استینک و راه‌پیمایی شبانه‌ی زامبی‌ها (7)

آتوسا صالحی در کتاب قصه‌های شاهنامه 8: رستم و سهراب سوگنامه‌ی رستم و سهراب را به تصویر می‌کشد. اثر حاضر بازنویسی و تلخیصی از کتاب شاهنامه، نوشته‌ی حکیم ابوالقاسم طوسی است و برای نوجوانان به رشته‌ی تحریر در آمده. لازم به ذکر است این کتاب ذیل مجموعه‌ای به همین نام (قصه‌های شاهنامه) به انتشار رسیده که افتخارات متعددی، از جمله دریافت لوح زرین و دیپلم افتخار جشنواره‌ی‌ مطبوعات‌ کانون‌ پرورش‌ فکری‌ کودکان‌ و نوجوانان‌ را از آن نویسنده‌اش کرده است.

درباره‌ی کتاب قصه‌های شاهنامه 8: رستم و سهراب

کمتر کسی است که داستان رستم و سهراب را نشنیده و یا با آن آشنایی نداشته باشد. آتوسا صالحی در کتاب قصه‌های شاهنامه 8: رستم و سهراب به بازنویسی و تلخیص این داستان از کتاب شاهنامه پرداخته است. او تمام تلاش خود را به کار گرفته تا ضمن حفظ فخامت نثر شاهنامه، کتاب را به زبان امروزی و روان بازگرداند تا نوجوانان بتوانند از آن بهره ببرند. داستان کتاب قصه‌های شاهنامه 8: رستم و سهراب از این قرار است؛ رستم به ناچار تهمینه، همسرش را ترک می‌گوید، اما پیش از رفتن، مهره‌ای را به او می‌سپارد، به این هدف که اگر فرزندشان دختر بود، با آن مهره موهایش را بیاراید و اگر پسر بود، آن را بر بازویش ببندد تا از این طریق رستم بتواند فرزندش را پیدا کند. اما ماجرا آن‌گونه که رستم در سر می‌پروراند، پیش نمی‌رود. تهمینه از رستم صاحب پسری می‌شود و نام او را سهراب می‌گذارد. حالا سهراب قد کشیده و می‌خواهد برای یافتن پدر خود، بار سفر ببندد و راهی شود. سهراب در تلاش است تا سخنان مادرش را به‌روشنی به یاد بسپارد. قرار بر این است که چون سهراب پدر را یافت، مهره‌ی یادگاری را نشانش بدهد و درود مادر تنهایش، تهمینه را به او برساند. سهراب اکنون قد کشیده است و پهلوانی‌ست درخور نام پدرش و تنها یک آرزو دارد و آن این که پدرش را بیابد و او را از روزهایی باخبر سازد که جملگی در آرزوی دیدار او سپری شدند. سهراب هم‌زمان مغموم و هیجان‌زده است، اما فکر یافتن دوباره‌ی پدر، ابرهای ناامیدی را یک‌به‌یک از دیدگانش می‌رباید. بااین‌حال، زمانی که دیدار پدر و پسر رخ می‌دهد، داستان آن‌چنان که گمان می‌رود، رقم نمی‌خورد... نیلوفر میرمحمدی تصویرگری کتاب رستم و سهراب را -همچون دیگر مجلدهای این مجموعه- برعهده داشته است. تصاویری که به واسطه‌ی او خلق شده‌اند، از جمله دلایلی‌ست که دو چندان به جذابیت کتاب می‌افزاید و آن را خواندنی‌تر می‌کند. علاوه بر این، خوب است بدانید در ابتدای کتاب و پیش از شروع داستان، یک شجره‌نامه‌ی تصویری قرار گرفته که راهنمایی مناسب برای علاقه‌مندان به شمار می‌آید. اگرچه کتاب قصه‌های شاهنامه 8: رستم و سهراب به نظم در آمده و نسخه‌ای بازنویسی‌شده می‌باشد، اما به تناسب داستان ابیاتی از شاهنامه به متن کتاب افزوده شده است.

