از غربت با عشق

«منم تیمور جهانگشا» در اصل به زبان ترکی نوشته شده است که به همت نشر تاو با برگردان ذبیح الله منصوری در خدمت خوانندگان فارسی زبان قرار گرفته است. مارسل بریون نگارنده این کتاب ما را با یکی از شاهان و جنگجویان ایران قدیم آشنا می کند. گویا این کتاب زندگی نامه اوست و قرار است ما رابا خصوصیات بیشتری از این موجود لنگان آشنا کند. در تاریخ تعداد بسیار اندکی از حاکمان دیده شده اند که حتی با ذکر نام خود می توانند ترس را به دشمنان خود القا کنند. این فرمانده که تنها حاکم امپراتوری گسترده ای بود که از ساحل دانوب تا دیوار بزرگ امتداد داشت ، با شجاعت و جسارت تأثیر خود را در همه ایالت ها در اندازه های مختلف نشان داد. هون بزرگ باسبوگو تیمور که می خواست از طرف ملت خود فرمانروای جهان باشد ، گام به گام طرح های خود را اجرا کرد. او علیه امپراتوری های روم غربی و هم شرقی جنگ کرد و به همه دنیا ترس و بی پروایی خود را نشان داد. او نام “Kirbaci خدا” را که تا پایان عمر به درستی به او داده شده بود ، حمل می کرد. انسانی که برای ترساندن مردم متولد شده است ، تا ازاو همه دنیا بترسند! “مارسل بریون (فرانسوی: [bʁi. ɔ̃] ؛ 21 نوامبر 1895 – 23 اکتبر 1984) مقاله نویس ، منتقد ادبی ، رمان نویس و مورخ فرانسوی بود. وی پس از گذراندن تحصیلات متوسطه در کالج شامپیتت سوئیس ، در دانشگاه ایکس آن پرووانس به تحصیل حقوق پرداخت. او که بین سالهای 1920 و 1924 به عنوان مشاور در بار مارسی فعالیت می کرد ، حرفه قانونی خود را رها کرد و به ادبیات روی آورد. برایون در کارنامه خود نزدیک به صد کتاب نوشت ، از بیوگرافی تاریخی گرفته تا بررسی هنرهای ایتالیا و آلمان ، و رمان های بعدی زندگی. . . .

دیدگاه نگارنده در این کتاب، تبیین انحطاط تاریخی ایران و زوال اندیشه بر پایه بازخوانی پروژه فکری دکتر جواد طباطبایی می باشد. انحطاط و زوالی که به‌زعم وی، اگر به جد و از دیدگاه مدرنیته به پرسش گرفته نشود، به حذف فیزیکی ایران و فرهنگ آن از ضیافت جهانی در آینده‌ای نه چندان دور راه خواهد برد. به باور نگارنده یک راه و فقط یک راه برای جبران فرصت‌های از دست رفته و باز گرداندن این وضعیت منحط به شرایط مطلوب وجود دارد: آگاهی از مولفه‌های تمدن حاضر انسانی و گسست خردمندانه از سنت اکنون ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که هم تجربه‌های غرب ستیزانه را پیش روی داریم و بازگشت به سنت و سخن از هویت بومی را تجربه کرده‌ایم. بر این اساس نخستین بررسی موردی خود را در معرفی و بازخوانی اندیشمندان مدرن ایرانی، به پروژه فکری طباطبایی اختصاص داده‌ام؛ پس از این، به کاوش از نقش و اهمیت محمدعلی فروغی (ذکاء‌الملک) خواهیم پرداخت و سپس به سخن از جایگاه فریدون آدمیت و تاثیری که تحقیقات تاریخی و ایده‌های فکریش در فرهنگ ایرانی بر جای گذاشته است، می‌پردازم .می‌توان این سه روشنفکر را هم بر سه مقطع تاریخی ایران زمین تطبیق کرد و هم اندیشه‌های آنان را لایه‌های سه گانه‌ای از مدرنیته ایرانی خواند.