بايگاني و تن (2 جستار در جامعه‌شناسي تاريخي عكاسي)

در باره کتاب کناره اثرنصرالله كسرائيان:، عكاس زاده‌ي لرستان، پدر عکاسي قوم‌شناسي و مردم‌نگاري ايران لقب گرفته است. او مجموعه‌هاي باارزشي از فرهنگ‌ها، قوميت‌ها و مكان‌هاي ايران عكاسي و منتشر كرده است، از جمله قشقايي‌ها، تخت‌جمشيد، ابيانه، بازارهاي ايران، دماوند، ماسوله، شمال، بركناره، معماري ايران، اصفهان، كردهاي ايران، كويرهاي ايران و سرزمين ما ايران. بركناره هم عكس‌هايي است دقيق‌شده در جزئيات زنگ‌خورده‌ي كناره‌هايِ‌ مدام درون و بيرون از آب و هم چيزي است بيرون از عكاس و عمل عكاسي‌اش. كسرائيان بعد از وقفه‌اي كه در كار، و از نظر او در حياتش پيش مي‌آيد، كه "گويا فعاليت به‌عنوان نشانه‌اي از زنده‌بودن شناخته شده است"، مي‌گويد: "اواخر پاييز سال گذشته [پاييز 83] يك‌باره احساس كردم سكوت و انزوا دارد خسته‌ام مي‌كند. و انگار دل‌ام مي‌خواهد كاري بكنم، چيزي بگويم؛ اما چه كاري؟ چه چيزي؟ "پس از كلنجار رفتن‌هاي بسيار ياد دوربينم افتادم، ياد سفرهايم، ياد آدم‌ها، جروبحث‌ها، متقاعد كردن‌ها، چيزهايي كه حالا ديگر توان و حوصله‌اش را ندارم. ديگر چه؟ خيلي چيزها و سرانجام، چاله‌چوله‌هاي كنار جاده‌ها، چهارتا نخ علف، يك بوته خار، تكه‌اي يخ، كمي برف، چهار تكه لوله‌ي زنگ‌زده..." (از مقدمه‌ي كتاب)

در کتاب زمان و زادگاه زرتشت (پژوهشي درباره مزدايي‌گري):  نویسنده با استفاده از مطالعات پیشین خود و با بهره‌گیری از پژوهش‌های سایر دانشمندان و پیش کشیدن یک سلسله مباحث سازنده کوشیده‌ است به مسئله زمان دقیق زرتشت و مکان نشو و نمای او و آئینش بپردازد. بخش بزرگی از این کوشش در راه انجام گرفتن بحث‌های تاریخی و به ویژه جغرافیای اوستا به کار رفته است و همزمان به جایگاه مهم شخصیت زرتشت و کارهای او در رابطه با هدف اصلی پژوهش نیز پرداخته شده است. به نظر نگارنده انجام پژوهش‌هایی اصیل و نو در این مورد مستلزم سلسله تحقیقات ژرف‌تری به ویژه در مورد نکته های اصلی و مرکزی و مباحثی درباره طبیعت عرفانی – ذوقي تجربیات مذهبی است که بخش زنده و بسیار مهمی در گاثاها به شمار می‌رود. نویسنده بر این باور است که زمان آن رسیده است که نکته‌های پیشنهادی درباره سرزمین و زمان پیامبر را خلاصه کنیم تا آنکه نظرات نگارنده درباره دشواری‌های اساسی موجود در رابطه با چشم اندازهای تاریخی چگونگی پژوهش در مسائل مذهبی جهان پیش از اسلام ایران برای خوانندگان توجیه شود.