تفتیش عقاید

« روز گودال» مجموعه‌ای از ١٤ داستان کوتاه و بلند است که بنا به گفته‌ی نویسنده، زمان تألیف این داستان‌ها را می‌توان به دو بخش کلی قبل و بعد از سفر او تقسیم کرد. داستان‌هایی چون «زنی که رفت تا بایستد» و « نه، هیچ چیز » از جمله داستانهایی هستند که پیش از سفر جهانگردی این نویسنده که در سال ١٣٨٤ انجام شد، نوشته شده‌اند. داستانهایی چون «جاده پشت خانه» ، «من در آب زیبا هستم» ، «زن رودخانه» و «روز گودال» دیگر داستانهایی هستند که نویسنده از نظر زمانی بعد از این سفر نوشته است . شکوفه آذر درباره تأثیر سفر بر داستانهایش معتقد است: «هرچه بیشتر داستان را شناختم ، بیشتر فهمیدم که بدون جهان‌بینی و هستی‌شناسی ، آنچه نوشته می‌شود ، نهایتاً داستانی خوش‌ساخت ، اما کم عمق و در نتیجه کم تأثیر است.» او همیشه احساس می‌کرده یک‌ جای کار می‌لنگد و جهان‌بینی چیزی نیست که صرفاً از طریق مطالعه و زندگی روزمره کسب شود . بنابراین ، دنبال ماجراجویی می‌رود و آنگاه که برمی‌گردد با چشم دیگری به کشورش می‌نگرد و آنگاه حاصل سفرهای کولی‌وار بینشی را به او می‌دهد که در برخی از داستانهای روز گودال نمود می‌یابد. چرا که از دید نویسنده، زندگی به مثابه فرایند شناخت هستی درون و بیرون است همان‌طور که ادبیات.

در قلمرو وحشت‌، دربرگیرنده‌ ۸ داستان‌ از نویسندگانی‌ چون‌ جک‌ لندن‌، آلن‌پو، بوزاتی‌ و... است مجموعه داستان «در قلمرو وحشت» شامل ۸ داستان از نویسندگان بزرگی چون جک لندن،‌ ادگار آلن‌پو، دینو بوتزاتی است. این داستانها همه در سبک گوتیک طبقه‌بندی می شود، ادبیات گوتیک شاخه‌ای از مکتب رمانتیسم یا دقیق‌تر این که پیش‌رمانتیسیسم است و طلوع آن از رویکرد بشر اروپایی به عالم درون، کابوس و رویاهای شخصی، امیال و گرایش‌های روحی مبهم، عواطف سرکوب شده و... خبر می‌دهد تا دریچه‌ای به سوی دهلیزهای تاریک و پیچ در پیچ روح آدمی گشوده شود. داستانهای این مجموعه شامل: . موش‌ها: اثر دینو بوزاتی . پنجه میمون: اثر و. و. جیکوبسون . قاتل: اثر الکساندر م. فری . ارواح: اثر ماری لوئیزه کاشنیتس . طاعون در وینچگاو: اثر یاکوب واسرمان . داستان یک تخت به غایت استثنایی: اثر ویلیام ویلکی کالینز . فقط گوشت: اثر جک لندن و . قلب افشاگر  (در قلمرو وحشت): اثر ادگار الن پو است. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «چه بلایی ممکن است بر سر خانواده کوریو آمده باشد؟ در خانه قدیمی و روستایی آنان، موسوم به دوگانلا چه اتفاقی دارد می‌افتد؟ از سال‌ها پیش، هر تابستان برای چند هفته به آن‌جا دعوتم می‌کردند، اما این بار جیووانی فقط چند خط عذرخواهی برایم نوشته است، نامه‌ای غیرعادی و مبهم در باره مشکلات خانه و دردسرهایی دیگر؛ نامه‌ای که چیزی در آن به روشنی توضیح داده نشده است. چه روزهای شادی در آن خانه تک‌افتاده در میانه جنگل گذرانده‌ام! و حالا همراه با آن خاطرات زیبا وقایعی به خاطرم می‌رسند که آن زمان در نظرم چندان اهمیت نداشتند و اکنون یکباره مهم جلوه می‌کنند. ناخودآگاه صحنه زیر که به تابستانی بسیار دور، به سال‌های پیش از آغاز جنگ مربوط می‌شود، پیش چشمم می‌آید: برای استراحت به اتاق دنج طبقه دوم رفته بودم. اتاق رو به باغ بود و تابستان‌های بعد نیز همیشه در آن می‌خوابیدم. تازه می‌خواستم به بستر بروم که خش و خشی از پشت در شنیدم. در را باز کردم. موش کوچکی به سرعت از میان پاهایم گذشت و به زیر مبل خزید. فرصت داشتم تا حیوان ناتوان و کوچک را له کنم، اما چنان کوچک و ظریف بود که به خودم زحمت ندادم.»

می‌گویند جنگ هرگز متوقف نمی‌شود. ما همیشه در وضعیت جنگی هستیم. آیا همین‌طور است؟ کتاب خاله آمریکا از جنگ می‌گوید، از زیستن زیر سایۀ جنگ. جنگی که معلوم نیست عادلانه است یا نه. لئوناردو شاشا در این کتاب با بیانی دقیق می‌گوید: «عدالت‌خواهی همیشه از روند جابه‌جایی افکار کینه‌جویانه متجلی می‌شود.» شاید به همین دلیل است که طنز فوق‌العادۀ نویسنده حامل تلخی حقیقت است. او در چهار داستان این کتاب، چهار برهۀ تاریخی را مرور می‌کند. «خاله آمریکا» در دوران جنگ جهانی دوم می‌گذرد. کفاش «مرگ استالین» مدام خواب عمو را می‌بیند و در مشکلاتش امید به کمک او دارد. «چهل و هشت» خواننده را به ماجرای استقلال ایتالیا می‌‌برد، و در نهایت، داستان کارگران معدن گوگردی را می‌گوید که با تنفس گازهای سمی کشنده «آنتیموان» تلف می‌شوند. شخصیت‌های داستان‌ها همگی متأثر از شرایط جنگ‌اند. شاشا که خود در صحنۀ سیاست حضور دارد از تجربۀ خاص مردم ایتالیا می‌نویسد. او مجموعۀ داستان خاله آمریکا را مثل ماهواره‌ای در مدار جنگ ثابت می‌کند تا از عشق‌ها و خیانت‌ها، اتحادها و شکست‌ها و تمامی جزئیات زندگی مردمان عادی تصویربرداری کند، تصاویری که زیر سایۀ جنگ پاره پاره شده‌اند.