مجموعه آثار شاملو – دفتر سوم

معرفی کتاب زندگی در راه در یکی از روزهای اوایل تابستان ۱۳۸۲ با علی اشرف درویشیان در نشر چشمه وعده دیدار داشتم. آن روز قرار بود درویشیان مرا به یکی دیگر از یاران مصطفی شعاعیان معرفی کند. به اتفاق قدم زنان راهی ساختمانی شدیم که در کوچه ای منشعب از خیابان فلسطین واقع شده بود. وقتی برای اولین بار با پرویز مختاری در دفتر کارش روبرو شدم سیمای مردی را دیدم که با موی سفید و سبیل معروفش همانند عارفی جلوه می نمود. این را در همان دیدار نخست به او گفتم، خندید و خاطره های از گذر عمرش تعریف کرد که بی ارتباط با تصور من نبود. در ادامه آشنایی با گذشته اش فراز و نشیب های زندگیش را تلفیق غریبی از مبارزه سیاسی، احساس مسئولیت در روابط اجتماعی و تلاش برای پیشرفت در زندگی شخصی یافتم، نمونه ای قابل توجه در میان سرنوشت هم نسلانش که کنش سیاسی هیچ گاه او را از احساس مسئولیت در محیط کار و خانواده باز نداشت.

زیگموند فروید، بنیان‌گذار مکتب روانکاوی، با ارائه دیدگاه‌های نوآورانه و بحث‌برانگیز درباره روان انسان، مسائل روزمره و جنسی، افق‌های جدیدی را در علم روانشناسی گشود. این کتاب، مجموعه‌ای ارزشمند از سخنرانی‌های او در دانشگاه وین طی سال‌های 1915 تا 1917 است که به‌عنوان یکی از آثار کلاسیک و محبوب در معرفی نظریات مکتب روانکاوی، شناخته می‌شود. این کتاب برای مخاطبان عمومی اما علاقه‌مند به روانکاوی نوشته شده و مفاهیم اساسی نظریه فروید را به زبانی ساده و جذاب تشریح می‌کند. کتاب از سه بخش اصلی تشکیل شده است: اعمال سهوی، رویاها و نظریه عمومی نوروزها که در مجموع شامل 28 درس است. در بخش اول، فروید به بررسی اعمال سهوی می‌پردازد. او معتقد است این اعمال که به ظاهر بی‌اهمیت و تصادفی به نظر می‌رسند، در واقع ریشه در ناخودآگاه دارند و می‌توانند اطلاعات ارزشمندی درباره روان فرد ارائه دهند. فروید با ارائه مثال‌های متعدد، نشان می‌دهد چگونه لغزش‌های زبانی، فراموشی‌ها و اشتباهات به ظاهر ساده می‌توانند بازتابی از تمایلات و تعارضات درونی باشند. بخش دوم کتاب به موضوع رویاها اختصاص دارد. فروید رویاها را شاهراه ورود به ناخودآگاه می‌داند و به تفصیل درباره تکنیک‌های تعبیر رویا، محتوای آشکار و پنهان رویاها، سانسور و نمادپردازی در رویا بحث می‌کند. او همچنین به تحلیل چند رویای نمونه می‌پردازد تا نشان دهد چگونه رویاها می‌توانند آرزوها و تمایلات سرکوب‌شده را منعکس کنند. در بخش سوم، فروید نظریه عمومی نوروزها را مطرح می‌کند. او به بررسی مفاهیمی چون مقاومت، سرکوبی، زندگی جنسی انسان، رشد لیبیدو و سازمان‌یافتگی‌های جنسی می‌پردازد. همچنین مفهوم اضطراب، نظریه انتقال و اصول درمان روانکاوی را تشریح می‌کند. فروید در این بخش نشان می‌دهد چگونه تجارب دوران کودکی و تعارضات ناخودآگاه می‌توانند منجر به شکل‌گیری نوروزها در بزرگسالی شوند. یکی از نکات برجسته این کتاب، تأکید فروید بر اهمیت گفت‌وگو در فرایند روانکاوی است. او روانکاوی را فرایندی متمایز معرفی می‌کند که در آن، تبادل کلام میان بیمار و روانکاو نقش اساسی دارد. روانکاو با طرح پرسش‌ها و ارائه توصیه‌هایی سعی در هدایت فرایند فکری بیمار و کشف محتویات ناخودآگاه او دارد. این کتاب علی‌رغم کلاسیک بودن، همچنان اثری مهم و تأثیرگذار در حوزه روانشناسی محسوب می‌شود. زبان روان و قابل فهم آن، باعث شده است که خواننده عادی و کم‌آشنا نسبت به دانش روانشناسی نیز بتواند با مفاهیم پیچیده روانکاوی ارتباط برقرار کند. فروید در این کتاب نشان می‌دهد چگونه نظریات او می‌تواند در درک رفتارهای روزمره، رویاها و مشکلات روانی کاربرد داشته باشد. در واقع این کتاب، مفاهیم اساسی روانکاوی فروید را معرفی می‌کند و در‌ عین کلاسیک بودن محتوای آن، میتوان از دلنشینی و سلاست متن آن، بهره بسیاری در زندگی روزمره جست. . . . .

