تبصره‌ی 22

معرفی کتاب در دفاع از فهم: سخنرانی‌های آلبر کامو 1958 - 1936

کتاب در دفاع از فهم، دربردارنده‌ی متن سی‌و‌چهار سخنرانی آلبر کامو است که طی حدود بیست سال، با موضوعات مختلف و در محافل گوناگون بیان شده‌اند. عمده‌ی مضامین این کتاب یا در حوزه‌ی فلسفه، سیاست و تاریخ می‌گنجند یا دیگر وجوه حیات انسانی را مد نظر داشته‌اند. کتابی که مقابلتان قرار گرفته، شما را با مبانی فکری یکی از داستان‌نویسان و فلاسفه‌ی مطرح جهان بیشتر آشنا خواهد کرد.

درباره‌ی کتاب در دفاع از فهم

ممکن است بیشتر مخاطبان، آلبر کامو (Albert Camus) را با آثار ادبی برجسته‌‌ و ماندگارش به یاد بیاورند و او را صرفاً داستان‌نویسی نابغه در تاریخ ادبیات معاصر بدانند. چنین مخاطبانی حتماً متعجب خواهند شد اگر پی ببرند که کامو علاوه‌بر نویسندگی، در سخنرانی‌های پرشور و‌ خطابه‌های اعتراضی نیز ید طولایی داشته است. برای این‌که با اندیشه‌های وی در خلال سخنرانی‌هایش آشنا شوید، پیشنهاد ما این است که هرچه سریع‌تر کتاب در دفاع از فهم (Conférences et discours) را تهیه کنید تا به گنجینه‌ای از تمامی سخنرانی‌های کامو، به مناسبت‌های گوناگون و با موضوعات متنوع، دسترسی داشته باشید. آن‌چه در اثر حاضر می‌خوانید، مجموعه‌ای است از متن سی‌و‌چهار سخنرانی کامو طی سال‌های 1936 تا 1958. با وجود این‌که آلبر کامو با سخنرانی میانه‌ی خوبی نداشته و تصور می‌کرده سخنران خوبی نیست، اما به نظر می‌رسد در سخنرانی‌هایش نیز مانند رمان‌ها، مقالات و جستارهایش، خوش درخشیده و توانسته رضایت خاطر مخاطبان را جلب کند. جالب است بدانید او با این‌که هنگام ارائه‌ی سخنرانی‌هایش، نویسنده‌ی سرشناسی بوده اما در هیچ‌کدام از سخنرانی‌ها، هیچ اشاره‌ای به متن‌ها و داستان‌هایش نکرده است! بااین‌حال، مسئله‌ی «تعهد هنرمند» در سخنانش به‌وضوح دیده می‌شود. بنابراین، اگرچه کامو در خطابه‌هایش، سخنی از کتاب‌ها و رمان‌هایش به میان نیاورده اما همواره هویت خود را به‌عنوان یک هنرمند حفظ کرده و آن را در سخنرانی‌هایش نیز نشان داده است. این متفکر روشنفکر، در تلاش بوده تا هنگام سخنرانی‌هایش، تعهد خود را به‌عنوان یک انسان و مسئولیتی را که نسبت به سایر انسان‌ها داشته، شرح بدهد. همچنین صدای اعتراض نسلی باشد که لابه‌لای محدودیت‌ها، در حال نابود شدن است. کامو چه در آثار ادبی و چه به‌عنوان یک فیلسوف و سخنران، به دنبال راهی برای درک «بحران بشر» و نشان دادن چهره‌ی پلید آن بوده است. همچنین می‌کوشیده تا مرهمی برای زخم‌های دیرینه‌ی بشریت عرضه کند. او معتقد بود در میان انواع و اقسام مشاغل امروزی، شغلی نیز با عنوان «انسان بودن» وجود دارد. وظیفه‌ی کسانی که به این شغل روی آورده‌اند، چیزی نیست جز مبارزه با فلاکت آدمی یا کاستن از شدت آن. از مشخصه‌های قابل توجه کتاب حاضر، می‌توان به مشخص بودن بُعد زمانی و مکانی سخنرانی‌های کامو اشاره کرد. به عبارت دیگر، در ابتدای متن هر سخنرانی‌، توضیحی کوتاه در مورد اوضاع زمانی آن، مراسمی که کامو در آن به سخنرانی پرداخته و نشریه‌ای که متن سخنرانی را نخستین بار چاپ کرده، بیان شده است که قطعاً مطالعه‌ی دقیق آن‌ها، برای درک بهتر سخنرانی‌ها، یاری‌گر خوانندگان خواهد بود. به همین شکل، گوشه‌ای از شرح حال کامو، هنگام ارائه‌ی سخنرانی‌هایش مطرح شده که خواندن آن‌ نیز می‌تواند درک کلی اما دقیقی را از شخصیت کامو برای مخاطبان به ارمغان بیاورد.