با تخلص «ه‍. الف. سایه» پرداخته می‌شود و زندگی و آثار این شاعر بررسی می‌شود. کتاب در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول که خود شامل چند قسمت است، نویسنده به بررسی جنبه‌های مختلف زندگی و آثار هوشنگ ابتهاج می‌پردازد. در قسمت اول از این بخش، روایتی کوتاه از زندگی ابتهاج به زبان خودش می‌آید که در آن شاعر به شرح دوران کودکی و محیط خانوادگی خود می‌پردازد و از چندوچون آغاز حرفه‌ی ادبی و شاعری خود سخن می‌گوید. در قسمت‌های دیگر از این بخش، ابتهاج باز به زبان خود شرح اولین دیدارش با استاد شفیعی‌ کدکنی و شهریار را باز می‌گوید و خاطراتی چند از آن‌ها نقل می‌کند. خاطراتی نظیر عادت‌های شهریار و ترجیحات شعری او و ابتهاج و همچنین تجربه‌ی همکاری شعری‌اش با شهریار را نیز نقل می‌کند. قسمت‌هایی از این بخش به نقد و بررسی دفترهای شعر سایه، به‌ویژه «تاسیان» و «شبگیر»، اختصاص دارد و جنبه‌های ساختاری، زبانی و معنایی آن‌ها را یک‌به‌یک و گاه با استناد به قطعه‌ای شعر از این دفترها می‌کاود. شرح‌هایی چند نیز از نقد و تحلیل سایه از موسیقی و رابطه‌ی تنگاتنگ این شاعر با حافظ به‌ میان می‌آید و شعر سایه از وجوه گوناگون بررسی می‌شود. بخش دوم کتاب دارای گزیده‌هایی دربرگیرنده از اشعار ابتهاج است. مجموعه‌ای از غزل‌ها، مثنوی‌ها، رباعی‌ها، چهارپاره‌ها و شعرهای نیمایی سایه در این بخش گردآوری شده‌اند. خواننده می‌تواند در این بخش به‌ویژه معروف‌ترین اشعار ابتهاج را بیاید و همچنین آن قطعه اشعاری را که کم‌تر جایی منتشر شده‌اند. در پایان کتاب، شرحی از تصنیف‌ها و ترانه‌های ابتهاج آمده است و در چند صفحه، تحلیلی از مناسبات اجتماعی، سیاسی، تاریخی، و ... آن‌ها همراه با شرح‌های گوناگون به میان آمده است.

بخشی از کتاب میان جیوه و اندوه گفتم: «به ملاقات مردی می‌روم که در انتظارم نیست، پس نخواهد فهمید چقدر دیر کرده‌ام!» بعد خط چشم‌هایم را با حوصله جفت کردم و گفتم: «هیچ‌وقت برای دیر رسیدن دیر نیست» دیر بود امّا رودِ عزیزم را کوزه‌کوزه به خانه برده بودند و سهمم چون آبی خوش از گلویشان پایین رفته بود دیر بود و تنها می‌توانستم چشم‌هایم را چون دو ماهیِ سوگوارِ سرگردان در حوضِ خانۀ مردم رها کنم، به خانه‌ام برگردم، و سال‌ها تعجب کنم از اینکه بدون چشم چگونه گریه‌ام بند نمی‌آید!