کتاب پروفسور عاشق اثر برجسته‌ای از پل استر، نویسنده مشهور آمریکایی، است که در سال 2023 منتشر شد. این رمان، داستان زندگی سیمور باومگارتنر، مردی 72 ساله را روایت می‌کند که پس از مرگ همسرش آنا، با چالش‌های عمیق عاطفی و وجودی مواجه می‌شود. استر با نثری روان و سلیس، خواننده را به درون ذهن و ضمیر باومگارتنر می‌برد. او با مهارت خاصی جریان سیال ذهن شخصیت اصلی را به تصویر می‌کشد و خواننده را در سفری احساسی و فلسفی همراه می‌کند.داستان با تأملات باومگارتنر درباره زندگی، مرگ، عشق و معنای وجود آغاز می‌شود و به تدریج به گذشته او سفر می‌کند. یکی از نقاط قوت کتاب، شخصیت‌پردازی لایه ای و چندبعدی بامگارتنر است. استر با ظرافت تمام، لایه‌های مختلف شخصیت او را آشکار می‌کند و تصویری صادقانه و گاه دردناک از یک انسان در مواجهه با پیری و تنهایی ارائه می‌دهد. خواننده شاهد کشمکش‌های درونی باومگارتنر، خاطرات شیرین و تلخ او از زندگی مشترک با آنا، و تلاش‌هایش برای یافتن معنا در زندگی پس از فقدان همسرش است. استر در این رمان به موضوعات مهمی چون زندگی کنار خانواده و تأثیر گذشته بر زمان حال می‌پردازد. او با مهارت، خاطرات کودکی باومگارتنر، روابط پیچیده‌اش با خانواده، و تجربیات زندگی‌اش را در هم می‌آمیزد تا ابعادی از شخصیت اصلی ارائه دهد. یکی دیگر از جنبه‌های قابل توجه کتاب، پرداختن به نقش هنر و ادبیات در زندگی است. باومگارتنر، که خود استاد پدیدارشناسی و نویسنده‌ی مشهور ۷۱ ساله‌ای بازنشسته است، از طریق شعر و ادبیات با احساسات و افکار خود کنار می‌آید. این جنبه از داستان، نگاه جالبی درباره قدرت هنر در التیام بخشیدن و معنا بخشیدن به زندگی ارائه می‌دهد. استر همچنین به موضوع سوگ و چگونگی مقابله با آن می‌پردازد. او با دقت و حساسیت، فرآیند پیچیده سوگواری و تلاش برای ادامه زندگی پس از فقدان عزیزان را به تصویر می‌کشد. این جنبه از داستان، به ویژه برای خوانندگانی که تجربه مشابهی داشته‌اند، می‌تواند بسیار تأثیرگذار و همدلی‌برانگیز باشد. نثر استر در این کتاب، مانند آثار قبلی‌اش، موجز و در عین حال عمیق است. او با استفاده از جملات کوتاه و دقیق، احساسات و افکار پیچیده را به شکلی قابل فهم بیان می‌کند.رمان «پروفسور عاشق» اثری قدرتمند و تأثیرگذار است که به مسائل اساسی زندگی می‌پردازد. این کتاب تصویری صادقانه و بی غل و غش از تجربه پیری، تنهایی و جستجوی معنا در زندگی ارائه می‌دهد.

معرفی کتاب ارسطو قدم اول ارسطو را به عنوان فرزانه ترین چهره ای توصیف می کنند که در تمامی اعصار زیسته است. مشکل بتوان برای تاثیری که او بر فرهنگ، فهم و معرفت انسانی گذارده است، هماوردی یافت. بسیاری از روش های فکری امروز را می توان نزد او در آثارش پی گرفت، گرچه امروزه اغلب به این تاثیر اعتراف نمی شود...