مکتب در فرایند تکامل

زیگموند فروید، بنیان‌گذار مکتب روانکاوی، با ارائه دیدگاه‌های نوآورانه و بحث‌برانگیز درباره روان انسان، مسائل روزمره و جنسی، افق‌های جدیدی را در علم روانشناسی گشود. این کتاب، مجموعه‌ای ارزشمند از سخنرانی‌های او در دانشگاه وین طی سال‌های 1915 تا 1917 است که به‌عنوان یکی از آثار کلاسیک و محبوب در معرفی نظریات مکتب روانکاوی، شناخته می‌شود. این کتاب برای مخاطبان عمومی اما علاقه‌مند به روانکاوی نوشته شده و مفاهیم اساسی نظریه فروید را به زبانی ساده و جذاب تشریح می‌کند. کتاب از سه بخش اصلی تشکیل شده است: اعمال سهوی، رویاها و نظریه عمومی نوروزها که در مجموع شامل 28 درس است. در بخش اول، فروید به بررسی اعمال سهوی می‌پردازد. او معتقد است این اعمال که به ظاهر بی‌اهمیت و تصادفی به نظر می‌رسند، در واقع ریشه در ناخودآگاه دارند و می‌توانند اطلاعات ارزشمندی درباره روان فرد ارائه دهند. فروید با ارائه مثال‌های متعدد، نشان می‌دهد چگونه لغزش‌های زبانی، فراموشی‌ها و اشتباهات به ظاهر ساده می‌توانند بازتابی از تمایلات و تعارضات درونی باشند. بخش دوم کتاب به موضوع رویاها اختصاص دارد. فروید رویاها را شاهراه ورود به ناخودآگاه می‌داند و به تفصیل درباره تکنیک‌های تعبیر رویا، محتوای آشکار و پنهان رویاها، سانسور و نمادپردازی در رویا بحث می‌کند. او همچنین به تحلیل چند رویای نمونه می‌پردازد تا نشان دهد چگونه رویاها می‌توانند آرزوها و تمایلات سرکوب‌شده را منعکس کنند. در بخش سوم، فروید نظریه عمومی نوروزها را مطرح می‌کند. او به بررسی مفاهیمی چون مقاومت، سرکوبی، زندگی جنسی انسان، رشد لیبیدو و سازمان‌یافتگی‌های جنسی می‌پردازد. همچنین مفهوم اضطراب، نظریه انتقال و اصول درمان روانکاوی را تشریح می‌کند. فروید در این بخش نشان می‌دهد چگونه تجارب دوران کودکی و تعارضات ناخودآگاه می‌توانند منجر به شکل‌گیری نوروزها در بزرگسالی شوند. یکی از نکات برجسته این کتاب، تأکید فروید بر اهمیت گفت‌وگو در فرایند روانکاوی است. او روانکاوی را فرایندی متمایز معرفی می‌کند که در آن، تبادل کلام میان بیمار و روانکاو نقش اساسی دارد. روانکاو با طرح پرسش‌ها و ارائه توصیه‌هایی سعی در هدایت فرایند فکری بیمار و کشف محتویات ناخودآگاه او دارد. این کتاب علی‌رغم کلاسیک بودن، همچنان اثری مهم و تأثیرگذار در حوزه روانشناسی محسوب می‌شود. زبان روان و قابل فهم آن، باعث شده است که خواننده عادی و کم‌آشنا نسبت به دانش روانشناسی نیز بتواند با مفاهیم پیچیده روانکاوی ارتباط برقرار کند. فروید در این کتاب نشان می‌دهد چگونه نظریات او می‌تواند در درک رفتارهای روزمره، رویاها و مشکلات روانی کاربرد داشته باشد. در واقع این کتاب، مفاهیم اساسی روانکاوی فروید را معرفی می‌کند و در‌ عین کلاسیک بودن محتوای آن، میتوان از دلنشینی و سلاست متن آن، بهره بسیاری در زندگی روزمره جست. . . . .

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .