کجا گمم کردم

در حالی‌ که‌ برخی‌ نویسندگان‌ در کار ترکیب‌ داستان‌ و سیاست‌ یا ناتوانند یا تمایلی‌ احساس‌ نمی‌کنند، آریل‌ دورفمان‌ را ازین‌ کار گریزی‌ نیست‌. او معتقد است‌ که‌ نوشتن‌ ابزاری‌ در خدمت‌ نخبگان‌ نیست‌ تا به‌ یاری‌ آن‌ خود را از واقعیت‌های‌ تاریخی‌ دور نگه‌ دارند بلکه‌ برای‌ آن‌ است‌ تا آنان‌ تعهد خویش‌ را به‌ انجام‌ رسانند. او، در عین‌ حال‌، در آثارش‌ به‌ کشف‌ رنج‌های‌ خود و نیز رنج‌های‌ مردم‌ سرزمینش‌، شیلی‌، می‌پردازد. رمان‌ ناپدیدشدگان‌ در ١٩٨١ نوشته‌ شده‌ است‌. این‌ رمان‌ داستان‌ مردم‌ روستایی‌ است‌ که‌ روزی‌ در کنار رودخانه‌ با جسدی‌ روبه‌رو می‌شوند که‌ آب‌ رودخانه‌ با خود آورده‌. جسد شناخته‌شدنی‌ نیست‌ و از این‌ رو پیرزنی‌ که‌ پدر، شوهر و دو فرزندش‌ گم‌ شده‌اند ادعا می‌کند که‌ جسد به‌ او تعلق‌ دارد. سپس‌ زنان‌ دیگری‌ نیز که‌ هر کدام‌ یک‌ یا چند تن‌ از بستگانشان‌ ناپدید شده‌اند، ادعاهای‌ مشابهی‌ ارائه‌ می‌دهند... . ناپدیدشدگان‌، که‌ اثری‌ جهانی‌ و بی‌زمان‌ است‌، نُماد هراس‌آورِ موقعیتِ سیاسیِ سراسرِ کشورهای‌ امریکای‌ لاتین‌ است‌.

« کتابت بهار » از ١٢ داستان کوتاه تشکیل شده است که نویسنده در این داستانها به نگاه فلسفی برخی آدم‌ها در رابطه آنها با دنیای درونی‌شان و نسبت این ارتباط با پیرامونشان پرداخته است . انسان‌های این مجموعه داستان به دنبال فلسفه تازه‌ای در زندگی‌شان هستند . برخی به سایه‌ای دل خوش کرده‌اند و گروهی هم به دنبال رهایی از خاطره یا نشانی می‌گردند تا به زندگی‌شان انگیزه و اصالتی بدهند و از این طریق به نیازهای درونی‌شان پاسخ گویند . زبان و شیوه نگارش داستان‌های « کتابت بهار» به اقتضای هر داستان متفاوت می‌شود . به عبارت دیگر هر داستان زبان خودش را انتخاب می‌کند ، طوری که در یک داستان ، زبان بسیار ساده است و در دیگری ، زبان ، بیان نمایشی را برعهده می‌گیرد که قرار است اجرا شود . « وقتی فروغ زنگ زد و گفت: بابا رفته ، چمدانش را هم برده . آنقدر درگیر کارهای آخر سال بودم که به این فکر نکردم رفتن بابا ممکن است چه عواقبی داشته باشد . هفته آخر سال بود و سه‌شنبه آخر سال هم تعطیل بود و همین یک روز از فرصتمان کم می‌کرد و باید قبل از آن تمام حقوق و پاداش عقب افتاده کارمندان نوشته می‌شد و می‌رفت حسابداری . » « سه‌شنبه آخر سال » ، « کسی نیست » ، « فقط کمی سکوت » ، « به همین سادگی» و . . . از داستان‌های این مجموعه هستند . مرعشی سال ١٣٨٧ کتاب « نفس تنگ » را منتشر کرده بود .

