از راز به خرد

معرفی کتاب شعر زمان ما 7 سیاوش کسرایی شعر زمان ما نام عام کتاب هایی بود که آقای محمد حقوقی، به همّت انتشارات نگاه، هر فصل یکی از مجلدات آن را منتشر می کرد. شاعران بزرگ معاصر ایران که در این کتاب ها، شاخصه ها و چگونگی شعر آنان و به تقریب همه ی جوانب کار آنان را دربرگرفته بود، نیما، اخوان، شاملو، سپهری و فروغ فرخ زاد، بودند. مرگ تأثّرآور و نابهنگام آقای حقوقی، باعث توقف این مجموعه ها شد. شاید شش ماه پیش از این اتفاق غم انگیز بود که ایشان تلفنی از من خواست تا این کار را پی بگیرم. از آن جا که دکتر ایرج صف شکن از گفت وگوی نگارنده ی این واژگان با جناب حقوقی آگاهی داشت، این مطلب را با مدیریت انتشارات نگاه در میان نهادم و ایشان با توافقات و تفاهمات و تعهداتی که در قبال مجموعه های یاد شده دارند، پذیرفتند تا برای آشنایی بیشتر شاعران جوان و دانشجویان، شاعران دیگری که در ادبیات معاصر ایران تأثیر بلامنازعی داشته اند، مورد نقد و تحلیل و بررسی قرار گیرند. بر همین مبنا شاعرانی چون سیمین بهبهانی، نصرت رحمانی، نادرنادرپور، منوچهر آتشی، سیاوش کسرایی، سیدعلی صالحی و… که در پیوند با شاعران گروه اول بوده اند، در وهله ی اول در نقد و تحلیلی خطی و زمانی مورد بررسی قرار می گیرند. به معنی دیگر به جز چگونگی سرایش شعرها و زبان شعری، درون مایه، جهان بینی و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آنان، ساختار شعری وفضاهای ویژه و توانمندی های شاعرانه و ضعف های آنان، زمینه های سیاسی اجتماعی و تبیین و تشریح اشعار و دیدگاه شاعران و منتقدان و محققان در پایان کتاب مورد توجه قرار می گیرد. طبعا در نقد و بررسی آثار شاعران فوق الذکر، انتظار خواننده ی بیشینه خواه خلّاق آن است که نگارنده این سطور از نگره و نرم خود و نه کپی برداری از محقق قبلی، شاعر را در برابر دیدگان مخاطبان قرار دهد. بر همین مبنا، در این نوشتار، بازنمون های تصویری و بوطیقای هنجارین و وزن عروضی و موسیقی درونی شعر و سبک فرودین و میانه و فخیم و سنجه ها و سمفونی های رنگین کمانی و عقلانیت درونی و بیرونی و کرشمه سازی های هنرمندانه شاعر و همچنین کهن شیوگی، میانه میانی و مدرن گونگی شاعر هم در کانون نگاه نگارنده قرار گرفته است :بنابر همین مقدمات است که این کتاب ها به دو بخش تقسیم شده اند. . .

همه، قوانین را زیر پا می گذارند. اما صدای ناسازگار درون سر ما چیست که ما را به خاطر آن مورد انتقاد و نکوهش قرار می دهد؟ در روانکاوی به این صدا سوپرایگو گفته می شود که فروید آن را درونی شدن کودکانه اقتدار والدین و مظهر پیچیده ادیپوس تصعید شده تصور می کرد. این کتاب “سوپرایگو”به بررسی اهمیت فراخود در انتقال استانداردهای اخلاقی و کدهای رفتاری از نسلی به نسل دیگر می پردازد – اما در عین حال بررسی می کند که از فراخود چگونه می تواند منجر به ناراحتی های روحی شود که بسیاری از مردم از آن رنج می برند. پریسیلا روث به نمونه هایی از روش های متعددی که ابرخود ما می تواند خود را در رویدادهای آشنا روزمره نشان دهد ، نگاه می کند و نشان می دهد که چگونه احساسات و رفتار ما تحت تأثیر آن قرار می گیرد حتی زمانی که از حضور آن آگاه نیستیم. او با استفاده از مطالب موردی از روانکاوی و روان درمانی ، نشان می دهد که چه نوع تجربیاتی ممکن است در پشت تأثیرات پنهان ، اما بسیار قدرتمند نهفته باشد. .