تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران

هنگامي که «ماکسيم گورکي»، از اردوگاه‌هاي سيبري ديدن کرد، تا آخرين ساعات همه‌چيز همان‌طور گذشته بود که قدرت مي‌خواست. در همان لحظه‌هاي آخر بود که زنداني‌اي حقيقت را پيش روي نويسنده‌ي بزرگ روس گذاشت و به قول الکساندر سولژنستين، درست در زماني که گورکي سوار بر قايق، آنجا را ترک مي‌کرد، آن زنداني تيرباران شد و توامان همه‌ي آن آرمان‌هاي انساني جا گرفته در ذهن شبه‌ پيامبر شوروي، درحال فروريختن بود. هرچند او نمي‌دانست که اين فروريختن هم، به قيمت جان آن زنداني تمام شده است! گورکي پيرسال‌تر از آن بود که بتواند براي روايت آن‌چه دانسته بود کاري کند و ازهمين‌رو ظهور سولژنستين و روايت‌هايش از گولاگ، الزامي بود و مبدل به سهمگين‌ترين روايت‌هاي تاريخ بشري از سرحدات رنج زير يوغ استبداد شد. با اينکه در آغازين سال‌هاي پسااستاليني، نيکيتا خروشچف، سومين رهبر اتحاد جماهير شوروي، از در دوستي با سولژنستين درآمد و اجازه‌ي انتشار کتاب «يک روز از زندگي ايوان دنيسويچ» را صادر کرد، اما هيچ‌کس انتظارش را نداشت ماجراي گولاگ و گولاگي‌ها، از آن‌چه بر ايوان دنيسويچ رفته، فراتر باشد. شوک عظيم دوازده سال پس‌از چاپ «يک روز از زندگي...» اتفاق افتاد: نسخه‌هاي زيرزميني و بدون سانسور «مجمع‌الجزاير گولاگ»، حاصل ده سال تحقيق و تفحص الکساندر سولژنستين از اردوگاه‌هاي کار اجباري شوروي و گفت‌وگو با بازماندگان، در زمستان 1974، ميان مردم دست به دست شد. درحالي‌که جاسوسان کا. گ. ب، در همه‌جا به‌دنبال سولژنستين‌خوان‌ها بودند، وقايع‌نگاري هول‌انگيز و هوش‌رباي برنده‌ي نوبل ادبيات 1970، منظر مردم شوروي و همه‌ي جهانيان را نسبت به اعماق وحشت زيستن در جهان استاليني، براي هميشه تغيير داد. مجمع‌الجزاير گولاگ به مثابه‌ي تجربه‌اي در تحقيق و تفحص ادبي، فقط از عهده‌ي نويسنده‌اي متعهد، چپ‌گرا و معتقد به آرمان‌هاي بزرگ اخلاقي و انساني هم‌چون سولژنستين برمي‌آمد که وجدان بيدارش، به او اجازه‌ي سکوت برابر رنج و محنت مردمش را نمي‌داد. خواندن کتاب بزرگ سولژنستين، در زمانه‌ي اکنون، بايد همراه با يادآوري جمله‌هاي خود او در پيامش هنگام دريافت نوبل ادبيات باشد، تا گولاگ‌هاي دور و نزديک خودمان را در همين هزاره‌ي سوم، فراموش نکنيم: «بياييد هيچ‌يک از مدعوين اين خوان ضيافت از خاطر نبرند که همين الساعه زنداني‌هاي سياسي در دفاع از حقوقي که محدود و پايمال شده‌اند، در اعتصاب غذا به سر مي‌برند.»

کتاب تحلیل های روانشناختی در هنر و ادبیات نوشته ساموئل بکت ترجمه محمد صنعتی توسط انتشارات مرکز با موضوع هنر، ادبیات، آموزش و نقد و نظریه به چاپ رسیده است. در مقاله های این مجموعه، برخی از آثار هنری و ادبی در زمینه های داستان و شعر و فیلم و نقاشی از دید روانشناختی بررسی شده اند: در زمینه ی داستان، آثار هدایت و چوبک و بهرام صادقی؛ در شعر آثار اخوان ثالث؛ در فیلم آثار سهراب شهید ثالث، کیارستمی، ورنر هرتزوگ؛ و در نقاشی آثار اسپهبدی و معتبر. تحلیل ها بر سه گونه اند، در یکی به تحلیل متن اکتفا می شود، در دیگری به تحلیل شخصیت های اثر پرداخته می شود، و سومین گونه شخصیت و ذهن خود هنرمند را تحلیل می کند. کتاب مقدمه ای مفصل درباره ی کاربرد روانکاوی و ساخت شکنی در تحلیل و تفسیر ادبیات و هنر دارد. در پایان کتاب ترجمه ای از آخرین اثر بکت، که یکی از شاهکارهای نثر معاصر انگلیسی شمرده شده، افزوده شده است. معرفی مباحث کتاب تحلیل های روانشناختی در هنر آشناسازی با روانکاوی و ساخت شکنی آرزوی کام نا یافته- تحلیل روانشناختی سه قطره خون برزخ رابطه- بررسی روانشناختی آثار چوبک با مرگ به ستیز مرگ- بررسی روانشناختی ملکوت بهرام صادقی امید در نبرد با زمان در غربت جدائی و تنهایی- تحلیلی بر چهار فیلم سهراب شهید ثالث درد مرگ و مزه زندگی-  در طعم گیلاس عباس کیارستمی نگاهی به دو فیلم - فیتز کرالدو و معمای گاسپار هاوزر مرگ اشکار مرگ پنهان- نقاشی های منوچهر معتبر نیزه خشم پدر- تحلیلی از انسانها و حیوانهای علیرضا اسپهبد سوگواره انتظار و ترجمه جنب و جوش های ایسنا