جامعه‌شناسی هنر (شیوه‌های دیدن)

مهاتما گاندی در سال‌ ١٨٩٢ جوانی‌ ٢٣ ساله‌، خجول‌، کم‌حرف‌، کوچک‌ اندام‌ و کاملاً معمولی‌ به‌ نام‌ موهانداس‌ گاندی‌، با گذشته‌ای‌ سرشار از شکست‌، از هندوستان‌ رهسپار آفریقای‌ جنوبی‌ شد. ده‌ سال‌ بعد، همه‌ ـ حتی‌ مخالفانش‌ ـ او را قدّیسی‌ می‌دانستند که‌ رهبری‌ صد هزار نفر را در یکی‌ از تأمل‌ برانگیزترین‌ تجربیات‌ تاریخ‌ به‌ عهده‌ گرفته‌ است‌: مبارزه‌ «ساتیاگراها»، جنگی‌ بدون‌ خشونت‌. وی‌ هنگامی‌ که‌ به‌ هند باز می‌گشت‌، دیگر موهانداس‌ گاندی‌ نبود بلکه‌ «مهاتما» بود، «روح‌ بزرگی‌» که‌ آزادی‌ کشورش‌ از سلطه‌ بیگانه‌ به‌ دست‌ او، بدون‌ شلیک‌ گلوله‌ای‌ میسر می‌شد. اکنات‌ ایسواران‌ (نویسنده‌ کتاب‌)، در هندِ گاندی‌ رشد کرد. در سنین‌ بین‌ بیست‌ تا سی‌ سالگی‌ بود که‌ اولین‌ دیدارش‌ با گاندی‌ انجام‌ گرفت‌. قصد او از این‌ دیدار، پی‌ بردن‌ به‌ راز دگرگونی‌ او بود ـ نه‌ راز گاندی‌ سیاستمدار، که‌ راز «گاندی‌، به‌ مثابه‌ یک‌ انسان‌.» ایسواران‌ بعدها در گرماگرم‌ کار حرفه‌ای‌اش‌ به‌ عنوان‌ نویسنده‌ و استاد، به‌ تمرین‌ مدیتیشن‌ پرداخت‌ تا به‌ مدد آن‌، همان‌ دگرگونی‌ روحی‌ را در زندگی‌ خود نیز به‌ وجود آورد. او اول‌ بار برای‌ بازدید از موسسه‌ فول‌برایت‌ به‌ آمریکا آمد و در سال‌ ١٩٦٠، مرکز مدیتیشنِ کوه‌ آبی‌ را در شهر برکلی‌ در ایالت‌ کالیفرنیا بنیان‌ نهاد. ایسواران‌ در حال‌ حاضر مرتباً سخنرانی‌هایی‌ در باره‌ گاندی‌، مدیتیشن‌ و شیوه‌ سیر و سلوک‌ روحی‌ در مذاهب‌ بزرگ‌ جهان‌ ایراد می‌کند. کتاب‌ حاضر با بخش‌ جدیدی‌ به‌ قلم‌ تیموتی‌ فلیندرز به‌ نام‌ «ساتیاگراها در عمل‌» و مقدمه‌ای‌ به‌ قلم‌ میشل‌ ان‌. ناگلر از دانشگاه‌ کالیفرنیا در برکلی‌ در اختیار علاقه‌مندان‌ قرار می‌گیرد.

روز یکشنبه ششم اکتبر ١٩٢٩، لودویگ ویتگنشتاین در یکی از اتاق هایش در کیمبریج، از خواب آشفته‌ای پرید. با رمز ساده الفبای معکوسش نوشت: ناتوان از فکر، افکار کابوس وار و تکراری. سپس با الفبای روشن خوابش را ثبت کرد، خوابی راجع به استیصال از مشاجره بر سر تلاش نومیدانه برای تعمیر دستگاهی که یک بار تنظیمش کرده بود. او شرح خواب را چنین پایان برد: فکر کردم مجبورم با کسانی زندگی کنم که نمی‌توانم خودم را حالی‌شان کنم. این فکری است که در واقع اغلب اوقات دارم. در عین حال احساس می‌کنم عیب از خودم است. ویتگنشتاین بعد از تلاشی مختصر و تاحدی سرسری برای تعبیر این خواب، رمزنویسی خود را دوباره از سر گرفت و نوشت: حال در این‌جا، خودم را خیلی بیگانه احساس می‌کنم. کاملاً متکی به خود. کتاب حاضر اولین اثر مستقل جیمز کلاگ، ویتگنشتاین‌پژوه و استاد فلسفه در دانشگاه ویرجینیا است.