اتاق تاریک

معرفی کتاب داستان‌های تمثیلی - رمزی فارسی: به همراه مقدمه، گلچین قصه‌ها و تحلیل نمونه‌ها

کتاب داستان‌های تمثیلی - رمزی فارسی را محمد پارسانسب، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی نوشته است. کتاب مفصلی که ابتدا درباره‌ی قصه‌های تمثیلی و رمزی به طور کامل توضیح می‌دهد و سپس، بهترین آثار متعلق به این گونه‌ی ادبی قدیمی را در کار شاعران و نویسندگان ادبیات فارسی ارائه و بررسی می‌کند.

درباره‌ی کتاب داستان‌های تمثیلی - رمزی فارسی

کتاب داستان‌های تمثیلی - رمزی فارسی نوشته‌ی محمد پارسانسب، کتابی پربار است که اگر عاشق ادبیات فارسی، مخصوصاً ادبیات کلاسیک باشید، از آن بهره‌های بسیار خواهید برد. تمثیل و رمز و راز، با ادبیات فارسی درهم‌تنیده است و از اولین آثار مکتوب زبان فارسی تا درخشان‌ترین آثار شاعران این زبان، پر است از رمز و رازهای شاعرانه و عارفانه. اگر نگاهی ریزبینانه‌تر داشته باشیم، می‌بینیم که انواع مختلفی از قصه‌های تمثیلی در ادبیات غنی فارسی وجود دارد که نمونه‌هایی از آن‌ها را ممکن است حتی از بر باشیم. بی‌شک هرکدام از ما تعداد زیادی از داستان‌های کلیله و دمنه را در خاطر داریم که در آن حیوانات نقش اصلی را ایفا می‌کنند. همین‌طور حکایت‌های زیادی از گلستان سعدی در ذهن داریم و البته واقفیم که بسیاری از کنایات و ضرب‌المثل‌هایی که در زبان روزمره‌ی خود به کار می‌بریم از همین آثار ادبی سرچشمه گرفته‌ است؛ عباراتی مثل «از ماست که بر ماست»، «میازار موری که دانه‌کش است» و... با توجه به آنچه گفتیم، اینکه کتابی مثل داستان‌های تمثیلی - رمزی فارسی پیدا کنیم که علاوه بر توضیح این موضوع جالب -راز و تمثیل در ادب فارسی- بهترین داستان‌های تمثیلی زبان فارسی را نیز جمع‌آوری و تحلیل کرده باشد، بسیار خوشحال‌کننده خواهد بود.

محمود دولت‌آبادی، یکی از قله‌های قصه‌نویسی فارسی، اگر نه بهترین بی‌شک یکی از بهترین نویسندگان ایران است که در طول بیش از پنجاه سال حضور پر رنگ در فضای ادبی کشور آثار در خوری نگاشته است. او که شش رمان، دو نمایشنامه، ده داستان بلند، یک سفرنامه و چندین مجموعه گفت‌و‌گو، مقاله و نقد در توشه دارد، با نوشتن سناریوی «اتوبوس» در سال 60 در حوزه‌ی فیلم‌نامه‌نویسی نیز بخت‌آزمایی کرد. دولت‌آبادی بر اساس طرحی از داریوش فرهنگ و سوسن تسلیمی، قصه‌ی مردی را نوشت که در یکی از روستاهای کرمان اتوبوسی می‌خرد و مشغول کار می‌شود. اما پس از مدتی یکی از اهالی روستا رقیب‌اش می‌شود. اهالی روستا به دو گروه بالادهی و پایین‌دهی تقسیم شده‌اند. سرکرده‌ی پایین‌دهی‌ها نمک‌زارش را به کدخدا که به دشمنی بین دو گروه دامن می‌زند می‌فروشد و یک اتوبوس مستعمل می‌خرد تا با آن مسافرکشی کند. ورود اتوبوس به روستا کار گاریچی بالادهی‌ها را کساد می‌کند و اختلاف‌ها بیشتر می‌شود. در این میان کدخدا سرکرده‌ی بالادهی‌ها را ترغیب می‌کند تا آسیاب‌اش را به او بفروشد و اتوبوسی بخرد. کش‌مکش بالا می‌گیرد و وساطت‌ها بی‌نتیجه می‌ماند. کمبود مسافر و کسادی کار باعث می‌شود که اقساط اتوبوس نعمت‌خان عقب بیفتد و هنگامی که فروشندگان اتوبوس برای ضبط اتوبوس مستعمل پا به ده می‌گذارند، نعمت‌خان با چوب‌دستی به سراغ کدخدا می‌رود و نمک‌زارش را طلب می‌کند. حیدرخان و اهالی روستا او را حمایت کرده و رودرروی کدخدا می‌ایستند. کدخدا نمکزار و آسیاب را پس می‌دهد و عداوت کهنه با ازدواج دختر نعمت با پسر حیدر به دوستی بدل می‌شود. بر اساس این فیلم‌نامه، در سال 1364، فیلمی به کارگردانی یدالله صمدی به روی پرده رفت و برنده‌ی چهار سیمرغ بلورین جشنواره‌ی فیلم فجر شد.