بازی معمایی پرونده آقای شب

از نخستین چاپ اول حق و مصلحت شانزده سال می‌گذرد، حال آن‌که مضامین اصلی این کتاب همچنان موضوعات رایج و مهم نظری در حیات فردی و جمعی آدمیان، به‌ویژه ما ایرانیان، هستند. جامعه‌ی معاصر ایرانی از لحاظ دارابودن نهادهای مدنی، نظام‌های عقلانی تمشیت امور اجتماعی، صنعت، تجارت، بانکداری، آموزش و حتی زیرساخت‌های علوم جدید، هنوز به سطح جوامع نسبتاً پیشرفته‌ی عالم نرسیده، اما گفتمان حقوقی، سیاسی و اجتماعی رایج در آن پر از مفاهیم مطرح در آن جوامع است. حقوق فردی و مصالح جمعی از این نوع مفاهیم‌اند. روشنی، عمق و پیچیدگی نظری می‌تواند بنیادی باشد برای کاستن اقدامات عملی متضادی که زیر نام حق‌های فردی و منافع جمعی انجام و پی‌گیری می‌شوند. مطالبی که در این کتاب آمده‌اند پرسش‌هایی نظری پیرامون «حق» و «مصلحت» و نیز «ارزش»، به‌منزله‌ی اساسِ دو قلمرو یادشده، را مطرح و بررسی می‌کنند. امیدوارم و به آینده‌ای چشم دوخته‌ام که نسل نظریه‌پرداز حقوقی، در قلمرو عام «نظریه‌ی ارزش» و به موازاتِ پردازش نظری «امر سیاسی»، به شکل‌دهی به فهم و نظریه‌ی مستقل حقوقی نائل می‌آید. محمد راسخ استاد حقوق و فلسفه در دانشگاه شهید بهشتی است.