بازدم

کتابی دیگر از مجموعه تاریخ جهان به جنگ سرد اختصاص دارد. واژه جنگ سرد (cold war) در واقع یادآور نزاع ایدئولوژیک و تهدیدهایی بود که بین دو ابرقدرت آمریکا و شوروی سابق جریان داشت و هیچ گاه عملی نشد اما همواره سایه جنگ تسلیحاتی را در جهان می‌شد احساس کرد. از پایان جنگ جهانی دوم در سال ١٩٤٥ تا فروپاشی اتحاد شوروی در اوایل دهه ١٩٩٠، تنش‌های بین‌المللی جهان را در کشمکش ایدئولوژیک معروف به جنگ سرد فرو برد. جنگ سرد بازتاب اختلاف‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی بین دو ابر قدرت‌ جهان، یعنی اتحاد شوروی و ایالات متحده بود. نبرد قدرت آنها طی بیش از چهل و پنج سال به سیر رویدادهای جهان شکل داد. این نبرد قدرت بر کشورها در هر گوشه جهان تأثیرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بزرگی داشت. هر چند جنگ سرد هیچ گاه شکل درگیری مسلحانه مستمر بین آمریکا و شوروی پیدا نکرد، هر دو از درگیری‌های منطقه‌ای در کره، ویتنام و افغانستان پشتیبانی و گاه با موفقیت در آن‌ها وارد شدند. ایالات متحده و اتحاد شوروی در این کشورها و نیز دیگر کشورها برای پراکنش دیدگاههای سیاسی خود و گسترش حوزه نفوذشان به رقابت پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند که تمام این سیاره را با خطر انهدام هسته‌ای مواجه کرد. با فروپاشی اتحاد شوروی و سقوط کمونیسم در اروپا، جنگ سرد پایان یافت. اما تأثیر آن تا به امروز نیز احساس می‌شود.

دانشنامه / دایره‎المعارف یکی از گونه‎ها و از اصلی‌‎ترین گونه‎های منابع مرجع است. دانشنامه‎های کشورهای مختلف نشانۀ گویایی از بسیاری توانایی‎ها و ویژگی‎های آن‎هاست، نشانه‎هایی از توان علمی، پژوهشی، نگارشی، هنری، تولید اثر، و نیز بی‎طرفی، انصاف، گرایش به حقیقت‎جویی و حقیقت‌گویی، انتقال دانش و اطلاع به جامعه، ارتقای سطح آگاهی‎ها، و در اختیار قرار دادن منبعی موثق و درخور اعتماد و اطمینان به جامعه. روند دانشنامه‎نگاری در ایران پس از انقلاب وسعت گرفت و آهنگ رشد آن حدود دو دهه ادامه داشت. شمار بسیاری از پژوهش‌گران به فنون و ظرایف نگارش مقاله‎های دانشنامه‎ای دست یافتند و عده‎ای از آن‎ها توانستند با دانشنامه‎های بین‌المللی همکاری کنند و مقاله‎هایی همتراز مقاله‎های دانشنامه‎نگاران حرفه‎ای بنویسند. کسب کردن این توانایی دستاوردی برای فرهنگ کشور است، دستاوردی که قابلیت تبدیل به همکاری با گونه‌های دیگر منابع مرجع را دارد. در این کتاب، و بر پایۀ تجربه‎های مستقیم، متمادی و اطلاعات دست اول نویسندۀ آن، با اهمیت و کاربرد دانشنامه، پیشینه و تغییر و تحولات این اثر مرجع در ایران، و نیز با مسائل، مشکلات، مانع‎ها و چالش‎‎های پیش روی دانشنامه‏نگاری آشنا می‎شوید. انتشارات ققنوس امیدوار است این کتاب بتواند جایگاه شایستۀ خود را در میان دانشنامه‎نگاران، مسئولان، مدیران، سیاست‎گذاران و برنامه‎ریزان دانشنامه‎ها و منابع مرجع، و همچنین در میان ناشران، ویراستاران، مقاله ‎نویسان، دانشجویان و خوانندگان علاقه‎مند به این مباحث بیابد.

واترگیت داستان قهرمانان خطاکار و تبهکاران جذاب است. آن‌ها براساس شرایط و برحسب تصادف گرد هم آمدند تا یکی از مهم‌ترین حوادث تاریخ آمریکا را رقم بزنند، حوادثی که باعش شد رئیس جمهور آمریکا از مقامش استعفا دهد، امری که تا این زمان سابقه نداشت. بازیگران پیدا و پنهان متعددی در این نمایش نقش داشتند. منتقدان از سرعت روند تغییرات خرسند نبودند. بین ورود غیرقانونی به واترگیت و زمانی که نیکسون ناچار شد استعفا کند دو سال فاصله افتاد و چهار ماه دیگر هم طول کشید تا همدستان اصلی او محکوم شوند. سپس وقتی جرالد فورد بعد از استعفای نیکسون به ریاست‌جمهوری رسید، قبل از این‌که فرصتی دست دهد تا پای نیکسون به دادگاه کشانده شود ، به اسم حفظ مصالح کشور، او را مشمول عفو کرد. منتقدان خواستار محاکمۀ نیکسون به جرم نقض قانون اساسی بودند. در این نمایش ملی از عدالت، ترس و سوءاستفاده از قدرت، بیست و پنج نفر به زندان افتادند. در این کتاب دیدگاه‌ها و واقعیت‌هایی در مورد این دوران استثنائی ارائه شده است.