گریختن در مه

معرفی کتاب شعر زمان ما 7 سیاوش کسرایی شعر زمان ما نام عام کتاب هایی بود که آقای محمد حقوقی، به همّت انتشارات نگاه، هر فصل یکی از مجلدات آن را منتشر می کرد. شاعران بزرگ معاصر ایران که در این کتاب ها، شاخصه ها و چگونگی شعر آنان و به تقریب همه ی جوانب کار آنان را دربرگرفته بود، نیما، اخوان، شاملو، سپهری و فروغ فرخ زاد، بودند. مرگ تأثّرآور و نابهنگام آقای حقوقی، باعث توقف این مجموعه ها شد. شاید شش ماه پیش از این اتفاق غم انگیز بود که ایشان تلفنی از من خواست تا این کار را پی بگیرم. از آن جا که دکتر ایرج صف شکن از گفت وگوی نگارنده ی این واژگان با جناب حقوقی آگاهی داشت، این مطلب را با مدیریت انتشارات نگاه در میان نهادم و ایشان با توافقات و تفاهمات و تعهداتی که در قبال مجموعه های یاد شده دارند، پذیرفتند تا برای آشنایی بیشتر شاعران جوان و دانشجویان، شاعران دیگری که در ادبیات معاصر ایران تأثیر بلامنازعی داشته اند، مورد نقد و تحلیل و بررسی قرار گیرند. بر همین مبنا شاعرانی چون سیمین بهبهانی، نصرت رحمانی، نادرنادرپور، منوچهر آتشی، سیاوش کسرایی، سیدعلی صالحی و… که در پیوند با شاعران گروه اول بوده اند، در وهله ی اول در نقد و تحلیلی خطی و زمانی مورد بررسی قرار می گیرند. به معنی دیگر به جز چگونگی سرایش شعرها و زبان شعری، درون مایه، جهان بینی و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آنان، ساختار شعری وفضاهای ویژه و توانمندی های شاعرانه و ضعف های آنان، زمینه های سیاسی اجتماعی و تبیین و تشریح اشعار و دیدگاه شاعران و منتقدان و محققان در پایان کتاب مورد توجه قرار می گیرد. طبعا در نقد و بررسی آثار شاعران فوق الذکر، انتظار خواننده ی بیشینه خواه خلّاق آن است که نگارنده این سطور از نگره و نرم خود و نه کپی برداری از محقق قبلی، شاعر را در برابر دیدگان مخاطبان قرار دهد. بر همین مبنا، در این نوشتار، بازنمون های تصویری و بوطیقای هنجارین و وزن عروضی و موسیقی درونی شعر و سبک فرودین و میانه و فخیم و سنجه ها و سمفونی های رنگین کمانی و عقلانیت درونی و بیرونی و کرشمه سازی های هنرمندانه شاعر و همچنین کهن شیوگی، میانه میانی و مدرن گونگی شاعر هم در کانون نگاه نگارنده قرار گرفته است :بنابر همین مقدمات است که این کتاب ها به دو بخش تقسیم شده اند. . .

کتاب «خاطرات خروشچف» نوشته‌های نخست وزیر سابق اتحاد جماهیر شوروی، نیکیتا سرگیویچ خروشچف است. این خاطرات، زندگی ابتدایی خروشچف، به قدرت رسیدن او در اتحاد جماهیر شوروی و تأملات او درباب موضوعات مختلف پوشش داده است. کتاب به لحاظ تاریخی به چند بخش تقسیم می‌شود. بخش اول به اوایل زندگی و شغل خروشچف اختصاص دارد. خروشچف کودکی خود را در یک خانواده دهقانی در اوکراین و کار اولیه خود در معادن زغال سنگ و ورود خود به حزب کمونیست را بازگو می‌کند. او رشد سریع خود را در این حزب، به لطف فداکاری و زیرکی سیاسی اش توصیف کرده است. بخش بعدی کتاب به عصر استالین اختصاص دارد. این بخش به تجارب خروشچف در دوران حکومت جوزف استالین می‌پردازد. او گزارشی صریح از اعدا‌م‌ها، وحشت و فضای ترسی که در این زمان شوروی را فرا گرفته بود ارائه می‌دهد. خروشچف همچنین به نقش خود در جمعی‌سازی کشاورزی و تلاش‌های صنعتی‌سازی شوروی می‌پردازد. بخش سوم کتاب دوران جنگ جهانی دوم را پوشش می‌دهد. خاطرات خروشچف شرح مفصلی از نقش او به عنوان یک کمیسر نظامی در طول جنگ جهانی دوم ارائه می‌دهند. او چالش‌های پیش روی اتحاد جماهیر شوروی، استراتژی‌های به کار گرفته شده و تعاملات خود با دیگر رهبران و فرماندهان نظامی شوروی را شرح می‌دهد. بخش چهارم کتاب به دورۀ پس از جنگ و شرح ماوقع به قدرت رسیدن خروشچف اختصاص دارد. او بیان می‌کند که پس از جنگ، نفوذش همچنان رو به رشد بود. او خاطراتی را در مورد مبارزات به قدرت رسیدن که پس از مرگ استالین رخ داد تا در نهایت رسیدن او به مقام نخست وزیری بیان کرده است. بخش بعدی کتاب دورۀ رهبری وی و اصلاحاتی که او انجام داد را پوشش می‌دهد. به عنوان نخست وزیر، خروشچف چندین اصلاحات مهم را آغاز کرد، از جمله استالین زدایی، که هدف آن از بین بردن مقدس‌گرایی درباب استالین و کاهش مکانیسم‌های سرکوبگرانه دولت بود. وی همچنین بر بهبود بهره‌وری کشاورزی و ارتقای پیشرفت‌های فناوری تمرکز کرد. او همچنین به مطالب متعددی درباب روابط بین الملل دارد. او دیدگاه خود را در مورد رویدادهای کلیدی مانند بحران موشکی کوبا، بحران برلین و شکاف چین و شوروی ارائه می‌دهد. تأملات او در مورد این رویدادها بینش های ارزشمندی را در مورد پیچیدگی های دیپلماسی جنگ سرد ارائه می‌دهد. در نهایت نیز بخش‌های پایانی کتاب به برکناری خروشچف از قدرت در سال 1964 پرداخته است. در این بخش او با صراحت به اشتباهاتی که مرتکب شده و چالش هایی که در دوران رهبری خود با آن مواجه بوده است سخن گفته است. . . . .

