تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز در جامعه پسا انقلابی ایران

نارک مسروپیان آندرانیک خچومیان

هنر امپرسیونیسم در اواسط دهۀ اول قرن نوزدهم ظهور کرد و بر احساس و ادراک لحظه‌ای هنرمند از صحنه تأکید دارد. این مکتب معمولاً با استفاده از نور و بازتاب آن، ضربه‌های کوتاه قلم روی بوم و جداسازی رنگ‌ها مخاطب را جذب می‌کند. امپرسیونیسم جنبشی نوآورانه و هنری انقلابی است. برخلاف سنت چندصدسالۀ نقاشان مشهور و گمنام، نقاشان امپرسیونیست ترجیح می‌دادند در فضای باز نقاشی کنند و احساسات و نورها را روی بوم آورند. کتاب پیشِ رو شرح دوره‌هایی از زندگی و کارها و مشکلات و حرمان‌های نقاشان امپرسیونیست مانند مانه، دگا، مونه، رنوار، سزان، گوگن و ون‌گوگ در مسیر بدیعی است که برگزیده بودند.

معرفی کتاب تاریخ فلسفه یکی از ماندگارترین تاریخ فلسفه‌های عمومی که با گذر زمان کماکان مورد استفادۀ مخاطبان ناآشنا با تاریخ فلسفه است، کتاب «تاریخ فلسفۀ» ویل دورانت، مورخ و نویسندۀ آمریکایی است. یکی از ایده‌های محوری ویل دورانت در طول زندگی علمیش همیشه این بوده است که فلسفه را از بین جوامع تخصصی و آکادمیک، به میان اکثر مردم جامعه بکشاند و عموم مردم را با موضوعات و تاریخ فکر فلسفی آشنا کند. کتاب تاریخ فلسفۀ او نیز تلاشی در جهت همین پروژۀ اوست. این کتاب، مقدمه‌ای محبوب و جذاب برای فهم تاریخ و اندیشه‌های فلاسفۀ غرب، از یونان باستان تا قرن بیستم محسوب می‌شود که سعی کرده است سیر تاریخ فلسفه را به صورت داستان‌وار، جذاب و قابل‌فهم برای خوانندگان عمومی ارائه کند. به همین دلیل دورانت از تمثیل، حکایات و طنز در نوشتار کتابش بهره برده است. دورانت در کتابش به زندگی و آثار تأثیرگذارترین فیلسوفان سنت غرب مانند افلاطون، ارسطو، بیکن، اسپینوزا، ولتر، کانت، هگل، شوپنهاور، اسپنسر، نیچه و جان دیویی می‌پردازد. این کتاب همچنین زمینه‌های تاریخی و فرهنگی هر فیلسوف را شرح داده و چگونگی ارتباط ایده‌های آن‌ها با مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زمان خود را توضیح می‌دهد. علاوه‌بر این، دورانت به‌طور متعدد به تأثیرات ماندگار فلاسفه بر تفکر نظری و عملی امروزه نیز اشاره کرده است. با این اوصاف، این کتاب را نمی‌توان روایتی جامع و دقیق از تاریخ فلسفه خواند، بلکه گزارشی شخصی و پرشور است از سفر و بینش فلسفی دورانت در تاریخ فکر فلسفی که هم به‌منزلۀ مقدمه‌ای برای ورود به فلسفه است و هم تأملی در وضعیت انسان به هنگام جست‌وجوی خرد.

معرفی کتاب مقالاتی در جامعه شناسی سیاسی ایران باید از همین ابتدا به این امر اشاره کرد که کتاب حاضر در واقع حاصل جمع آوری مقالات مختلف در حوزه جامعه شناسی سیاسی ایران است. گزینش و ترجمه این مقلات توسط «سهیلا ترابی» صورت گرفته است. این کتاب تحت عنوان « مقالاتی در جامعه شناسی سیاسی ایران» توسط نشر شیرازه منتشر شده است. نویسنده اصلی این مقالات یرواند آبراهامیان است. آن چه بیش از از هر موضوع دیگری روش تاریخ نگاری یراوند آبراهامیان را از روش و یا در اکثر موارد، فقدان یک روش و بینش مشخص دیگر پژوهندگان تاریخ معاصر ایران متمایز می سازد، تأکید خاص اوست بر مبانی اجتماعی تحولات سیاسی ادوار مورد بحث.توجهی که در درجه اول خود را به صورت احتراز از تأکید بر نقش تحولات خارجی بر دگرگونی های داخلی کشور نشان می دهد و آن گاه در بررسی تأثیر تنش های اجتماعی بر چگونگی شکل گیری حرکت های سیاسی.