ایرانیان

معرفی کتاب زمین و انقلاب در ایران 1340 - 1360 اصلاحات ارضی ایران که توسط دولت شاه بین سالهای 1962 و 1971 انجام شد، یکی از بلندپروازانه ترین اقدامات در تاریخ مدرن خاورمیانه بود. با این حال، کمتر از موفقیت آماری آشکارش، دستاوردهای واقعی برنامه، از نظر منافع مثبت برای دهقانان، ناچیز بود. بعدها، نارضایتی گسترده هزاران روستای ایرانی منجر به سقوط شاه شد. تحلیل اریک هوگلند در اولین مطالعه ی عمده در مورد تأثیرات این برنامه ی کاملا تبلیغاتی نشان می دهد که انگیزه های اصلی در پس اصلاحات ارضی سیاسی بوده است. دولت مرکزی در تلاش برای جانشینی اقتدار تقریبا مطلق طبقه مالک بر روستاها، امیدوار بود که اختیارات خود را در سراسر روستاهای ایران گسترش دهد. در حالی که حکومت پهلوی به این هدف دست یافت، ناکامی آن در اجرای اصلاحات ساختاری موثر، یک مسئولیت بلندمدت بود. هوگلند که در سراسر دهه 1970 در روستاهای ایران تحقیقات میدانی انجام داد و شاهد وقوع انقلاب از یک روستای کوچک بود، شرح دقیقی از توسعه ی اصلاحات ارضی و تأثیرات آن بر گروه های اصلی درگیر ارائه می دهد: مالکان، دهقانان، مقامات محلی، بازرگانان، و دلالان. او نشان می دهد که چگونه ادامه ی فقر در روستاها باعث مهاجرت هزاران دهقان به شهرها شد و در نتیجه کمبود شدید کارگران کشاورزی و عرضه بیش از حد نیروی کار غیر ماهر شهری به وجود آمد. هنگامی که حکومت شاه در سال 1978 با مخالفان توده‌ای در شهرها مواجه شد، نه تنها جمعیت روستایی سرخورده از رژیم حمایت نکردند، بلکه هزاران روستایی در تظاهراتی شرکت کردند که فروپاشی سلطنت را تسریع کرد.

در اواخر دهه 1970 و اواسط 1980، جنبش سیاسی فعالی در خیابانهای شهرهای بزرگ ایران به راه افتاد. مردم تهی دست که از اقشار مستضعف و طبقه پایین جامعه محسوب میشدند آغاز به ساخت جوامعی برای نوع قشر خود، در زمینهای بایر و بلا استفاده کردند. در این ساخت وسازها تمامی زیرساختهای لازم از جمله جاده ها، برق، آب لوله کشی، جمع آوری زباله و پناهگاهها، همگی توسط فعالین این جنبش پیش بینی و تدارک دیده شده بود. پس از آنکه دولت ایران متوجه این ساخت و ساز های غیرقانونی گشت، به تخلیه کردن آن مناطق اهتمام ورزید اما مردم پس از تحمل دشواری های بسیار در برابر دولت مقاومت کردند؛ مقاومتی که به موفقیت منتهی شد، موفقیتی که گرچه در گرو پرداخت هزینه های جانی و مالی گزاف همراه بود اما خودساخته و خودجوش اتفاق افتاد. کتاب"سیاست های خیابانی"، گردآوری داستان و تحلیل استراتژی های سیاسی و اقتصادی ست که این جنبش در راه موفقیت خود بکار گرفت. نویسنده در این کتاب با تمرکز بر روی دوره ماقبل انقلاب و نیز دهه اول جمهوری اسلامی ایران، استراتژی مردم عادی(ایرانیان)، به خصوص در تهران، را مورد بحث و تحلیل قرار میدهد. او طی تحلیل ها و استناد های خود نشان میدهد که این فرایند، حداقل برای این قشر، هیچ کدام ازخواسته ها و تغییراتی را که آنها انتظار داشتند، رقم نزده است و نیازهایشان را براورده نکرده است.

معرفی کتاب سرگذشت یک افسر ایرانی خاطرات سرهنگ سید احمد جان پولاد با اشتمال بر مجموعه ای از رخدادهای نظامی و سیاسی ایران در فاصله سال های 1300 تا 1325 شمسی یادآور تحولات و حوادثی است که بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران را رقم زده اند. در این خاطرات علاوه بر سرگذشت نویسنده در سال های جوانی و دورۀ خدمت او در ارتش ترکیه، چگونگی بازگشت وی به ایران و استخدام در ارتش ایران نیز مورد بحث قرار گرفته است. دوره ای که مراحل اولیه آن، بیشتر به مجموعه ای از عملیات نظامی در نقاطی چون ترکمن صحرا، لرستان و فارس گذشت و مرحلۀ دوم آن از اوایل دهۀ 1310 شمسی تا زمان بازنشستگی در اواخر دهۀ بعد، در آذربایجان.