کتاب سیاست های خیابانی

معرفی کتاب ترس و لرز “ترس و لرز” مجموعه ای از شش داستان کوتاه و به هم پیوسته به قلم “غلامحسین ساعدی” است که آیینه ای از زندگی و روحیات مردم گوشه ای از جنوب ایران بوده و عقاید و آداب و رسوم آنان را به خوبی نشان می دهد. همان گونه که از عنوان کتاب “ترس و لرز” برمی آید، این اثر سراسر وحشت و ترس است از فقر و بیماری و خرافه. شروع داستان از مضیفی متروک و خالی آغاز می شود و در داستان آخر با چرخشی ماهرانه به همان جا بر می گردد. مضیف از غذاهایی پر می شود که غریبه ها به آنجا آورده اند و در اختیار اهالی گرسنه ی آبادی قرار می دهند. اما زمانی که مردم حسابی از این غذاها فربه شدند، غریبه ها به طور ناگهانی آنجا را ترک می کنند و مردمی را که حالا دیگر تاب و توان زحمت کشیدنن ندارند به حال خود وا می گذارند. ”ترس و لرز” در عین واقع گرایی و فضاسازی حقیقی، از ساختارهای مبهم و پر رمز و رازی برخوردار است که همین ابهام و پیچیدگی، بر وحشت و فضای دلهره آور داستان ها افزوده و مهارت قلم “غلامحسین ساعدی” در آفرینش “رئالیسم جادویی” را به خوبی نمایش می دهد. آنچه بیش از همه در پس زمینه ی مجموعه داستان “ترس و لرز” به چشم می خورد، نحوه ی واکنش شخصیت های قصه و حالات روانی آنان در برابر عوامل بیگانه ای است که بر سر راه آنان قرار می گیرد. در اکثر موارد این شخصیت ها منفعل اند و انتظار می کشند تا ببیند چه بر سرشان می آید. “غلامحسین ساعدی” با تکیه بر جنبه ی روانشناسی این شخصیت ها، مسیر انفعال و تباهی آنان را به شکل هوشمندانه ای به تصویر می کشد. .

اسطوره‌ها تا وقتی موجودیت خود را حفظ می‌کنند که دهان به دهان و سینه به سینه نقل شوند. جای اسطوره در گرد و غبار کتابخانه نیست . بلکه باید به هزار شکل بگردد و عرضه شود، نه این که صرفاً به یک شکل مشخص و تعریف‌شده بسته‌بندی و ارائه شود. هر نسل تازه‌ای به اقتضای خود آن را می‌فهمد، زیرا اسطوره‌ها مانند صندوق گنج بی‌پایانی هستند که برای دست‌یافتن به آن باید کلید یا کلید‌هایی در اختیارمان داشته باشیم. نویسنده به همین خاطر در پایان این حکایت‌ها بخش جستار فلسفی، ادبی یا تاریخی را اضافه کرده است که دستمایه‌ای باشد تا این حکایت‌ها فراتر از متنی سرگرم‌کننده و ساده باشند . اسطوره‌های یونانی شامل حکایت‌هایی است که نحوه تصور ، تجسم و تخیل  جهان یونان باستان را که زیر سلطه حکومت رب النوع‌هایشان بودند، نشان می‌دهد . در این اسطوره‌ها، برای نخستین بار در تاریخ بشر، رب النوع‌های یونانی چهره‌ای بشری یافتند و مانند انسان‌ها رفتار کردند . این اسطوره‌ها پدیده‌های جهان را شرح می‌دهند .