اختیار و عصب زیست‌شناسی

روان‌شناسی شناختی به عنوان یکی از رشته‌های فرعی علوم شناختی با بهره‌گیری از یافته‌های علم اعصاب، زبان‌شناسی، علوم رایانه و هوش مصنوعی، مردم‌شناسی و فلسفه ذهن توانسته است در چند دهه گذشته رازهای بسیاری را در مورد کارکردهای مغز انسان بگشاید. روان‌شناسی شناختی به بررسی کارکردهایی می‌پردازد که سال‌ها روان‌شناسان و پژوهشگران به علت عدم امکان دسترسی مستقیم به مغز در حین انجام تکالیف شناختی، به مطالعات نظری غیر تجربی درباره آن بسنده کرده بودند. اینک روان‌شناسان به برکت یافته‌های علوم شناختی، کشف شیوه‌های جدید پژوهش و اختراع فناوری‌های نوین تصویربرداری از مغز این توانایی را کسب کرده‌اند که کارکردهای مغز را حین رخداد آنها بررسی و مطالعه کنند. روان‌شناسی شناختی به بررسی پدیده‌هایی چون هشیاری، توجه، ادراک، حافظه، بازنمایی دانش، زبان، حل مسئله، خلاقیت، تصمیم‌گیری، استدلال و هوش می‌پردازد و تا به حال توانسته است حقایق بسیاری را درباره هر یک از زمینه‌های فوق آشکار سازد. فهرست : 1: مقدمه ای بر روان شناسی شناختی 2: علوم اعصاب شناختی 3: ادراک بصری 4: توجه و هشیاری 5: حافظه: الگوها و روش های تحقیق 6: فرایندهای حافظه 7: تصاویر ذهنی و گزاره ها 8: سازمان دانش در ذهن 9: زبان 10: زبان در بافت 11: حل مسئله و خلاقیت 12: تصمیم گیری و استدلال 13: هوش انسان

معرفی کتاب توتم و تابو کتاب توتم و تابو، اثری نوشته ی زیگموند فروید است که اولین بار در سال 1913 به چاپ رسید. فروید پس از مطالعات خود دریافت که «جوامع بدوی» و «فرد» می توانند به شکلی دوطرفه به تفسیر یکدیگر کمک کنند و روانشناسی قوم های بدوی، شباهت های مشخصی با روانشناسی افراد مبتلا به اختلالات روانی دارد. فروید با انجام تحقیقات خود بر پایه ی یافته های متخصصین علم مردم شناسی، به این نتیجه رسید که «توتم گرایی» و محدودیت های ناشی از آن در رابطه با ازدواج برون قومیتی، از هراس های ذهنی انسان های بدوی منشأ می گیرد و «تابوها» نیز ارتباط تنگاتنگی با نشانه های برخی از اختلالات روانی دارند. فروید بیان می کند که کشتن «پدر نخستین» و احساس عذاب وجدان پس از آن، رویدادهایی تعیین کننده در شکل گیری تاریخ انسان قبیله ای و تمایلات سرکوب شده ی انسان ها به حساب می آید. بنا بر گفته های فروید، هم توتم و هم تابو در «عقده ی ادیپ» ریشه دارند؛ عقده ای که پایه و اساس تمامی اختلالات روانی است و طبق استدلال فروید، خاستگاه دین، اخلاقیات، جامعه و هنر نیز هست.

معرفی کتاب کات منطقه ممنوعه «کات! منطقه ممنوعه» کتابی نوشته امیرحسن چهلتن است. این اثر در دسته کتاب‌هایی با عنوان فیلم-داستان تقسیم‌بندی می‌شود و بن‌مایه‌ای سیاسی دارد. «کات! منطقه ممنوعه» روایتی تصویری است و به دلیل ساختاری که نویسنده برای آن برگزیده است بیشتر در قالب آثار فیلمنامه‌ای قرار می‌گیرد. داستان «کات! منطقه ممنوعه» درباره زنی است که سال‌هاست در جست‌وجوی پسر گمشده‌اش هر نشانی را دنبال می‌کند. پسر هنگام جنگ ایران و عراق ناپدید شده و هر کس خبری از او به زن می‌دهد اما همه اطلاعات بی‌نتیجه است و زن نمی‌تواند پسر گمشده خود را پیدا کند. در این میان گروهی مستندساز به ماجرای گمشدن پسر جوان علاقمند می‌شوند و تصمیم می‌گیرند فیلمی مستند از جست‌وجوی زن برای یافتن پسرش بسازند. در جریان تولید مستند به شایعات پیرامون گمشدن پسر پرداخته می‌شود و هر کس از زاویه دید خود به این موضوع می‌پردازد. عده‌ای عقیده‌ دارند در دهه هفتاد که بسیاری از ایرانی‌ها برای کار به کشور ژاپن می‌‍رفتند پسر هم برای کار کردن به ژاپن رفته و دیگر برنگشته است. برخی اما معتقدند ماجرای گم شدن پسر مساله‌ای عاشقانه است و او به دلیل مخالفت‌های خانواده برای ازدواج با دختر موردعلاقه‌اش مجبور به فرار با دختر شده است. در این میان بعضی از اطرافیان زن می‌گویند پسر به جنگ رفته و مفقود الاثر شده است و دیگر هرگز بازنگشته و احتمالا به شهادت رسیده است. عده‌ای هم بر این باور هستند که او عضو گروه‌های ضد انقلاب بوده و مجبور به فرار از کشور شده است. اما هیچ کدام از تحلیل‌ها پیرامون مکان احتمالی پسر گمشده قطعی نیست و برای زن نتیجه‌ای به همراه ندارد. با حضور گروه فیلمبرداری در خانه زن میانسال زندگی او وارد مرحله تازه‌ای می‌شود.