آمادگی جسمانی پیشرفته

معرفی کتاب زن و سینما

کتاب زن و سینما دربردارنده‌ی چندین مقاله‌ی فمینیستی است که می‌کوشند با دیدی انتقادی نقش زنان در سینما و بازنمایی تصویر آنان در فیلم‌ها را بررسی کنند. در این کتاب منتقدان و نظریه‌پردازان سرشناسی همچون لارا مالوِی و ای. آن کاپلان، تئوری‌ها و ایده‌هایشان را در مورد سینما ارائه کرده‌اند. همچنین ساختارشکنی سینمای مارگریت دوراس و فیلم بیل را بکشِ کوئنتین تارانتینو مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.

درباره‌ی کتاب زن و سینما

با آن‌که سینما در اوایل قرن بیستم شکل گرفت و دنیا را تسخیر کرد، اما پذیرش زنان به‌عنوان انسان‌هایی مستقل و دارای هویت و ارائه‌ی تصویری واقعی از آن‌ها، ده‌ها سال بعدتر اتفاق افتاد. تا پیش از دهه‌ی 1970، زنان معمولاً فقط به‌عنوان بازیگر در فیلم‌ها حضور داشتند. نقش‌هایی هم که به آن‌ها محول می‌شد کاملاً کلیشه‌ای بود؛ زنانی اغواگر، دخترانی معصوم یا مادرانی نگران. در بخش فنی هم اجازه‌ی ورود به زنان داده نمی‌شد و تقریباً هیچ زن کارگردان یا نویسنده‌ی سرشناسی در آن دوران وجود نداشت. در نهایت، جنبش‌های اجتماعی و انقلاب‌های جنسی دهه‌ی هفتاد، عمیقاً بر روی سینما تأثیر گذاشت و باعث شد تمام این کلیشه‌ها برهم بخورد. زنانِ فیلم‌ها به دنیای واقعی نزدیک‌تر شدند و هویت پیدا کردند. هم‌زمان تعداد قابل‌توجهی کارگردان، نویسنده، تدوینگر و فیلم‌بردار زن آموزش دیدند و توانستند وارد سیستم فیلم‌سازی شوند. در نتیجه، سینما شکل دیگری به خود گرفت و توانست تصویر حقیقی‌تری از زنان ارائه دهد. در آن زمان نقد فمینیستی هم از حوزه‌ی ادبیات به سینما وارد شد و منتقدین و نظریه‌پردازان زن، دیدگاه‌هایشان را در مورد سینمای جدید ابراز کردند و کوشیدند آن را اصلاح کنند. منیژه نجم عراقی، مرسده صالح‌پور، نسترن موسوی و مهرناز صمیمی، تعدادی از همین مقالات فمینیستی و انتقادی را در کتاب زن و سینما گردآوری کرده‌اند. این مقالات تصویری که فیلم‌ها از زنان ارائه می‌دهند را نقد می‌کنند و خواهان نقشی جدی‌تر و جدیدتر برای زنان هستند.

فریبا وفی یکی از نویسندگانی است که در اواسط دهه‌ی شصت شمسی داستان‌نویسی را آغاز کرد و به تدریج به یکی از نام‌آوران این عرصه بدل شد. او که از افراد عادی و اتفاق‌های به ظاهر ساده و بی‌اهمیت می‌نویسد، خوانندگان را وا می‌دارد تا با درونیات شخصیت‌هایی که در موقعیت‌هایی خاص قرار گرفته و با یاس، نگرانی و هراس روبرو و متحول شده‌اند آشنا شوند. او که در کارنامه‌ی کاری‌اش مجموعه داستان‌های موفق «در عمق صحنه»، «در راه ویلا» و «همه‌ی افق» به چشم می‌خورد، در مجموعه‌ی «بی‌باد، بی‌پارو» دوازده داستان گنجانده که درون‌مایه‌ی آن‌ها تقریبا یکسان است. شخصیت‌ها که بیشتر زن هستند، با وجود‌آن‌که بیم، نگرانی، خشم و ناکامی زمین‌گیر و کلافه‌شان کرده، تلاش می‌کنند شرایطی به وجود آورند تا در امنیت زندگی کنند. آن‌ها بیش از آن‌که با دیگران حرف بزنند با خود سخن می‌گویند: «خوب شد دنیا به حرف ما گوش نکرد. والا خرابش می‌کردیم. خراب‌تر از چیزی که الان هست.» چنین است که برخی اوقات سلوک‌شان عجیب، مرموز و تکان‌دهنده به نظر می‌رسد: «ذهنم مثل صفحه‌ی سفید شده بود. نه، حتا صفحه هم نبود. خالی خالی بود. هیچ فکری تو کله‌ام نبود. انگار مرده بودم. یک‌دفعه احساس کردم یه کرم داره ذره‌ذره لایه‌های مغزم رو مثل سیب می‌خوره. بعد خواستم داد بزنم. مشتم رو کوبیدم به دیوار. تو عمرم اون‌قدر نترسیده بودم. صدای بلند‌گو رو شنیدم. یکی داشت از مصیبت‌های حضرت زینب می‌گفت. گریه کردم هم برا اون هم برا خودم.»