کوفسکی، کارآگاه خصوصی 4/ عقاب دروازه

معرفی کتاب خاطرات یک پسر به قلم پدر

کتاب خاطرات یک پسر به قلم پدر نوشته‌ی رضی هیرمندی، همان‌گونه که از نامش نیز مشخص است، خاطره‌نگاری نویسنده از فرزند خودش است؛ یک دفترچه خاطرات شیرین و خواندنی که از بدو تولد پسر تا هفت‌سالگی او را در بر می‌گیرد.

درباره‌ی کتاب خاطرات یک پسر به قلم پدر

خاطره‌نویسی یکی از فعالیت‌های موردعلاقه‌ی مردم در طول روزگاران گذشته تا به امروز بوده است؛ بسیاری از ما تجربه‌ی داشتن یک دفتر خاطرات را داشته‌ایم و هر زمان که می‌توانستیم، خطی، جمله‌ای یا صفحاتی را به نوشتن اتفاقات و وقایع روزمره‌ی زندگی‌مان اختصاص داده‌ایم و بعدها با خواندن آن صفحات لحظاتی به گذشته پرتاب شده‌ایم. کتاب خاطرات یک پسر به قلم پدر نوشته‌ی رضی هیرمندی یکی از همان دفترچه‌های خاطرات است که حالا به صورت کتاب چاپ و منتشر شده است؛ البتّه با یک تفاوت جالب: این کتاب خاطرات پسری است که توسط پدر نویسنده‌اش به رشته‌ی تحریر درآمده و حالا مخاطبان می‌توانند این تجربه‌ی مشترک پدر - فرزندی را بخوانند. آن‌گونه که نویسنده‌ی کتاب عنوان کرده، از ابتدا قرار بود پدر فقط تا زمانی‌که پسر خواندن و نوشتن یاد بگیرد، وظیفه‌ی نوشتن خاطرات او را به عهده داشته باشد و بعد از آنکه پسر به مدرسه رفت، خودش این کار را ادامه دهد؛ اما پسر از زیر این کار شانه خالی می‌کند و پدر ناچار می‌شود پس از باسواد شدن او هم کار را ادامه دهد. در کتاب خاطرات یک پسر به قلم پدر نوشته‌ی رضی هیرمندی خاطرات هفت سال نخست پسر نویسنده نوشته شده است؛ البته نویسنده با هوشمندی خاص یک نویسنده، از خلال روایت خاطرات فرزندش، به مرور وقایع دیگر از جمله روابط خانوادگی و روزگاری که خانواده‌ی آن‌ها از سر گذراندند نیز پرداخته است و این موضوع این کتاب را خواندنی‌تر نیز کرده است. خاطرات این کتاب در زمانی نوشته شده که ایران درگیر جنگ با کشور عراق بوده؛ با این وجود، نویسنده اگرچه به شرایط خانوادگی در ایام جنگ اشاره می‌کند، اما به‌صراحت اعلام کرده که این مجموعه‌خاطره، کتابی در مورد رویدادهای اجتماعی یا مرور وقایع دوران جنگ نیست و رویدادهایی که در ارتباط با مسائل خانوادگی تعریف نمی‌شده‌اند، جایی در کتاب ندارند. از دیگر نکات قابل‌توجه کتاب خاطرات یک پسر به قلم پدر نقش پررنگ همسر نویسنده در خاطرات است؛ به‌گونه‌ای که شاید بتوان گفت این کتاب خاطرات مشترک یک پدر و مادر درباره‌ی هفت سال اول زندگی پسرشان است؛ به شکلی که حتی نخستین روز به دنیا آمدن پسر هم به‌عنوان یک خاطره‌ی مشترک با روایتی شیرین و خواندنی شرح داده می‌شود.

خلاصه کتاب مغازه خودکشی

این رمان درباره خانواده تواچ و کسب‌وکار منحصربه‌فرد آن‌هاست. خانواده تواچ مغازه‌ای با این شعار دارند: «آیا در زندگی شکست خورده‌اید؟ لااقل در مرگ‌تان موفق باشید.» مغازه آن‌ها که مغازه خودکشی نام دارد، به افرادی که قصد خودکشی دارند خدمات ارائه می‌دهد. خانواده تواچ حتی به مشتریان خود مشاوره خودکشی هم می‌دهند و انواع و اقسام روش‌های مختلف برای پایان دادن به زندگی فلاکت‌بارشان را به آن‌ها پیشنهاد می‌کنند. رمان در زمان و مکان نامشخصی اتفاق می‌افتد. اما چیزی که مشخص است، این است که ناامیدی فراگیر شده و بیشتر مردم دلیلی برای زنده بودن ندارند. شاد بودن و خندیدن از عجیب‌ترین چیزها به شمار می‌رود و آمار خودکشی بسیار بالا است. در این میان، مغازه خودکشی به خود افتخار می‌کند که به آدم‌ها کمک می‌کند تا از شر زندگی راحت شوند.

وقتی به اتاق‌خوابش برگشت، زنش به بالشت تکیه داده بود و مجله می‌خواند. زن پرسید «کی بود؟» «نمی‌دونم. یه بیچاره‌ای که تفنگش گلوله نداشت. چیزی رو که دنبالش بود از توی جعبه‌ی مهمات پیدا کردم و به‌ش دادم. دیگه می‌تونه مغزش رو بترکونه. داری چی می‌خونی؟» «آمار پارساله: هر چهل دقیقه یک خودکشی، صد و پنجاه هزار اقدام به خودکشی که فقط دوازده هزارتاش به مرگ منجر می‌شه. باورنکردنیه.» «آره همین‌طوره. چه‌قدر آدم هست که می‌خوان راحت بشن و موفق نمی‌شن… خوشبختانه ما واسه‌ی این کار این‌جاییم. چراغ رو خاموش کن عزیزم.» (کتاب مغازه خودکشی – صفحه ۱۵)

همه‌چیز در مغازه خودکشی و در خانواده تواچ خوب پیش می‌رود. پسر خانواده وسایل جدیدی برای خودکشی اختراع می‌کند و میل به خودکشی روز به روز بیشتر می‌شود. اعضای خانواده کار خود را به خوبی انجام می‌دهند تا اینکه آلن به دنیا می‌آید. آلن برعکس همه آدم‌هایی است که ما تا به حال در رمان دیده‌ایم. او شاد است! لبخند می‌زند و عاشق کمک به دیگران است. قوانین مغازه را رعایت نمی‌کند و به شکل غیر قابل باوری مثبت‌اندیش و خوش‌بین است. رفتارهای آلن کم‌کم باعث ایجاد تغییرات اساسی می‌شود و…