ایالات‌ متحده‌ و ایران‌(و تأثیر مصدق بر روابط‌ دوجانبه)‌

خواندن این کتاب گاه به اندازه خواندن اثری از پروست بردباری و صبر می‌خواهد . نثر نویسنده این کتاب اگر نگوییم به همان زیبایی پنهان در لایه‌های تودرتوی جملات پروست است ، گاه پیچیدگی قلم پروست را می‌یابد و به راستی چه دشوار است خواندن متن کسی که چون پروست درباره پروست می‌نویسد . « پوله » از آن دسته منتقدان ادبی است که به جای نوشتن متن خشک نقادانه‌ای درباره اثر مورد نظر ، متنی ادبی درباره آن می‌نویسد : ادبیات در باب ادبیات . از سوی دیگر « پوله » منتقدی است که به قلب آگاهی آفرینشگر نویسنده نقب می‌زند ، خود را با تجربه نویسنده در لحظه آفرینش اثر همراه می‌کند و با مخاطب از این تجربه سخن می‌گوید . پس این که در خوانش متن پوله از پروست شاهد جملاتی پیچیده هستیم ، بی‌گمان از یکی‌شدن تجربه او و پروست نشان دارد . کتاب حاضر در گستره روان‌شناسی مستقیم یا غیرمستقیم ، تحلیل زیبایی‌شناسانه ، فلسفه ، اخلاق یا مابعدالطبیعه قرار نمی‌گیرد . گویی نویسنده آن بر فراز قلمرو گسترده جهان مارسل پروست ، مختصات فضایی خاص گسترانده که امکان شناسایی دسته‌ای از نقاط را در دل این قلمرو فراهم می‌سازد .

بشر چیست؟ اثری ا‌ست خاص از نویسنده‌ی بزرگِ آمریکایی، مارک تواین، که برخی او را پدرِ ادبیاتِ آمریکا لقب داده‌اند. او هنگامی‌که ۶۳ سال داشت به نوشتنِ این کتاب مبادرت ورزید و نگارشِ آن را چندین سال (تا ۱۹۰۴) طول داد و سرآخر در ۱۹۰۶ آن را با تیراژ کم و بدون نام خود یا با نام مستعار منتشر نمود. مارک تواین در این کتاب، که آن را انجیل ِ خود، و شاخص‌ترین ِ آثارش می‌دانست از ماهیت و چیستیِ بشر یا انسان سخن می‌گوید و ایده‌ها و نظریاتِ خود را در بابِ زوایا و وجوهِ مختلف ِ ذات و سرشت آدمی بیان می‌کند. سبک ِ نوشتارِ این کتاب به صورت دیالوگی میانِ پیرمردی خردمند و یک جوان است. این گفتگو البته رگه‌ها و مایه‌های فلسفی دارد و تواین در قالبِ شخصیتِ پیرِ خردمند، نظریاتش را مطرح می‌کند. وی بر این باور است که انسان موجودی ا‌ست ماشین‌گونه که تحت تأثیر وراثت و محیط ساخته و پروارنده می‌شود و از این رو، کنش‌ها و اندیشه‌های آدمی شایستگی خاصی برای او به ارمغان نمی‌آورند. او در عین‌حال به نحو‌ی برساختِ شخصیت و منشِ انسان اشاره می‌کند، که به زعمِ او یا مادرزادی‌اند و یا برآمده از محیط ِ پیرامون، نحوه‌ی آموزش و پرورش و هرآنچه که با آنها هم‌نشینی و هم‌آموزی دارد. البته تواین انسان را موجودی تعلیم‌پذیر می‌داند که می‌توان با تعلیم و تربیت، او را به جهتِ مثبت یا منفی (خیر و شر) هدایت نمود اما در عین‌حال همچون روح غالبِ آن دوره از تحولاتِ سریعِ فنی و علمی، اراده‌ی آزاد و اختیار را در قاموس بشر نمی‌بیند، و تنها می‌تواند در مارپیچ‌های زندگیش به انتخاب‌هایی آزادانه مبادرت ورزد، همچون اسکی‌بازی که از چکاد ِ کوه به دره حرکت می‌کند و در عین‌حال که محیط و وضعیت و جوِ حاکمِ ناشی از میلیون‌ها قاعده، او را در طیِ مسیرِ اسکی، «ناگزیر» پیش می‌برند، اما هم‌اوست که به هرحال اسکی «می‌کند»، و انتخاب کرده که چنین کنشی را در چنین وضعیتی انجام دهد. مارک تواین از احساس غالبِ وجود آدمی سخن می‌گوید و آن را نیرومندترین احساسِ بشر می‌انگارد، چیزی که به هرحال در هر وضعیتی، بر او مسلط است و به ارضای خواسته‌ها و امیالش سوق می‌دهد. در گفتگویِ جاری و سیالِ پیرِ خردمند و مردِ جوان، که سبک و سیاقِ فلسفی و توجیهی دارد، پیرمرد بر ماشینی‌بودن و بی‌ارادگیِ بشر به معنای عام پا می‌فشرد و او را فقط واجدِ گزینش‌های آزادانه در بافتی از موجبیت‌ها می‌انگارد، اما جوان راضی نیست و از پیرِ خردمند مدام توجیه و دلیل می‌طلبد. مارک تواین، نویسنده‌ی نام‌دارِ آمریکایی، در سیِ نوامبرِ ۱۸۳۵ در فلوریدا و در خانواده‌ای پرجمعیت به دنیا آمد و در ۱۹۱۰ از دنیا رفت. او را با بزرگانی چون دانته و میلتون قیاس کرده‌اند.

معرفی کتاب دموکراسی قدم اول با همه سخن هایی که این روزها دربارة دموکراسی می شود، جالب است که چه زمان اندکی صرف خود مفهوم دموکراسی، تاریخ و توجیه آن به عنوان نهادی سیاسی می شود. کتاب «قدم اول دموکراسی» به تحولات غنی دموکراسی در شکل های مختلفش می پردازد و برخی از چالش های پیش روی دموکراسی های امروز را بررسی مـیکند. کتاب «قدم اول دموکراسی» با ظهور دموکراسی در قرن پنجم پیش از میلاد در آتن آغاز و با کاوش آنچه می تواند در آینده اتفاق بیافتد (مثلا مفهوم «دموکراسی الکترونیکی» و اینترنتی و موضوع های نو به پایان می رسد. این کتاب منبعی مهم جهت درک پایه هایی است که کشورهای دموکراتیک بر آن بنا شده است. خوانندگان این کتاب با اندیشه های حامیان و معماران دموکراسی و نیز منتقدان آن، از افلاطون تا نظریه پردازان معاصر انتخاب اجتماعی آشنا می شوند.