اموال و حقوق مالی

در بخشی از کتاب مرگ و چند داستان دیگر می‌خوانیم:

برف می‌بارید. باد کم مانده بود دانه‌های برف را فرو کند توی چشم‌ها و پلک‌هاتان را به‌هم بچسباند. دکتر برای پیدا کردنِ کاراوان کلی دردسر کشید. سیرک آماده می‌شد جاده را از سر بگیرد. نمایش تازه تمام شده بود، اما آدم‌های سیرک و سوارکاران قزاقش به همین زودی شروع کرده بودند به شلیک سمتِ طناب‌های چادرِ بزرگ، با این‌که هنوز صدای تشویق و آخرین آکوردِ گروه ارکستر از داخل به گوش می‌رسید. یکی از آکروبات‌کارها که نقشِ بندبازِ سیرک را داشت، چتری انداخته بود روی شانه‌اش و راهش را از بین گودال‌های برفِ آب‌شده پیدا می‌کرد. دلقکی که پشت فرمان فولکس‌واگنش نشسته بود، ماسک دماغ و کلاه‌گیسش را برمی‌داشت. رام‌کننده‌ی حیوانات با لباسِ فُرم بزرگ و قرمزی که سینه‌اش پُر بود از مدال و نشان، چتری باز گرفته بود دستش و این‌طرف و آن‌طرف می‌دوید و فریاد می‌زد: «سزار! سزار!» مربی یکی از شیرهاش را توی تاریکی گم کرده بود و این ماجرا به دکتر حس عجیبی می‌داد. کاراوان کمی دورتر بود، زیر یک درخت؛ روی درش کارت ویزیتی زده بودند: «ایگناتس ماهلِر، هنرپیشه‌ی تئاتر.» دکتر از سه‌تا پله رفت بالا و در زد. صدای زمخت و گرفته‌ای داد کشید: «بیاین تو!» دکتر در را هُل داد. کاراوان خیلی خوب مبله شده بود: یک کاناپه‌ی تخت‌خواب‌شو داشت، یک مبل، یک میز با گلدانی از گل و دو ماهی قرمز توی تنگ، پرده‌هایی از پارچه‌ی مارکِ جوی که نقش‌هاش آدم را یادِ صحنه‌ی تئاترهای قدیمی می‌انداخت. چراغی روی پاتختی روشن بود و مردی روی کاناپه، بین کوسن‌ها دراز کشیده بود.

با آغاز قرن بیستم، هنر تئاتر با دگرگونی های عمده ای روبه رو شد، تجربه گرایی و نفی بسیاری از اصول مسلم این هنر، دستمایه بسیاری از نمایشگران مدرن قرار گرفت و شکل دیگری از تئاتر با عنوان پرفورمنس ظهور کرد. در این میان دو جنبش مهم، پایه گذار تفکر جدید تئاتر شدند و دنیای تئاتر را به دو عرصه قدیم و جدید هنرهای نمایشی تقسیم کردند. از یک سوآدولف آپیا و گوردن کریگ با طرح انگاره هایی بدیع در طراحی صحنه و نور، شکل دیگری از تئاتر را پیشنهاد کردند. شکلی که با توجه به هنر معماری، عناصر دیداری تئاتر را از حالتی گرافیکی و دو بعدی خارج ساخت و هویتی سه بعدی به آن بخشید. حالا دیگر زمینه برای تجربه گرایی هنرمندانی چون استانیسلاوسکی مهیا شده بود و تئاتر جلوه ای دیگر از حقیقت خود را به نمایش می گذاشت. از سوی دیگر چنین تحولی بنیادین در تئاتر راه را برای نمایشگرانی دیگر نظیر فوتوریست ها، کانستراکتیویست ها و حتی اکسپرسیونیست ها گشود و تئاتر چهره های دیگری از خود را به معرض نمایش و قضاوت مخاطبان گذاشت.