تصفیه های گسترده استالینی

باب اسرار کتاب رازهاست: راز شعله‌ای که اولین‌بار آتش رابطه شمس و مولانا را برافروخت... راز جنایتی که هفتصد سال از آن میگذرد اما هنوز رد سرخ آن شاهرگ پیکر تصوف است: قتل شمس تبریزی... راز پیوند کیمیا و کارن... راز آن شهر، راز قونیه... و رازهایی که هر یک دری است برای گشایش دری دیگر. باب اسرار رمانی است معمایی و عرفانی که همین پیوند دیرینه و در عین حال نو معما و عرفان آن را چنان جذاب کرده که از همان نخستین صفحات مخاطب را با خود همراه می‌کند. زبان و زمان از مهمترین نقاط قوت و جذابیت کتاب‌اند: از یک سو مولانا و شمس تبریزی در ترجمه فارسی این کتاب فرصت یافته اند که اندیشه هایشان را به زبان خودشان بیان کنند، همان زبان غنی و قوی قرن هفتم که برای ما فارسی زبانان با عرفان و حکمت و زیبایی گره خورده است. از سوی دیگر، حضور شمس تبریزی در قرن حاضر و دنیای مدرن، که با زبان زمانه خودش حرف می‌زند و به سیاق زمانه خودش لباس پوشیده و رفتار میکند، موقعیت‌هایی خوش و خیال‌انگیز خلق کرده است که بر جذابیت داستان، که در لایه‌ای دیگر ماجرایی کاملاً پلیسی و امروزی را روایت می‌کند، افزوده است. احمد امید از تواناترین نویسندگان ترکیه است که آثارش به بیست زبان ترجمه شده است. باب اسرار از محبوب‌ترین آثار این نویسنده است و تنها در ترکیه یک میلیون نسخه از آن به فروش رسیده است.

شورشیان‌ آرمانخواه‌، گزارش‌ فشرده‌ و مستندی‌ از تاریخ‌ جنبش‌ چپ‌ مارکسیستی‌ را در ایران‌ از ١٣٢٠ تا ١٣٦٢ (که‌ آخرین‌ سازمان‌های‌ مارکسیستی‌ فروپاشید) دربر می‌گیرد. نویسنده‌ کوشیده‌ است‌ با پیروی‌ از روش‌شناسی‌ علمی‌ فرایند جنبش‌ چپ‌ و فراز و فرودهای‌ آن‌ را در متن‌ تاریخ‌ معاصر ایران‌ گزارش‌ کند و از آن‌ مهم‌تر به‌ پی‌کاوی‌ علل‌ ناکامی‌ چپ‌ در ایران‌ بپردازد. کتاب‌ بیش‌تر به‌ دوره‌ تاریخی‌ پس‌ از کودتای‌ ٢٨ مرداد تا فروپاشی‌ کامل‌ چپ‌ مارکسیستی‌ در نیمه‌ دهه‌ ١٣٦٠ تأکید دارد و این‌ دوره‌ای‌ است‌ که‌ در سایر کتاب‌های‌ تاریخ‌ بسیار کم‌تر به‌ آن‌ پرداخته‌ شده‌ است‌. در مورد فعالیت‌ و کارنامه‌ چپ‌ در دوران‌ پس‌ از انقلاب‌ نیز شاید تا کنون‌ گزارشی‌ تاریخی‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ منتشر نشده‌ باشد. شورشیان‌ آرمانخواه‌، نه‌ تنها بازیگران‌ اصلی‌ صحنه‌ (احزاب‌ و سازمان‌های‌ عمده‌)، بلکه‌ بازیگران‌ فرعی‌ و حاشیه‌ای‌ (گروه‌ها و هسته‌های‌ کوچک‌ مارکسیستی‌) را نیز (چه‌ آن‌ها که‌ در داخل‌ کشور فعالیت‌ داشتند و چه‌ آن‌ها که‌ زیستگاهشان‌ خارج‌ از کشور بود) دربر می‌گیرد. مهم‌ترین‌ و ارزشمندترین‌ ویژگی‌ کتاب‌ (چنان‌ که‌ از عنوان‌ دومش‌ پیداست‌) این‌ است‌ که‌ به‌ کاوش‌ و بررسی‌ علل‌ شکست‌ و ناکامی‌ چپ‌ در ایران‌ به‌ ویژه‌ فروپاشی‌ نهایی‌اش‌ در دهه‌ ١٣٦٠ می‌پردازد. مازیار بهروز مدت‌ سه‌ سال‌ استاد مدعو در دانشگاه‌ کالیفرنیا در برکلی‌ بوده‌ است‌ و اکنون‌ استادیار دانشگاه‌ ایالتی‌ سان‌فرانسیسکو است‌.

یک دختر جوان چینی به نام «چیائو شیائو تسوانگ» برای آموختن زبان انگلیسی به انگلستان می‌رود. او در آنجا برای ارتباط گرفتن با مردم دچار مشکلاتی می‌شود و با اینکه زبان انگلیسی را آموخته ولی نمی‌تواند به شکل صحیح جملات انگلیسی را تلفظ کند. «چیائو» در فرودگاه پکن با ترس و اضطراب در حالی که از آموخته‌های خود از زبان انگلیسی راضی و مطمئن نیست و به اصرار پدر و مادرش راهی این سفر شده سوار بر هواپیما می‌شود و شهر خود را به مقصد لندن ترک می‌کند. جملاتی که از قول «چیائو» در این کتاب بیان می‌شود نحوه تلفظ ناشیانه او را از زبان انگلیسی و نیز نارضایتی‌اش را از این وضعیت نشان می‌دهد: «همین طور که از چین دور شد. من از خود پرسید آخه چرا من به غرب رفت؟ چرا چون پدر مادرم خواست من باید انگلیسی خواند؟ من چرا باید مدرک از غرب گرفت؟ من ندانست به چه چیزی نیاز داشت. حتی گاهی برایم مهم نبود که من دانست به چه چیزهایی نیاز داشت. برای من مهم نبود اگر من انگلیسی بلد بود یا نه. مادرم تنها به زبان روستایی صحبت کرد. من چه جوری در کشور غریبه غربی زندگی کرد؟ من هیچوقت به غرب نبود. ... من دیگه از غرب چه دانست؟ من انگلیسی صحبت نکرد. من از آینده ترسید...» اما همه اینها ترس «چیائو» از آینده و غرب نیست! او در لندن با پسری بیگانه- به قول خودش- آشنا می‌شود و اتفاقات بعدی در این رمان جوری رقم می‌خورد که خواننده با موضوع‌های نو و بدیعی در آن آشنا می‌شود: «بعد از اولین هفته‌ای که با هم زندگی کردیم، گفتی تا حالا با هیچکس این قدر نزدیک نشده بودی. گفتی که همیشه دوست‌هایت برایت مهم‌تر از عشق بوده‌اند. این با تعبیر ما چینی‌ها از عشق خیلی متفاوت است.»