ایرانیان

معرفی کتاب زمین و انقلاب در ایران 1340 - 1360 اصلاحات ارضی ایران که توسط دولت شاه بین سالهای 1962 و 1971 انجام شد، یکی از بلندپروازانه ترین اقدامات در تاریخ مدرن خاورمیانه بود. با این حال، کمتر از موفقیت آماری آشکارش، دستاوردهای واقعی برنامه، از نظر منافع مثبت برای دهقانان، ناچیز بود. بعدها، نارضایتی گسترده هزاران روستای ایرانی منجر به سقوط شاه شد. تحلیل اریک هوگلند در اولین مطالعه ی عمده در مورد تأثیرات این برنامه ی کاملا تبلیغاتی نشان می دهد که انگیزه های اصلی در پس اصلاحات ارضی سیاسی بوده است. دولت مرکزی در تلاش برای جانشینی اقتدار تقریبا مطلق طبقه مالک بر روستاها، امیدوار بود که اختیارات خود را در سراسر روستاهای ایران گسترش دهد. در حالی که حکومت پهلوی به این هدف دست یافت، ناکامی آن در اجرای اصلاحات ساختاری موثر، یک مسئولیت بلندمدت بود. هوگلند که در سراسر دهه 1970 در روستاهای ایران تحقیقات میدانی انجام داد و شاهد وقوع انقلاب از یک روستای کوچک بود، شرح دقیقی از توسعه ی اصلاحات ارضی و تأثیرات آن بر گروه های اصلی درگیر ارائه می دهد: مالکان، دهقانان، مقامات محلی، بازرگانان، و دلالان. او نشان می دهد که چگونه ادامه ی فقر در روستاها باعث مهاجرت هزاران دهقان به شهرها شد و در نتیجه کمبود شدید کارگران کشاورزی و عرضه بیش از حد نیروی کار غیر ماهر شهری به وجود آمد. هنگامی که حکومت شاه در سال 1978 با مخالفان توده‌ای در شهرها مواجه شد، نه تنها جمعیت روستایی سرخورده از رژیم حمایت نکردند، بلکه هزاران روستایی در تظاهراتی شرکت کردند که فروپاشی سلطنت را تسریع کرد.

کتاب « پان ترکیسم و ایران» نوشته کاوه بیات توسط انتشارات شیرازه منتشر شده است.این کتاب در واقع نخستین مواضع و اظهار نظرهای شفاهی و کتبی نظریه‌پردازان و فعالان پان‌ترکیست را علیه ایران که در نشریات و منابع سال‌های نخستین پس از کودتای ۱۲۹۹ درج شده بود، در بر می‌گیرد. واکنش مطبوعات و فعالان فکری و سیاسی‌ و فرهنگی ایران به این‌گونه مواضع ضدّ ایرانی و الحاق‌گرایانه، مطالب اصلی کتاب‌ پان‌ترکیسم و ایران را تشکیل داده است. یکی از پیامدهای مهم انتشار این کتاب در این است که سند محکم و دست اولی به‌ دست می‌دهد که نشان‌دهنده استدلال برخی مبنی بر توهّم پان‌ترکیسم و ادعاهای آن‌ علیه ایران است. گفته‌ها و نوشته‌های نظریه‌پردازان و فعالان جریان پان‌ترکی علیه‌ ایران در نشریات گوناگون ترکیه در آن سال‌ها این مسئله را روشن می‌کند که این‌ تهاجم گفتاری و نوشتاری ضدّ ایرانی روشن‌فکران و فعالان جریان پان‌ترکی علیه ایران و میراث‌ تاریخی و فرهنگی آن به‌ویژه زبان فارسی بوده ‌است.

معرفی کتاب سرگذشت یک افسر ایرانی خاطرات سرهنگ سید احمد جان پولاد با اشتمال بر مجموعه ای از رخدادهای نظامی و سیاسی ایران در فاصله سال های 1300 تا 1325 شمسی یادآور تحولات و حوادثی است که بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران را رقم زده اند. در این خاطرات علاوه بر سرگذشت نویسنده در سال های جوانی و دورۀ خدمت او در ارتش ترکیه، چگونگی بازگشت وی به ایران و استخدام در ارتش ایران نیز مورد بحث قرار گرفته است. دوره ای که مراحل اولیه آن، بیشتر به مجموعه ای از عملیات نظامی در نقاطی چون ترکمن صحرا، لرستان و فارس گذشت و مرحلۀ دوم آن از اوایل دهۀ 1310 شمسی تا زمان بازنشستگی در اواخر دهۀ بعد، در آذربایجان.

کتاب « خاطرات سیاسی محمد علی شوشتری» نوشته « غلامحسین میرزاصالح» توسط انتشارات کویر منتشر شده است. سید محمدعلی شوشتری معروف به سید بسم‌الله نماینده استرآباد (گرگان) در دوره‌های پنجم، شانزدهم و هجدهم مجلس شورای ملی بود. شوشتری از شاهدان عینی واقعه مسجد گوهرشاد مشهد در سال ۱۳۱۴ است که مشاهداتش در قالب کتاب خاطرات سیاسی سید محمدعلی شوشتری خفیه‌نویس رضاشاه پهلوی منتشر شده است. او تنها نماینده مجلس شورای ملی بود که با نخست‌وزیر شدن دکتر مصدق مخالفت کرد. پدرش سید حسن جزایری شوشتری داماد سید حسن استرآبادی، پسر حاج نصرالله مجاهد استرابادی بود. آیت‌الله میلانی که بعدها به مرجعیت رسید، خواهرزاده او بود.خودش نیز همچون پدر و اجدادش تحصیلات دینی کرد و به سلک روحانیت درآمد و روحانی صاحب نفوذی شد که پس از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ خورشیدی به‌تدریج به رضا خان سردار سپه نزدیک شد و در دوره پنجم مجلس شورای ملی به نمایندگی استرآباد رسید.