کتاب اسفندیار رویین تن نوشتهٔ آتوسا صالحی در نشر افق منتشر شده است. این کتاب یکی از آثار مجموعهٔ قصه‌های شاهنامه است. جلد سوم‌ این‌ مجموعه‌ که‌ از زبان‌ «بهمن‌» پسر اسفندیار بازگو می‌شود داستانی‌ است‌ از هفت‌ خوان‌ و نبرد رستم‌ و اسفندیار. گشتاسب، پادشاه ایران پسرش ” اسفندیار ” را در برجی سنگی زندانی کرده است و قصد آزادی او را ندارد. روزی ” جاماسب ” وزیر به دیدار اسفندیار می رود و به او می گوید تورانیان به ایران حمله کرده‌اند و در جنگی سخت سپاهیان ایران را از پا در آورده اند و اینک گشتاسب به کمک او نیاز دارد و قول داده او را جانشین خود کند و تاج و تخت پادشاهی را به او بدهد. اسفندیار قبول نمی کند. وزیر به او می گوید این بار به خاطر ایران و مردان کشته شده و زنان اسیر شده و کودکان آواره این کار را انجام بده و به پادشاه کمک کن. او به راه می‌افتد و پسرانش ” بهمن ” و ” نوش آذر ” را به همراه سپاهی با خود می‌برد. آنها به صحنه ى نبرد می رسند و اسفندیار بعد از دیدار پدر به جنگ با تورانیان می رود و آنها را شکست  می دهد و ” گرگسار ” تازی را که قصد جان او را کرده بود به اسیری می گیرد. اما او هنوز هم و غمی جز نجات خواهرانش ندارد و قصد دارد با سپاهی عظیم به رویین دژ حمله کند و از ” ارجاسب “، پادشاه توران انتقام خون برادرش را بگیرد و خواهرانش را از اسارت آزاد کند. او باید در هفت روز از هفت خان بگذرد و در هر خان با دشمنی خطرناک رو به رو شود و او را نابود کند تا بتواند خواهرانش را آزاد کند… آتوسا صالحی در بیان این که چرا دست به بازنویسی شاهنامه زده است می‌گوید: « علاقه‌ای که به شاهنامه دارم یکی از انگیزه‌های اصلی این کار محسوب می شود و از طرفی به نظر من شاهنامه هویت ملی ماست، که هرچه بیشتر آن را بشناسیم بیشتر به خودمان نزدیک می شویم ومخاطبان آن می‌توانند الگو پذیری مناسب‌تری داشته باشند. از طرفی شاهنامه مجموعه ی کاملی است که همه چیز را در خود دارد و بزرگترین اثر ماندگاری است که تمام ارزش‌های انسانی مانند پهلوانی، تراژدی، عشق و.. همه را در کنار هم دارد. و یکی از آثار مهم و دراماتیک محسوب می شود که به عنوان میراث ماندگار باید به آن توجه شود که به عنوان دائرۀ المعارف فرهنگ‌ها محسوب می شود که نباید به سادگی از کنار آن گذشت و نیاز به توجه و نگاه عمیق دارد. البته باید اشاره کنم که نگاه من صرفا نگاه بازنویسی نبوده است. سعی کردم با نگاه امروزی به موضوعات نگاه کنم و حتی از نگاه شخصیت‌های فرعی به موضوع بپردازم. مثلا در داستان ضحاک آشپزهای او ارمایل و کرمایل داستان را روایت می کنند. در واقع سعی کرده‌ام از دید روانشناسانه روی شخصیت‌ها کار کنم و بتوانم آنها را از نگاه مطلق‌گرای سیاه و سفید خارج کنم و به یک نگاه خاکستری برسم. مثلا سعی کردم خودم را جای ضحاک بگذارم شاید اینطوری به ضحاک هم درآن شرایط حق بدهیم. همچنین مسئله زبان هم برایم مهم بود و سعی کردم از لغات عربی استفاده نکنم . از طرفی زبان شاهنامه زبان قدیمی بود که باید آن را امروزی می کردم البته با حفظ فضای حماسی و انتقال آن به مخاطب. بنابر این برای به دست آوردن این زبان زیاد کار کردم.»