آقاکوچول ها (جلد 3) – خوشحال آقا

کتاب هويت ايران (كاوش در نمودارهاي ناسيوناليسم: ديدگاهي مدني)  ایرانیان دل‌آگاهی که با تاریخ و فرهنگ سرزمین خود آشنا بودند، همه خواهان سربلندی و بهروزی وطن خود و اندیشناک آیندۀ آن بوده‌اند بی‌آنکه بدخواه دیگران باشند. همه در پی آن بوده‌اند که بتوانند سرفرازانه از زادبوم خود یاد کنند؛ همه از رخدادهای ناخوشایند آن رنجور یا شرمگین شده‌اند. بررسی و مکاشفۀ چندین ساله دربارۀ سرشت وطن‌دوستی، مایه‌های خردمندانه و عاطفی آن و رازها و افسون‌ آن، تأمل و تحلیلی را دامن زده است که بخشی از آن در این نوشتار بازتاب یافته است.

در این نوشته سخن از «هویت ایران» در میان است نه «هویت ایرانیان». الهام‌بخش نویسنده در اندیشیدن به هویت ایران کتاب «هویت فرانسه» اثر فرنان برودل مورخ برجستۀ فرانسوی و از ناموران مکتب آنال است. برودل نیز مانند هر نویسندۀ دیگری که دربارۀ وطن خود می‌نویسد، می‌دانست که باید بر حسرت‌ها و شورمندی‌های خود لگام زد؛ ولی کامیابی در این کار و گریز از افسانه و افسون وطن آسان نیست. او به اهمیت وجوه گوناگون سرزمین خود از طبیعت و جنگل و رودخانه و کشتزار و کارخانه و شهر و روستا تا چندوچون جغرافیای تاریخی، فرهنگی و انسانی آن توجهی خاص داشت و در پی بازیابی ویژگی‌های ژرفی از فرهنگ و خصال فرانسوی بود که به گمان او با وجود حوادث روزگار و شبیخون صنعت، در رفتار و منش مردم روستایی دوام آورده بود. اما این کتاب به پیروی از برودل و سبک و روش و نگاه او به تاریخ نیست، بلکه به ابعاد تاریخی و سیاسی ـ فرهنگی توجه شده و جغرافیا، اقتصاد، قوم‌نگاری و بسیاری موضوع‌های دیگر را فراسوی هدف خود دانسته است.

"شاعران حوزه ادبی خراسان" کتابی است به قلم یکی از اساتید دانشگاه شهید چمران، استاد "نصرالله امامی"، که به "سرایندگان عصر غزنوی" می پردازد. "نصرالله امامی" در این اثر ابتدا به اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران در عصر غزنوی می پردازد و نحوه ی کشورداری و سیره ی سلطان محمود غزنوی را مورد بررسی قرار می دهد. وی در ادامه به رویداد فتح سومنات و تاثیرات آن بر ادبیات اشاره می کند و پس از بررسی اوضاع مذهبی در زمان سلطان محمود، پایان کار وی را بررسی می کند. نویسنده سپس با پرداختی گذرا به سلطنت سلطان مسعود غزنوی، شعر و شاعری در دوره ی غزنوی را زیر ذره بین می برد و ویژگی های سبکی و زبان شعر را در این عصر تجزیه و تحلیل می کند. از مسائلی که در کتاب "شاعران حوزه ادبی خراسان" به قلم "نصرالله امامی" مورد بررسی قرار می گیرد، می توان به محور صرفی و نحوی، عناصر ادبی، بدایع و تصاویر، قالب های شعری و معانی و اغراض در شعر عصر غزنوی اشاره کرد. همچنین توضیحاتی پیرامون مدح و ستایش، غزل و تغزل، مرثیه، شعر حکمی، هجو و هزل، لغز و چیستان و عناصر فکری در شعر دوره ی غزنوی در این کتاب ارائه شده است. بعد از ارائه ی مطالب ذکر شده، نویسنده یک به یک از "شاعران حوزه ادبی خراسان" نظیر قزداری، فرخی سیستانی، عنصری بلخی، لبیبی، ابولیث طبری، عسجدی، منوچهری دامغانی، عیوقی و مسعود سعد سلمان نام برده و به بررسی دقیق سبک شعری این "سرایندگان عصر غزنوی" پرداخته است. این کتاب با زمینه ی تحلیلی و انتقادی و نگاهی تاریخی و ادبی، یک اثر خواندنی و مفید برای علاقه مندان به حوزه ی شعر خواهد بود.