ترلان

کتاب ساختار ملودی در موسیقی ایرانی نوشته محمدرضا آزاده فر توسط انتشارات مرکز با موضوع هنر، موسیقی، ملودیبه چاپ رسیده است. کتاب ساختار ملودی در موسیقی ایرانی رویکردی متفاوت به موضوع ساختمان موسیقی ایرانی دارد. بسیاری از مطالعات سده‌ی اخیر به‌صورت سنتی تمرکز خود را بیشتر بر مطالعه‌ی الگوی فواصل اصوات و مُدهای شکل‌دهنده آوازها و دستگاه‌ها قرار داده‌اند. این در حالی است که بی‌اغراق ملودی در ساختار موسیقی ایرانی بارزترین نقش را بازی می‌کند؛ تا بدان حد که کم‌توجهی به آن منجر به گسسته شدن پیوند شنونده‌ی ایرانی با این موسیقی می‌شود. هویت موسیقی ایرانی برخلاف آنچه در وهلـه‌ی اول به نظر می‌رسد مرهون نسبت فواصل اصوات نیست بلکـه درواقع کیفیت ملودی‌ها و ریتم‌ها است کـه موسیقی ایرانی را بـرای شنونده‌ی آن آشنا و مرتبط به هویت خویش می‌کند. این کتاب شامل دو بخش اصلی است: در بخش نخست «ساختار فرمال ملودی در موسیقی ایرانی» و در بخش دوم «جنبه‌های انسانی ملودی در موسیقی ایرانی» از دو زاویه دید «شنوندگان» و «ملودی‌پردازان» بررسی می‌شود. معرفی مباحث کتاب ساختار ملودی در موسیقی تعاریف و مفاهیم بنیادی فاصله و چارچوب صوتی نمای حرکت عبارت بندی ریتم وحدت و تعادل ملودی و گفتار بسط و گسترش ملودی های ایرانی و ادراک انسانی ملودی پردازان ایرانی چه گونه کار می کنند

نویسنده در کتاب مهمترین مقوله های مربوط به نظریه را مطرح و بررسی کرده همچنین دیدگاه های گوناگون درباره هر یک را معرفی می کند. او از نقش نظریه در اندیشه درباره ادبیات، هویت انسانی، و قدرت زبان سخن می گوید و از این رهگذر، خواننده را با اندیشه های مربوط به دو دهه گذشته آشنا می کند. نویسنده یادآور می شود: نظریه میل به سلطه را در شما برمی انگیزد: امیدوار می شوید که با خواندن نظریه مفاهیمی را فراچنگ آورید که بتوانید به مدد آنها پدیده هایی را که به شما مربوط میشوند نظم دهید و درک کنید. اما نظریه سلطه را امکان ناپذیر میسازد، علتش هم فقط این نیست که همیشه چیزهای بیشتری هست که باید دانست. علت دیگرش، که دقیق تر... است این است که نظریه خود یعنی چون و چرا کردن در نتایج حاصله و فرضهایی که نتایج بر آنها بنا شده اند. ذات نظریه پنبه کردن رشته هاست، چون در مقدمات و مفروضات تردید میکند، در چیزهایی که فکر می کردید می دانید، بنابراین تاثیرات نظریه قابل پیش بینی نیستند. سلطه پیدا نکرده اید، اما همان جایی هم که قبلا بودید نیستید. در خوانده های خود به طرقی جدید تامل می کنید. پرسشهای متفاوتی دارید که بپرسید، و مفهوم ضمنی پرسشهایی را که در مورد خوانده هایتان مطرح می کنید بهتر درک می کنید. مباحث اصلی کتاب ذیل این موضوعات طرح شده است: نظریه چیستŒ، ادبیات چیست و آیا اهمیت داردŒ، ادبیات و مطالعات فرهنگی، زبان، معنا، تفسیر، فن بیان، بوطیقا، و شعر، روایت، زبان کنشی و هویت، هم ذات پنداری، و سوژه. پیوست کتاب نیز درباره مکتبها و جنبشهای نظری است. واژه نامه فارسی به انگلیسی و نمایه متن در انتهای کتاب آمده است.