تام گیتس 3/ همه‌چی باحال است (یک جورهایی)

معرفی کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی

ادبیات ایرانی سرشار از روایت‌های پرحادثه و پرفرازونشیب است. کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی به قلم پرویز براتی از نمایی نزدیک به بررسی داستان‌های شگفت‌انگیز و خیال‌انگیز روایت‌های ایرانی می‌پردازد تا تصویر این موجودات را از دل ادبیات منثور ایرانی بازسازی کند.

درباره‌ی کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی

همیشه نفوذ عناصر ماورایی و عجیب‌وغریب به دنیای واقعی برای افراد جذاب بوده است. کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی به‌خوبی شما را در مسیر شناختن موجودات خیالی و آشنا شدن با روایت‌های شگفت‌انگیز ایرانی همراهی می‌کند. این کتاب در پنج پرده ارائه می‌شود. پرده‌ی اول با عنوان «قصه‌گوی برزگر و قصه‌گوی دریانورد» این مسئله را مطرح می‌کند که ادبیات فراطبیعی در ایران با داستان‌های دریا و دریانوردان گره خورده است. قصه‌گوی برزگر نماینده‌ی شخصیت یکجانشین و کشاورز است و قصه‌گوی دریانورد از آن سو، نماینده شخصیت جهانگرد است. بر این اساس می‌توان ادبیات شگفت ایرانی را منتج از داستان‌های دریانورد دانست؛ چراکه از روایت‌هایی هیجان‌انگیز و پرماجرا تشکیل شده است. در پرده‌ی دوم که «نقش و کارکرد سیاسی متون شگفت» نام دارد، با این بحث روبه‌رو می‌شویم که در ادبیات دوره‌ی اسلامی و فرهنگ عامه‌ی مردمِ ایران، دیو، پری، غول و مردم یک‌چشم راه را برای خیال‌پردازی باز کردند و به روایت‌های ایرانی راه یافتند. اما چرا این اتفاق افتاد؟ پرویز براتی عنوان می‌کند که این دلیل این اتفاق به مسائل ایدئولوژیک و سیاسی برمی‌گردد. پرده‌ی سوم درباره‌ی «صورت‌های شگفتی» بحث می‌کند و آن‌ها را در دو دسته‌ی کلیِ «روایت‌های عجایب‌نامه‌ای» و «روایت‌های اعجاب‌انگیز» جای می‌دهد. در پرده‌ی چهارم اعجاب‌برانگیزی متون عرفانی مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ چراکه متون عرفانی نیز شگفتی‌‎های بسیاری را در خود جای داده‌اند. پرده‌ی پنجم و آخر که «خیال‌های غربی: ادبیات شگرف در مغرب زمین» نام دارد، به بررسی ادبیات شگرف در غرب می‌پردازد. در این کتاب بر مفهوم ادبیات شگفت فارسی تأکید شده و این مفهوم بر قصه‌های پریان ترجیح داده شده است. این کتاب از سوی نشر چشمه منتشر شده است.

کتاب دیونامه: بازشناسی چهره‌ی موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی مناسب چه کسانی است؟

کتاب دیونامه برای افرادی که به داستان‌های اساطیری، شخصیت‌های خیالی داستان‌ها و خیال‌پردازی درباره‌ی موجودات عجیب‌وغریب علاقه دارند مناسب و جذاب است.

بن تاملین، تنها فرزند خانواده، از دست پدرش بسیار عصبانی است. آن‌ها از تورنتو به جزیره‌ی ویکتوریا در استان دیگری نقل مکان کرده‌اند تا پدرش که یک دانشمند رفتارشناس است، در این‌جا کار کند. به این ترتیب بن باید تولد سیزده‌سالگی‌اش را تنها و دور از دوستانش در یک شهر و خانه‌ی جدید بگذراند. اما در همین روز اتفاق دیگری هم می‌افتد که او را عصبانی‌تر می‌کند و البته بر زندگی‌اش تأثیر مهمی می‌گذارد. مادرش با یک شامپانزه‌ی هشت روزه به خانه می‌آید. پدر بن در حال تحقیق روی موضوع آموزش زبان اشاره به شامپانزه‌هاست و به همین دلیل تصمیم می‌گیرد شامپانزه‌ای را از نوزادی به خانه بیاورد و بزرگ کند و مادرش دستیار این تحقیق است. همه از بن انتظار دارند که زان را به عنوان عضوی از خانواده بپذیرد و در بزرگ کردن و آموزش به او کمک کند. اما این کار برای بن غیرممکن است. به تدریج بن عاشق زان می‌شود و او را به عنوان برادر کوچک‌ترش می‌پذیرد. اما پروژه‌ی یاد دادن زبان اشاره به شامپانزه‌ها شکست می‌خورد. حالا زان باید به مراکز نگه‌داری حیوانات تحویل داده شود. بن حاضر نیست این موضوع را قبول کند و دیگران درک نمی‌کنند چرا او چنین واکنشی از خودش نشان می‌دهد. آن‌ها نمی‌فهمند چرا بن به یک شامپانزه چنین وابسته شده است. داستان از زاویه‌ی دید و زبان بن بیان می‌شود و حرف‌ها و نظرها و نوع نگاه بیانگر تفکر یک نوجوان سیزده‌ساله است. کتاب دو داستان موازی دارد که هم‌گام با هم پیش می‌روند. تعامل بن و زان و تعامل بن و دوستانش. بن چالش بزرگ دیگری هم دارد؛ کنار آمدن با پدر کنترل‌گر و سخت‌گیرش. خط اصلی داستان ساده است، اما در این خط ساده‌ی داستانی اتفاق‌های بسیاری می‌افتد و خواننده با پرسش‌هایی درباره‌ی ارتباط انسان و حیوان، حقوق حیوانات و اخلاق روبرو می‌شود.