یک گربه، یک مرد، یک مرگ

رمان «سلام» شرح اضطراب‌ها و اضطرارهای چند زوج جوان در اواسط دهه ٧٠ است که در فضاهای روشنفکری و فرهنگی آن روزگار با هم در حال گفتگو و مراوده‌اند. هر یک از شخصیت‌ها به قلم خود، درون و چیزی را که بر وی می‌گذرد، بازگو می‌کند، شخصیت‌هایی که از یک سو تابع امیال و غرض‌های شخصی خود هستند و از سوی دیگر، خود را پیرو اصول اخلاقی پذیرفته شده می‌دانند و این گونه تضادها و تعارض‌ها، آنان را دچار بحران‌های خانوادگی و اجتماعی متعدد می‌سازد. رمان سلام ترس‌ها و بحران‌های زندگی در کلانشهر تهران و درگیری‌های سیاسی و فرهنگی اجتماعی شخصیت‌ها با این شهر را درگیرودار تحولات این دهه به شیوه چند صدایی روایت می‌کند: «آقای فرزاد مولایی عزیز، سلام شما من را نمی‌شناسید. در واقع این اسم را نمی‌شناسید. چطور بگویم؟ گیج شده‌ام و نمی‌دانم از کجا شروع کنم. می‌شود خواهش کنم صبور باشید و تا پایان نامه را بخوانید؟ پیش از هر چیز از شما می‌خواهم که متن این نامه محرمانه بماند، هر چند با نام دیگری برای شما می‌نویسم. مجبورم ناشناس بمانم، چون هنوز از شما مطمئن نیستم و اگر به گوش شوهرم برسد زندگی‌ام از آنچه هست بدتر می‌شود. متأسفانه تا زمانی که از کمک شما مطمئن نشوم، نمی‌توانم شوهرم را هم به شما معرفی کنم. من به مقداری پول احتیاج دارم تا از مشکلی که به آن گرفتار شده‌ام به جایی دور فرار کنم و بعد از مدتی بتوانم کار کنم و پول را به شما برگردانم.»

وقوع جنگ همیشه و در هر حالتی اجتناب‌ناپذیر است. به هر حال رخ می‌دهد و با خود رعب و وحشت و نیستی و آوارگی می‌آورد. رمان آنچه با خود حمل می‌کردند گونه‌ای از داستان است که واقعیت و خیال با هم پیوند می‌خورد و در آن تصویری از واقعیت جنگ به طور کلی روایت می‌شود: «ستوان یکم «جیمی کراس» با خود نامه‌هایی حمل می‌کرد از دختری به نام مارتا، دانشجوی سال سوم کالج ماونت سیبسچن در نیوجرزی. نامه‌ها عاشقانه نبودند ولی ستوان کراس امیدوار بود و نامه‌ها را تا کرده بود و درون پلاستیکی در ته کوله‌پشتی‌اش نگهداری می‌کرد. عصرها دیر وقت، پس از راهپیمایی روزانه و کندن سنگر، دست‌ها را با آب قمقمه می‌شست، نامه‌ها را بیرون می‌آورد و با نوک انگشت نگه می‌داشت و آخرین ساعت روشنایی را به خیالپردازی می‌گذراند. در خیال خود سفرهای اردویی عاشقانه‌ای به کوهستان وایت در نیوهمپشر تجسم می‌کرد. گاهی هم لبه چسب‌دار پاکت را که لابد جای زبان نویسنده بر آن مانده بود با زبان لمس می‌کرد. بیش از هر چیز دلش می‌خواست که مارتا همان طور که او دوستش داشت دوستش بدارد، ولی لحن نامه‌ها بیشتر دوستانه بود و در آن‌ها از عشق خبری نبود.» «تیم اوبراین» در این اثر، ضرباهنگ‌های نبض مانند و مخاطره‌های عصب خردکن جنگ را به نحوی تصویر می‌کند که در صدر فهرست بهترین آثاری جا می‌گیرد که در باره هر جنگی نوشته شده است. روایت در این کتاب در مدارهایی دایره شکل می‌چرخد، و بازگویی رویدادها، رقص خاطره را‌ در ذهن خواننده شکل می‌دهد: «آنچه حمل می‌کردند بیشتر به نیازهایشان بستگی داشت. این نیازها یا نیمه نیازها عبارت بودند از قوطی بازکن، چاقوهای جیبی، قرص‌های الکل جامد، ساعت مچی، کارت شناسایی، مواد دورکننده حشره و... .» واشینگتن پست درباره این کتاب می‌نویسد: «ترس و عشق و نفرت و بی‌رحمی و شفقت چنان زنده در این کتاب تصویر شده‌اند که مرد می‌خواهد که با خواندن آن دنبال دستمال نگردد.»

بی‌گمان، نظامی گنجوی یکی از استادان بی‌بدیل و از ستون‌های استوار شعر فارسی و از جمله شاعرانی است که توفیق یافت سبک و روشی خاص را در نظم فارسی بنیان نهد. خمسۀ نظامی نیز حد اعلای کمال در داستانسرایی غناییِ منظوم است. نظامی نوع شعر تمثیلی را در زبان فارسی تکامل بخشید. در چاپ این اثر، دورهٔ نظامی به تصحیح ی. ا. برتلس اساس قرار گرفته که در اتحاد شوروی پیشین چاپ و منتشر شده است. با توجه به این که تصحیح و تهیهٔ متن علمی - انتقادی آثار نظامی در آکادمی علوم شوروی، از لحاظ تاریخی پس از انتشار هفت پیکر به تصحیح یان ریپکا و کلیات نظامی به تصحیح وحید دستگردی صورت گرفته است و نسخه‌شناسانی که به‌کار تصحیح خمسه می‌پرداخته‌اند، علاوه بر نسخه‌های دستنوشت، از نسخه‌های چاپی یاد شده نیز بهره برده‌اند، این نسخه یکی از معتبرترین نسخه‌های خمسهٔ نظامی به شمار می‌رود. از جمله ویژگی‌های این چاپ که برای نخستین بار در ایران به صورت کامل منتشر می‌شود، می‌توان موارد زیر را برشمرد: رسم‌الخط اثر بر اساس شیوه‌نامهٔ نگارش و ویرایش انتشارات ققنوس تنظیم شده است؛ هر جا که نیاز بوده واژه‌ها، عبارت‌ها یا ابیاتی از نسخه‌بدل‌ها به صورت پانوشت آمده است؛ هر جا که مشاهده شده وزن شعر دچار نقصان است، اگر افزودن واژه‌ای ضروری تشخیص داده شده، با توجه به نسخه‌های دیگر آن واژه میان قلاب [ ] آورده شده است؛ غلط‌های چاپی نسخهٔ اصلی اصلاح شده است؛