تاریخ فشرده اتحاد شوروی

آغاز جنگ جهانی اول و پیامدهای آن شاید مهم‌ترین رویداد سیاسی در تاریخ جهان در قرن بیستم باشد. سقوط امپراتوری‌های اتریش- مجارستان، عثمانی و روسیه و از پی آن ظهور جمهوری اتریش، پادشاهی مجارستان، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و جمهوری کمالیستی در ترکیه از جمله مهم‌ترین پیامدهای این جنگ بود. شروع جنگ جهانی اول بر فشار خارجی در ایران افزود و سبب شد که اختلافات دیرینه در عرصۀ سیاست ایران گسترش یابد. حکومت مرکزی چنان دچار اختلاف و چنددستگی بود که دولت‌های مختلفی که بر سر کار می‌آمدند هیچ‌گاه بیش از چند ماه دوام نمی‌آوردند. و از آن گذشته، خود حکومت مرکزی تنها منبع قدرت در کشور نبود. از پی تأیید رسمی قانون اساسی ایران از سوی شاه قاجار در سال ١٢٨٥، رقابت روس و انگلیس در ایران، دست کم به طور موقت، کاهش یافت و قراردادی بین این دو قدرت بزرگ بسته شد. بر اساس قرارداد ١٩٠٧ (١٢٨٦) ایران به سه منطقه زیر نفوذ روسیه، بریتانیا و بی‌طرف تقسیم شد. کتاب «ایران و جنگ جهانی اول» مجموعه‌ای از نوشته‌های تورج اتابکی دارای کرسی تاریخ اجتماعی خاورمیانه و آسیای مرکزی در دانشگاه لیدن، اولیور باست مدرس تاریخ ایران و خاورمیانۀ معاصر در دانشگاه منچستر، مارتین فان بروئینسن، مردم‌شناس، استفانی کرونین پژوهشگر تاریخ، پژمان دیلمی پژوهشگر دانشنامه ایرانیکا، خانم منصوره اتحادیه، مؤسس نشر تاریخ ایران و محمدعلی همایون کاتوزیان، تاریخدان و پژوهشگر است که مهدی حقیقت‌خواه آن را ترجمه کرده است.