کتاب غریبه در شهر

جنگ‌هاي صليبي و تاريخ‌‎شان اهميتي چنان براي فهم و تحليل وضعيت معاصر ما دارند که بازخواني و کندوکاو آن‌‎ها از هر منظري مي‌تواند دريچه‌اي گشوده کند و روشنگر بسياري از نقطه‌هاي تاريک هرآنچه بر ما گذشته و خواهد گذشت، باشد. مسئله‌ي آغاز جنگ‌هاي صليبي با نامه‌ي پر سوزوگداز امپراطور کنستانتين يا همان کنستانتينوپل به پاپ اوربان دوم و درخواست اعلام فتوي به مسيحيان عالم که بيايند و سرزمين‌هاي مقدس را از دست مسلمانان و يهوديان کافر پس بگيرند، يکي از نکته‌هاي مهمي‌ست که کمتر به آن پرداخته شده است. و البته رفتار مزورانه و زيرکانه‌ي همين جناب کنستانتين در استقبال از ارتش صليبيون که خود را از همه‌جا بي‌خبر نشان مي‌داد و شايد به دليل همين رفتار هم نقش پر رنگ‌اش کم‌رنگ جلوه داده شده است! جنگ‌ اول صليبي نقطه‌ي آغاز چند سده خون‌ريزي و خون‌بازي و ويراني و دهشت است که حتي اگر جاري شدن خون هم‌چون نهر آب در اورشليم را نيز افسانه بدانيم، باز هم چيزي از آن قساوت‌هاي عظيم کم نمي‌کند. کتاب «جنگ صليبي اول: فراخوان از شرق» رجوعي‌ست به نقطه‌ي سرآغاز، به اينکه چه شد که آن همه خون و جنون پا گرفت و قرن‌ها هرکسي از هر کوي و برزني از پادشاهان و شواليه‌ها تا مردم کوچه و بازار براي پس گرفتن مقدس‌ترين جغرافياي شوم تاريخ که فقط 52 بار لشکرهاي مختلف به آن لشکرکشي کرده‌اند، به‌پا خواستند و جان‌ها ستاندند و وحشست‌ها آفريدند. کتاب جنگ صليبي اول پيتر فرانکوپن دست روي لحظه‌هاي آغازين وقايعي گذاشته که به فهم و تحليل لحظه‌هاي اکنون ما مدد مي‌دهد؛ مسلمانان و يهوديان تا قبل از آغاز به کار آژانس يهود، در تمام طول تاريخ در دفاع از سرزمين‌هايشان عليه انسان سفيدپوست غربي با هم متحد بوده‌اند!

درون‌مايه اثر پيش‌ رو بررسي شيوه‌ي رويارويي انسان‌ها با يك شكاف است: شكاف ميان چيزها آن‌گونه كه هستند و آن‌گونه كه بايد باشند. نويسند بر آن است تا روشن كند كه انسان‌ها چگونه مي‌توانند با اتخاذ چشم‌اندازي درست، به‌ جاي فرو غلتيدن و نابود شدن در اين شكاف، از كنار آن بگذرند يا دست‌ كم در حوالي آن سكنا گزينند.جان مورل شيوه‌ي واكنش انسان‌ها را به اين‌گونه ناهمخواني‌ها بسته به نوع نگرش آن‌ها مي‌دانند، به اينكه جهان و زندگي‌ خود را تراژيك مي‌بينند يا كميك. بنابراين، در اين‌جا تراژدي و كمدي نه به عنوان دوگونه ادبي‌، بلكه به عنوان دو شيوه‌ي نگرش به چيزها يا دو نوع جهان‌بيني بررسي‌ مي‌شوند. از اين رو شواهد كتاب بيش از آن‌كه ادبيات باشد از زندگي‌نامه‌ها، رويدادهاي تاريخي‌، و رفتارهاي روزمره گرفته شده است. اين كتاب ميتواند به ويژه براي پژوهشگران روا‌ن‌شناسي‌، جامعه‌شناسي، ادبيات و فلسفه سودمند باشد.