ده داستان کوتاه که مجموعه « شهر یک نفره» را پدید آوده‌اند، جزو اولین کارهای «مرجان بصیری» هستند. این داستان‌ها در موضوعات مختلف و با فضاهایی متنوع نگاشته شده است . در داستان «نادیا»، فضایی رئال را پیش رو داریم که در آن نویسنده به چالش‌های میان دو شخصیت راوی و دوستش نادیا می‌پردازد. در داستان «آن‌ها» با داستانی در ژانر گروتسک رو به رو می‌شویم. داستانی در فضایی به ظاهر سرد و ناآشنا که افرادی سرگشته و بی‌گناه را به ما می‌شناساند. داستان کوتاه «نارنجی» امیدها، یأس‌ها و عشق زن و شوهری را پیش روی ما قرار می‌دهد که بدون یکدیگر موجوداتی ضعیف، تنها و ناقص هستند. داستان «اژدها» قصه تنهایی دختر راوی داستان است. قصه پرواز فکر تا جایی که خیال خود را به ما می‌باوراند. داستان «چند ثانیه بعد»، خواننده را از فضای شاد، شلوغ و پرهیاهو، به گوشه‌ای دنج، خلوت و بی‌صدا می‌کشاند، تا همانند راوی داستان تنها چند ثانیه به چرایی‌های پنهان پیرامونش فکر کند. آخرین داستان (شهر یک نفره) برایمان می‌گوید که چگونه جرقه‌ای کوچک، می‌تواند دنیای ذهنی و زندگی فردی را زیر و رو کند و او را به امتحان راه‌های نرفته سوق دهد. مجموعه داستان «شهر یک نفره»، کتابی قصه‌گوست. بصیری در این کتاب تلاش کرده طیف رنگارنگ احساسات انسانی را در میان کلمات و در دل داستان به صورتی پنهان بیان کند و مجالی برای ادامه یافتن خط سیر داستان در ذهن خواننده ایجاد کند. داستان‌های کتاب «شهر یک نفره»، اتاق‌هایی غریب و دربسته‌اند، که با ورود به آن، هر بار با انسان‌هایی متفاوت از شخصیت‌های داستان قبلی، آشنا می‌شویم. با آن‌ها حرف می‌زنیم و حرف‌هاشان را می‌شنویم، و هنگامی که از اتاق، از شهر کوچک‌شان بیرون می‌آییم، گویی دیگر تنها نیستیم.

جنگها خواه ناخواه جزئی اجتنابناپذیر از زندگی بشری است. از زمان پیدایش نخستین نوشته‌ها هزاران درگیری بزرگ و کوچک در جهان رخ داده است و تاریخ‌نویسان معتقدند که خیلی پیش از آن‌که بشر بتواند بنویسد، جنگ‌هایی در گرفته است. از این گذشته میلیون‌ها زن و مرد و کودک جانشان را در این درگیری‌ها از دست داده‌اند. در جنگ دوم جهانی بیش از ٤٥ میلیون نفر جان باختند و احتمالاً میلیون‌ها نفر هم در قرن‌های آینده کشته خواهند شد. دلایل مبادرت به جنگ بسیار متنوع است. تصفیه حساب‌های سیاسی و اجتماعی یا مجادلات دینی، همچنین سودای کشورگشایی و دستیابی به منابع و یا تسلط بر دیگران انگیزۀ بسیاری از جنگ و جدال‌ها بوده است. عداوت، ترس و انتقام را هم از دیگر دلایل بروز درگیری‌ها دانسته‌اند. همۀ این انگیزه‌ها کما بیش بی‌ملاحظه، خودخواهانه، سودجویانه و بر مبنای ارزش قائل نشدن برای احساسات بشری و تأثیرات آن‌ها بوده است. ویکتور دیویس هانسن بزرگ‌ترین پژوهشگر تاریخ نظامی آمریکا آن‌ها را فاقد احساس می‌خواند. او می‌گوید: تمام صفحات تاریخ آکنده از نمونۀ سرداران برجسته‌ای است که برای انگیزه‌های نادرستی، سربازانشان را به سوی پیروزی رهبری کرده‌اند. «جنگ و تسلیحات» یکی دیگر از کتاب‌های جدید مجموعه تاریخ جهان است که به رویدادهای مهم در تاریخ تسلیحات و جنگ پرداخته است.