نژادپرستی، از آن قسم پدیده‌هایی است که به سبب اهمیت فراوان و جنبه حساسی که دارند، توجه اندیشمندان بسیاری را از حوزه‌های مختلف به خود جلب نموده و آن‌ها را به تألیف آثارشان در این زمینه واداشته است. کتاب «مقدمه‌ای کوتاه بر نژادپرستی» به قلم علی راتانسی، نویسنده و متفکر اهل کنیا، و ترجمه شهرام بهرامی، یکی از بهترین نمونه‌های این مکتوبات است. در کتاب حاضر، نویسنده کوشیده در پژوهش و نوشتن در حوزه‌ی نژادپرستی، مجادلات حول این مبحث را از تعاریف شتاب‌زده، تعمیم‌های سست و تحلیل‌های سرسری فراتر ببرد. او معتقد است، در بحث‌های علمی و عمومی، مخصوصا باید از کوشش‌های ساده‌ا‌نگارانه برای تفکیک نژادپرست از غیر نژادپرست و نژادپرستی از غیر نژادپرستی پرهیز کرد. شاید اغراق‌آمیز به نظر آید؛ اما از دیدگاه او یکی از موانع اصلی پیشرفت در شناخت نژادپرستی، تمایل همه‌ی طرف‌های درگیر به ارائه‌ی تعاریف کوتاه و ظاهرا بی‌چون‌وچرا از نژادپرستی است تا به‌سرعت و با قطعیتی تقریبا تام مشخص شود چه کسی واقعا نژادپرست است و چه کسی نیست. در ادامه‌ی کتاب، او درباره‌ی پاره‌ا‌ی از تعاریف، ازجمله فرمول‌هایی چون «پیش‌داوری + قدرت = نژادپرستی» بحث خواهد کرد که در میان بسیاری از مخالفان نژادپرستی رایج و بسیار مبهم و ناکارآمد است. همچنین در این باره بحث خواهد کرد که چرا انگاره‌ی نژادپرستی نهادی سودمندی خویش را از دست ‌داده است. هرچند این کتاب فقط مقدمه‌ا‌ی بسیار کوتاه است، اما در آن تلاش می‌شود فهمی دقیق‌تر از نژادپرستی به دست داده شود. همچنین این کتاب به دلیل پرداختن به احساسات ضد یهودی و ضد ایرلندی، در حکم عناصر مهم هر شرحی درباره‌ی نژادپرستی، با بیشتر مقدمه‌های دیگر درباره‌ی این موضوع تفاوت دارد و زیر بار این امر نمی‌رود که نژادپرستی صرفا خاص سفیدپوستان و فرهنگ آن‌هاست و شناخت درخوری از این واقعیت به دست می‌دهد که نژادپرستی همیشه به تقسیم‌بندی‌های گوناگون دیگری چون طبقه و جنسیت عمیقا وابسته بوده است. البته نویسنده بسیاری از واقعیات دردناک و بی‌رحمانه‌ا‌ی را که موضوع مزبور، ما را وادار می‌کند با آن‌ها مواجه شویم دست‌کم نمی‌گیرد. میلیون‌ها نفر در نتیجه‌ی اعمال آشکارا نژادپرستانه کشته شده‌ا‌ند. آزارها و بی‌عدالتی‌هایی که به سبب آن روی می‌دهد همچنان ادامه دارد. هرچند، امروزه بیشتر مردم مایل‌ا‌ند نژادپرستی را انکار کنند. .