از خشم و هیاهو تا سمفونی مردگان

جوزف کنراد درباره این رمان گفته که ناخدا مک‌ور ، ناخدای کشتی ، در این اثر حاصل تجربیات بیست سال زندگی است . ناخدا مک‌ور مردی ساده ، بری از تخیل و کاملاً برونگراست . به نظر می‌رسد که طوفان برای ناخدا مک‌ور وسیله‌ای می‌شود تا خواننده و حتی خود ناخدا از شخصیت او درک بهتری پیدا کند . متأسفانه عامه خوانندگان ، در زمان خود کنراد ، آثار او را رمان‌هایی پرماجرا و سرگرم‌کننده تلقی کردند ، حال آن که کنراد در این آثار ، از جمله طوفان دریا ، که منتقدان فصل سوم آن را اوج نثرنویسی انگلیسی در عرصه رمان دانسته‌اند ، بدون تردید مضامین روان‌شناختی را نیز در نظر داشته است و در مجموع به مفاهیم کلان زندگی پرداخته است . کنراد که در زندگی خود بر روی آب تجارب منحصر به فردی داشته که برای نوشتن منبع غنی‌ای به حساب می‌آیند ، به یکباره زندگی بر روی دریا را رها می‌کند و در خانه‌ای ویلایی در انگلستان گوشه انزوا می‌گزیند و فقط می‌نویسد .

مجموعه داستان های عامه آفرینش شاهنامه اثر گرانقدر حکیم فردوسی توسی به روزگاری سلطان محمود غزنوی ، در سرنوشت مردمان ایران تأثیری شگرف داشت . در تاریخ ایران کم‌تر رویدادی وجود دارد که به قدر شاهنامه فردوسی بر زبان و فرهنگ و تاریخ این سرزمین تأثیرگذار بوده باشد . دامنه این تأثیرات به روزگار ما کشیده شده و همچنان ادامه دارد . هر رویداد شگرفی در پیرامون خود انبوهی افسانه ایجاد می‌کند و موجب خلق روایات گوناگون می‌شود . بی‌سبب نیست که درباره زندگی و شخصیت فردوسی ، خلق شاهنامه ، رابطه او با دربار هنرپرور سلطان محمود و فرجام زندگی شاعر روایات مختلف خلق شده است . فردوسی که شاعری ایران‌دوست ، عدالتخواه با نگرشی جهانی در باب انسان است ، داستان‌های ملی ایران را در نهایت انصاف به شعر تبدیل می‌کند . همان‌طور که روایت شده ، بی آن‌که چیزی به اصل موضوع اضافه کند یا از اصل روایت چیزی بکاهد ، در کمال امانتداری داستان‌های ملی ایرانیان را از منشور خلاق ذهن خود می‌گذراند . در جایگاه خلاق‌ترین شاعر همه دوران‌ها حماسه و تراژدی ، اسطوره و عشق و رزم ، داد و بیداد را بازآفرینی می‌کند و در این بازآفرینی از همه حکمت روزگار خود و روزگاران پیش از خود بهره‌ها می‌گیرد . فردوسی است که می‌سراید : شب تیــره و تــیغ رخشان شــده زمــین همچو لـعل بدخشان شده ز بس دار و گیر و ز بس موج خون تو گفتی شفق ز آسمان شد نگون این نمونه تصویر شاعرانه از جنگ ، زاییده طبع و ذهن شاعرانه اوست که او را از دیگر شاعران عصر خود و دیگر اعصار متمایز می‌کند . کتاب « بَرزو نامه » روایت دیگری از شاهنامه است به زبان کُردی که به همت منصور یاقوتی ترجمه و راهی بازار نشر شده است .

یوزف‌ ولسکی‌ لهستانی‌ اکنون‌ دهه‌ نهم‌ عمر پربار خود را می‌گذراند. وی‌ قدیمی‌ترین‌ و بی‌گزاف‌ بزرگ‌ترین‌ کارشناس‌ تاریخ‌ اشکانی‌ در جهان‌ است‌. او از دهه‌ ١٩٣٠ تاکنون‌ بیش‌ از پنجاه‌ کتاب‌ و مقاله‌ در باره‌ اشکانیان‌ منتشر کرده‌ است‌ و بسیاری‌ از نظریه‌های‌ آغازین‌ او درباره‌ اشکانیان‌ با کشفیات‌ بعدی‌ باستان‌شناختی‌ تأیید شده‌ است‌. تاکنون‌ از این‌ اشکانی‌شناس‌ بزرگ‌ اثری‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ ترجمه‌ نشده‌ است‌ و

مهرانه دختری جوان است که در سفری ناخواسته از تهران به زادگاهش بازمی‌گردد، به روستایی که بخشی از کودکی‌اش را در آن گذرانده. او طی این سفر رودرروی گذشته‌اش قرار می‌گیرد و، با این‌که از آن گذشته گریزان است، چون اسیری در دست تقدیر در مسیر روایتی پیچ در پیچ ناچار به رویارویی با خویشتن خویش می‌شود. مهرانه، با حضور در آن روستا، انگار مقابل آینه‌ای می‌ایستد که گذشته و حال را با جزئیات نمایش می‌دهد و رازش را  آشکار می‌کند. فصل‌های کتاب با بازیگوشی در مرز خیال و واقعیت می‌غلتد و اسطوره و خرافه را به نمایش می‌گذارد. در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «انگار تمام راه را توی خواب و رؤیا دویده‌ام و پشت در رسیده‌ام. انگار از زمین و زمان جا مانده‌ام و تازه هوشیار شده‌ام. خانه عین سراب است. عین تکه‌ای میان بودن و نبودن. از دور همان خانه بچگی‌هاست، با دری ساب‌خورده و بزرگ که مثل زنی ترشرو دست به کمر برده و سرپا ایستاده. هرچه نزدیک‌تر می‌روم لته‌های موریانه‌خورده و پاشنه ساییده‌اش بیشتر توی ذوقم می‌زند ...»